“Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti”ndən çıxarılan sözlərin təsnifatı

“Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti”ndən çıxarılan sözlərin təsnifatı

Orfoqrafiya lüğətinin tərifi: “Orfoqrafiya lüğəti – sözlərin düzgün yazılışını bildirən, izahlı lüğətdən fərqli olaraq, yalnız yazılış qaydasını müəyyən edən dil vəsaitidir”

Bildirildiyi kimi, artıq neçə aydan bəridir ki, ARNK yanında Tərcümə Mərkəzində "İşlək orfoqrafiya lüğəti" üzərində iş gedir. Məqsəd, hazırda istifadədə olan "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti"ndə yer almış yüzlərlə yazılışı səhv, qəliz ərəb, fars və rus sözlərinin, mənası və mənbəyi bilinməyən söz və söz birləşmələrinin, müxtəlif şəkilçilər və hallandırmalarla artırılmış, bəzən iki-üç şəkildə verilmiş ifadələrin, eləcə də sahə lüğətlərinə aid terminlərin, dərman, kimyəvi element adlarının təmizlənməsi, əvəzində milli ədəbi nümunələrdən aranıb tapılmış sözlər daxil edilməklə işlək, aydın dil vəsaitinin ərsəyə gətirilməsidir.

Adıçəkilən kitabdan, orfoqrafiya lüğəti qaydalarına uyuşmayan sözlərin təsnifatını nəzərinizə çatdırır, oxucuların, dil və lüğət mütəxəssislərinin fikir və mülahizələrini, irad və təkliflərini gözləyirik.

"Aydın yol"

 

Mənşəyi və
mənası anlaşılmayan sözlər

 

Mənası və yazılışı qüsurlu sözlər
Dialekt və
ara sözləri
İşlənməyən ərəb, fars, rus və digər əcnəbi sözlər

Terminlər

Süni sözlər və söz birləşmələrindən düzəldilən
qurama sözlər
 Lüzumsuz
sözlər və söz hallandırmaları

dəyişdirilməzlik

dirilməzlik

dişgöstərən

dişgöstərmə

mıqqıltılı

mıqqıltısız

milçəkqapma

milçəklənmə

milçəklənmək

milçəktutma

milçəkyemə

mildolduran

mildoldurma

millətdəlisi

milliləşdirmənigötürmə

mimik-mimik

minici

miniinşa

minişmə

minişmək

mirbaşı

mırtıq

mırtıqlıq

mirvarililik

mirvariovlama

mirvariovlayan

mirvaritutan

mirvaritutma

mismarabənzərlik

mismaraoxşarlıq

misyayanlıq

mış

mışamış

mişarabənzərlik

mişaraoxşarlıq

mişardişlilik

miş-miş

mizid

mizik

moqq

moqq-moqq

moqquldama

moqquldamaq

mollakamallı

mollaqulaq

morqavermə

motorxana

möhrüm

muc

mucuqlanıb-

soncuqlanmaq

mucuqlanmaq

muzey-yasaq

muzey-yasaqlıq

müğənni-aşiq

müqəvvasayılma

mülayim-açıq

mülklü-zorlu

münbitşəraitsiz

münbitşəraitsizlik

mürəkkəbdanışan

mürəkkəbdanışma

mürəkkəbdil

 

 

dəyirmiüzgəclilik

dəzgaharası

dincəltməli

dincəltməsiz

diplomatvarı

diplomatvarılıq

dispetçerləşdirmək

doğrudan-doğrusuna

doğub-törətmək

doğumayardım

doğumdansonrakı

doğuzma

doğuzmaq

mikrovat

mikrovatmetr

mikrovolt

monotonçu

mumyetişmə

musiqixiridar

mübarizələnmə

mübarizələnmək

mübarizələşdirmə

mübarizələşdirmək

mübarizələşmə

mübarizələşmək

müxənnəsanə

nağılcanlı

nağılcanlılıq

naharlaşma

naharlaşmaq

naxışlanıb-bəzənmə

naxışlanıb-bəzənmək

naşılatma

naşılatmaq

natavan

natoçuluq

neyrohematologiya

neytrallaşıb-saxlanma

neytrallaşıb-saxlanmaq

telemexanizm

televizor-qəbuledici

tentörtüklü

termoion

tezlik-faza

tezlik-impuls

tədris-instrumental

tiql

toxumlayıb-yetişmə

toxumlayıb-yetişmək

turbolent

ucuzcasına

uçqunduran

uçqundurma

uçqundurmaq

uzanalı

uzanıtı

uzanıtılı

uzanıtısız

uzunçalan

uzunqılça

uzunqılçalı

uzunpaça

uzunpaçalı

dilqandıran

mırtıldama

mırtıldamaq

mırtıldanma

mırtıldanmaq

mırtıldatma

mırtıldatmaq

mırtlama

mırtlamaq

mırtlanma

mırtlanmaq

mırtlaşma

mırtlaşmaq

mırt-mırt

mırtvuran

mırtvurma

mıshamıs

mısıldama

mısıldamaq

mısıldanma

mısıldanmaq

mısıldatma

mısıldatmaq

murğuzanlıq

timişdirmə

timişdirmək

tıppadan

tosmalama

tosmalamaq

tosmalma

tosmalmaq

uçurlana-uçurlana

uçurlanma

uçurlanmaq

uçurlatma

uçurlatmaq

uravurma

vağ-vağı

vedrəbağlama

vedrəbağlayan

verişmək

vəhmə

vəhməbasma

vəhmədüşmə

vəhmələndirmə

vəhmələndirmək

vəhməsalma

vəhməsalma

vəngildəmə

vəngildəmək

vəngildətmə

vəngildətmək

vəngildəyə-

vəngildəyə

vəngilti

vəngiltili

vəngiltisiz

zağarqarın

zağarqarınlıq

zağar-zağar

zaqqa

zaqqıldama

zaqqıldamaq

 

