“Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti”ndən çıxarılan sözlərin təsnifatı

“Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti”ndən çıxarılan sözlərin təsnifatı

Orfoqrafiya lüğətinin tərifi: “Orfoqrafiya lüğəti – sözlərin düzgün yazılışını bildirən, izahlı lüğətdən fərqli olaraq, yalnız yazılış qaydasını müəyyən edən dil vəsaitidir”

Bildirildiyi kimi, artıq neçə aydan bəridir ki, ARNK yanında Tərcümə Mərkəzində "İşlək orfoqrafiya lüğəti" üzərində iş gedir. Məqsəd, hazırda istifadədə olan "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti"ndə yer almış yüzlərlə yazılışı səhv, qəliz ərəb, fars və rus sözlərinin, mənası və mənbəyi bilinməyən söz və söz birləşmələrinin, müxtəlif şəkilçilər və hallandırmalarla artırılmış, bəzən iki-üç şəkildə verilmiş ifadələrin, eləcə də sahə lüğətlərinə aid terminlərin, dərman, kimyəvi element adlarının təmizlənməsi, əvəzində milli ədəbi nümunələrdən aranıb tapılmış sözlər daxil edilməklə işlək, aydın dil vəsaitinin ərsəyə gətirilməsidir.

Adıçəkilən kitabdan, orfoqrafiya lüğəti qaydalarına uyuşmayan sözlərin təsnifatını nəzərinizə çatdırır, oxucuların, dil və lüğət mütəxəssislərinin fikir və mülahizələrini, irad və təkliflərini gözləyirik.

"Aydın yol"

 

Mənşəyi
və mənası anlaşılmayan sözlər
Yazılışı səhv sözlər və söz birləşmələri Dialekt və
ara sözləri
İşlənməyən ərəb, fars, rus və digər əcnəbi sözlər

Terminlər

Süni sözlər və söz birləşmələrindən düzəldilən
qurama sözlər

 

Lüzumsuz
sözlər və söz hallandırmaları

boğmalı

çatalsızlıq

çəmənzarolma

çəngələbənzərlik

çəngələoxşarlıq

çəngəlquyruqluluq

çəngəlvarılıq

çərçivəçi

çərçivəşəkillilik

çətvər

çəyirdəyəbənzərlik

çəyirdəyəoxşarlıq

çığır-bağırçı

çığır-bağırçılıq

çığırıqçı

çığırıqçılıq

çıxabilən

çıtırdamaq

çıtırtı

çıtızma

çıtızmaq

çivilənmək

çivqayışlı-kardan

çiyinayaq

çoxağızlı

çoxağızlılıq

çoxbarmaqlıq

çoxbarmaqlılıq

çoxbiçimli

çoxbiçimlilik

çoxboğazlı

çoxboğazlılıq

çoxçalan

çoxdibli

çoxdiblilik

çoxdirəklilik

çoxdisklilik

çoxdiş

çoxdişciklilik

çoxdişəklilik

çoxəməliyyatlılıq

çoxərli

çoxərlilik

çoxfəzalı

çoxfəzalılıq

çoxgedişlilik

çoxgilli

çoxgillilik

çoxgözlülük

çoxkeçirici

çoxkəsicili

çoxqıllı

çoxqıllılıq

çoxqiymətlilik

çoxqolluluq

çoxqurşaqlılıq

çoxlinzalılıq

çoxmemarlılıq

çoxməkikli

çoxmərkəzlilik

çoxmətləblilik

çoxsəviyyəlilik

çoxsimalı

 

