Geçen asrın 20-li yıllarının sonu 30 -lu yıllarının başında  Azerbaycan filimcisi amaçladığı hedeflere ulaşmak için bu yolda çıkan tüm engelleri aşmaya çalışıyordu. Memleketde film işlerine bakan kurumun bünyesi durmadan deyişiyordu. Maddi sorunlar mümkün mertebe çözümleniyordu. Fakat kadro eksikliği aşılması gereken en önemli problemlerdendi.

1930 senesi yapılan "Latif" filmi, genç yerli filimcilerin kendi düşüncelerini ve yorumlarını ortaya çıkarmaları için bir basamaktı. Filmin "Üz-üze" adlı senaryosunu yapıcı yönetmen M. Mikayılov yazmıştı. Uzun zaman yönetmen asistanı olarak çalışması ona yeterli tecrübe kazandırmıştı. Yazdığı senaryo döneminin toplumsal-kültürel ve politik gerçeklerine uymaktaydı. Yedi yaşlı oyuncu Latif Saferovun "Gilan kızı" filmindeki içtenliği ve kitle arasında kazandığı rağbet, M. Mikayılova tesir etti ve onun yeni bir konu üzerinde çalışmasını tetikledi.

Azerbaycan köylerinde kolhoz kuruculuğuna ait yeni filimlerin yapıcı operatörü İ.Tartakovski, yapıcı ressamı A. Gançerovskiydi. Baş rolleri A.Alekberov(kolhoz başkanı), H. Rzayeva(üvey anne), M. Merdanov(Alesker), A. Beziganov(Hacı Samedi), A. Sultanov(Hacı Samedin oğlu), G. Zeynalov(İbrahim), M.Şamhalov(traktörcü), İ. Oruçzade, K.Gubuşov, R.Kazımov oynuyordu.

Filmin ana fikri dönemin politik-ideolojik sistemine uygundu. "Bizimkiler"(sosyalistler) ve "onlar"(sosyalist karşıtları) arasındakı mücadeleyi anlatıyordu.  "Bizmkiler" - sosyalist emlakını düşmenden koruyan, topraklara sahip çıkmaya çalışanlar, cesur, iği insanlar; "onlar"-yeniliğe kapalı, cahil, topraklarını vermek istemeyen , kurnaz, kötü kalpli, vahşi insanlardı.  Küçük Latif ve genç kolhoz başkanı sovyet köyünün "nurlu geleceyini", yenilikten korkan feodallar-Alesker, İbrahim, Hacı Sametse geçmişin karanlık cehaletini temsil ediyordu; Latif masum ve vicdanlı, Hacı Samet kurnaz ve zalimdi. Sonunda Latifin temsil ettiği "nurlu gelecek" Hacı Sametin "karanlık cehaletini" mağlub eder.

M. Mikayılovun filminde amaçladığı yönlerden biri de "sosyalizmin"  yenilmez olduğunu seyircilere göstermekti. Köydeki düşmenlerini yenen Latifin,  filmin sonunda endüstri şehri olan Baküye gelmesi köy-şehir bağlamında sosyalist ideolojisinin ebediliyini göstermekteydi.

Filmin ideolojik tarafını göz ardı etsek, bu filmin 10 yaşlı oyuncu Latif Saferov merkezli olduğunu görürüz.

Latif Saferov filmin ana fikri olan sosyalist ideolojini anlayacak yaşda deyildi. Fakat yönetmenin çabaları ve oyuncunun çocuksu ve intüitif" oyunu başarılı oldu. Küçük Latif ona verilen görevlerin üstesinden geldi. M.Mikayılov diyordu ki, "Latif ilk günlerden rolünü güzel oynadı. Latif  sanki, bizim filmimize bir "latiflik" bahşetti." Yönetmen onun çocuksu masumluğundan filim adına yaralana bilmişti.

M.Mikayılov filimin tesir etme gücünü ve gerçekliğini  artırmak için belgeselden de yaralanmıştı.  Geniş tarım sahalarını, köylülerin yeni çıkan traktörlerle çalışmasını seyircilere göstererek filmin ideolojisini pekiştirmiştir.

1930 senesi 19 haziran sinemalarda oynanan "Latif " filmi teknik pürüzlerine rağmen ister yönetim, ister de diğer seyiriciler tarafından pozitif karşılandı. Bu sinema eseri çağdaş oyuncuları teşvik etme babında öncülük teşkil etti.

Neriman Abdurahmanlı