mənzilgah

mərbut

mərbutiyyət

mərcə

mərəzi

mərhəmətkar

məriz

mərizxana

mərizlik

mərkəziyyət

mərkəziyyətçi

mərkəziyyətçilik

mərsiyəgu

mərsiyəguluq

məruf

mərufluq

məsərrəf

məsərrət

məsihi

məskənət

məsləhətgüzar

məsruriyyət

məstanə

məşrut

məşrutə

məşrutəçi

məşrutəçilik

məşrutəxah

məşrutəxahlıq

məşrutəli

məşrutəsiz

mətərə

mətlub

məyusanə

məyus-mükəddər

məzalim

məzalimli

məzalimsiz

məzəllət

məzhəkənəvis

məzhəkənəvislik

məzkur

məzkurluq

məzrə

mixbər

mika

miknət

mikrokultura

mikrolampa

mikrolampalı

mikrolampasız

miqat

minnətkar

minnətkarlıq

minnətkarlıqla

minonos

mirab

mirablıq

miraxur

miraxurluq

miraj

miralay

miralaylıq

 

melamin-formaldehid

melanj

melanokrat

melanoz

melassa

melinit

meliya

melizm

melotipiya

melpomena

menestrel

menhir

menisk

menorragiya

menyer

menzula

merezin

mergel

merkaptan

merkuran

mertel

mesidor

metabazis

metadil

metaetika

metafos

metafosfat

metafosfit

metaxromaziya

metakril

metakrilat

metaldehid

metallid

metameriya

metamorfogen

metantenk

metaplastik

metaplaziya

metasilikat

metasomatik

metasomatizm

metazid

metefika

metilamin

metil-butadien

metilen

metilenblau

metilxlorid

metilkauçuk

metilkofein

metilmetakrilat

metilnitrat

metiloranj

metilsulfat

metiltestosteron

metiltiourasil

metionin

metol

meton

metonimiya

metrit

meyoz

mezenterium

 

dəstəyığma

dəvəkinlilik

dəvəqıranlıq

dəyişdirici

diqqətəşayanolma

dil-ağızetmə

dilavərcəsinə

dilbirolma

dildalama

dilədüşmə

dilədüşmək

diləgəlmə

diləgətirən

diləgətirmə

diləkdiləmə

dilək-istək

dilənçiliketmə

dilənçiolma

dilənçipayıalma

dilənçipayıvermə

dilətutan

diləyatma

dilgirliketmə

dilgirolma

dilxoretmə

dilxorolma

dilxoşluqetmə

dilxoşolma

dilibirlik

diligödələn

dilim-dilimetmə

dilim-dilimolma

dilqandırma

dilqanma

dilli-ağızlıolma

dilli-dilavərolma

dilmanclıqetmə

diltapma

dilvermə

dincəqoyma

dincəliş

dingişliketmə

dingişolma

diniş-danış

dırnaqqopma

disk-server

dişçəkmə

diş-dişdurma

diş-dişolma

dişəvuran

dişəvurma

diz-dizəoturma

dizin-dizinsürünmə

dodağıdolğun

dodağıdolğunluq

dodağıköpüş

dodağıköpüşlük

dodağıqalın

dodağıqalınlıq

dodağınazik

dodağınaziklik

dodağısallaq

dodağısallaqlıq

 

dənəvərləşmə

dənəvərləşmək

dənəvərlətmə

dənəvərlətmək

dənəvərlik

dənəvərlilik

dənəvərsiz

dənəvərşəkilli

dənəvərvarı

dənəvərvarılıq

dənizlilik

dənlilik

dənsiz

dərdirilmə

dərdirilmək

dərdləndirici

dərəcikli

dərəciksiz

dərə-təpəsizlik

dəriboyunluluq

dəricik

dəricikli

dərinləşdirtmə

dərinləşdirtmək

dərinmənalılıq

dərisini-qabığını dərsli

dərslikli

dərsliksiz

dərsliksizlik

dərssiz

dərvişvarılıq

dəsmallatdırma

dəsmallatdırmaq

dəsmallatma

dəsmallatmaq

dəsmallı

dəsmalvarı

dəstəbaşçılı

dəstələtdirmə

dəstələtdirmək

dəstəyəbənzərlik

dəstəyəoxşarlıq

dəsturluq

dəvərəgözlülük

dəvətnaməsiz

dəvətsiz

dəvətsizlik

dəyanətkar

dəyanətkarlıq

dəyanətsiz

dəyanətsizlik

dəydirmə

dəydirmək

dəyə-dəyə

dəyənəklənmə

dəyənəklənmək

dəyənəklətmə

dəyənəklətmək

dəyənəkli

dəyənəksiz

 

 

 

 

VƏ DİGƏR...