boakonstruktor

çınqır

çoxqiymətli

çoxlaşma

çoxlaşmaq

etinasızlıqgöstərmə

eyib

eyibaçma

eyibləmə

eyibləmək

eyibləndirmə

eyibləndirmək

eyibli

eyiblik

eyiblilik

eyibsiz

eyibsizlik

əhllənmə

əhllənmək

əhlləşmə

əhlləşmək

əhllətmə

əldədüzəldən

əyriqılça

əyriqılçalı

əyriqılçalıq

farağatdurmayan

filolopodiya

fonautoqraf

foniator

gərçək

xəmirə

xəmirəli

xəmirəsiz

qilman

qilü-qal

qilü-qalçı

qilü-qalçılıq

qilü-qallı

qilü-qalsız

qol-qılça

qometmə

qovalama

qovalamaq

qovalanma

qovalanmaq

qovalatma

qovalatmaq

qriplitutma

qrov

qrovlama

qrovlamaq

qrovlu

qrovlu-qrovlu

qubernat

qulaqağrısı

quraşma

quraşmaq

quruluşma

quruluşmaq

qurumsaqetmə

qutalamaq

quvarlanma

 

boğazdöyüşməsi

çaxça

çaxçux

çaxçuxetmə

çaxçuxluq

çalançı

çalançılıq

çarpaz-çataq

çartıldaya-çartıldaya

çatallanmaq

çatallaşma

çatallaşmaq

çatallı

çatallıq

çatalsız

çataşıq

çayxor-çayxor

çaylamaq

çayriz

çaysızlama

çaysızlamaq

çevrikə-çevrikə

çevrikmə

çevrikmək

çezdirilmə

çezdirilmək

çezdirmə

çezdirmək

çezdirtmə

çezdirtmək

çezə-çezə

çezmə

çezmək

çəkidəvuran

çəkingənlik

çəkiş-bərkiş

çəlikürək

çəlikürəkli

çəlikürəklilik

çənbərbığ

çənbərbığlı

çənbərburun

çənbərburunlu

çənəçürk

çənələşmə

çənələşmək

çənəvurma

çəngələşmə

çəngələşmək

çəngitmə

çəngitmək

çərdəymişlik

çərən-çürən

çərən-çürənli

çərən-çürənlik

çərləyib-dığlamaq

çiçə

çığ

çığan-bığan

çığ-bığ

çıxdaşetmə

çıxıq-mıxıq

çılıqqa

badgir

badi-fəna

badi-səhər

badkeş

baləng

balu-pər

bariqə

barkeş 

basəfa

bədbəxtanə

bədiqbal

bəlsəm

bəndəzadə  

bərəkslik

bəşarət

bıqdırıcı

bıqdırma

bıqdırmaq

bıqma

bıqmaq

biruni

bisəmər

bişəkk

bişüur

bombaatma

bombadaşıma

bombadaşıyan

bombaşəkilli

bombatökən

bombatökmə

bordürlü

bordürsüz

botinka

brahman(-lar)

budka

bünyə

dəlixək

dəlixəklik

dənab

dəndə

dəndənə

dərdi-dil

dərdi-hal

dərdi-hallıq

dərək

dəriçə

dəstəçin

dəstəmic

dəstəmuzd

dəstər

dəstərçin

dəsti

dəşnə

diba

direktoriya

dozor

dozorluq

dövlətmənd

dövlətməndlik

draxma

drama

dramnəvis

dramnəvislik

barium 

bemol

biotin 

boksit  

bolid 

bonifikasiya 

bozon  

braja

brufen 

bussol

butadien

butan

dendrometriya

denitrifikasiya

densitometriya

dentin

denudasiya

derivasiya

derivat

derivatologiya

derivatoloji

dermatoqlifika

dermatomikoz(-lar)

desima

detilsulfit

detolakt

deviasiya

deyterium

dezinteqrator

dezinvaziya

dezurbanizm

diabez

diamaqnetik

diamaqnetizm

diamaqnit

diamant

diamin

diapedez

dibrobenzol

dibrometan

dibropropan

dietilamin

dietilanilin

dietilen

dietilsulfat

dietilsulfat

dietilsulfit

difenil

difenilamin

difenildixlorid

difenilkarbazil

difenilkarbonat

difenilmetan

difeniloksid

diflyasiya

difosgen

difraksiya

digiset

digital

dihidrofosfat

dixloretan

dixloretilen

dixlormetil

bədəxlaqlı

blokhazırlama

blokhazırlayan

blokqoyan

blokqoyma

blokquran

blokqurma

blokyaratma

bozlayıb-hönkürmə

bozlayıb-hönkürmək

çarpazqoyma

çarpazvurma

çarvadarlıqetmə

çarvadarolma

çaşsalma

çat-çatetmə

çat-çatolma

çatılayıb-bağlama

çatılayıb-bağlamaq

çatılı-çatısız

çay-çörəklilik

çay-çörəksizlik

çaydoldurma

çaypaylama

çaysüzmə

çəkib-bükən

çəkib-bükmə

çəkib-bükmək

çəkib-hazırlama

çəkib-hazırlamaq

çəkib-hazırlayan

çəkib-qablaşdıran

çəkib-qablaşdırma

çəkib-qablaşdırmaq

çəkicvuran

çəkinib-çəkilmə

çəkinib-çəkilmək

çəpikçalma

çərçiliketmə

çərçiolma

çərçivəyəalma

çərçivəyəsalma

çərəliqalma

çərənçiliketmə

çərənçiolma

çərtiketmə

çətəçiliketmə

çətəçiolma

çətindeyilmə

çətinərimə

çətinoxunma

çətinsatılma

çətirəbənzərlik

çətirəoxşarlıq

çətirşəkillilik

çətiryarpaqlılıq

çəyirdəkmeyvə

çəyirdəkmeyvəli

çəyirdəkmeyvəlilik

çəyirdəyəoxşar

çibinçiçək

çibintutan

çiçəkdərmə

bitumlaşmaq

bitumlu

bitumsuz

bizqurdlu

bizqurdsuz

bizli

biznesmenli

biznesmensiz

biznes-planlı

biznes-plansız

bloklanmaq

bloklatma

bloklatmaq

blok-mexanizm

blok-mexanizmli

blok-mexanizmsiz

blok-model

blok-otaq

blok-rele

blok-sahə

blok-seksiya

blok-sxem

blok-siqnal

blok-silindr

blok-sistem

bloksuz

boğanaqsız

boğazlatma

boğazlatmaq

boğazsız

boğuşdurtma

boğuşdurtmaq

boqomilçilik

bollanmaq

bollaşdırılma

bollaşdırılmaq

bollatma

bollatmaq

bolşevikəbənzər

bolşevikəoxşar

bolşevikləşdirilmək

boltlu

boltsuz

boranlıq

bordaqlanmaq

borşlu

borşsuz

borucuqlu

borulu

borulu-lifli

borusuz

boruşəkillilik

boruvarılıq

bostanlı

bostansız

boşaltdırılmaq

botokud (-lar)

boyasızlıq

boylatma

boyunduruqlanma

boyunduruqlanmaq

 

 

 

VƏ DİGƏR...

  • Azərbaycan dilinin yeni orfoqrafiya lüğəti Türkiyədə nəşr olundu Azərbaycan dilinin yeni orfoqrafiya lüğəti Türkiyədə nəşr olundu

    Azərbaycan Dövlət Tərcümə Mərkəzinin 2023-cü ildə ərsəyə gətirdiyi yeni “Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti” Türkiyənin Mədəniyyət Nazirliyi və Hacettepe Universitetinin dəstəyi ilə Ankarada işıq üzü görüb.

     

  • Azərbaycan poeziyası “Migel de Servantes” kitabxanasında Azərbaycan poeziyası “Migel de Servantes” kitabxanasında

    İspaniyanın geniş auditoriyalı “Migel de Servantes” virtual kitabxanası Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq aləmdə” layihəsi çərçivəsində Azərbaycanın klassik və müasir  poeziyasının... 

  • Səməd Vurğun yaradıcılığı İngiltərə və Finlandiya ədəbiyyat portallarında Səməd Vurğun yaradıcılığı İngiltərə və Finlandiya ədəbiyyat portallarında

    İngiltərənin populyar  “My poetic Side” və Finlandiyanın “Rakkausrunot” ədəbiyyat portalları Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq virtual aləmdə” layihəsi çərçivəsində Azərbaycanın Xalq şairi Səməd Vurğunun ingilis dilinə tərcümə olunmuş   “Dünya” və “Unut” şeirlərinin yayınına başlayıb.