Azerbaycan'da halk danslarının çok eski tarihi var. Bunu Ortataş Çağına ait olan Gobustan kaya resimlerine yansıyan dans sahneleri kanıtlamaktadır. Daha milattan 2 - 3 bin yıl önce, Yeni Taş Çağında Azerbaycan'da dans sanatı insanların günlük yaşantısında, gelenek göreneklerinde belirli konumu vardır. Azerbaycan'da ilkin halk müzik çalgıları ortaya çıkmadan çok önce dans insanların alkış tutmasıyla elde edilen ritmik vuruşların eşliğinde ortaya çıkmıştır. Değişik mesleklerle, hatta avla uğraşan taifeler sihirli ayinlerini hızlılık, hüner, insan gücünü sergileyen plastik hareketlerden oluşan danslarla gerçekleştirmişler.

Ritim açısından danslarımız 3'e ayrılır: 1. Grup ağır, yavaş danslar - Mirzeyi, Turacı, Uzundere. Bu danslar genellikle yaşlı insanlarca yapılır. 2.grup hafif, şen danslar - Terekeme, Ceylanı gibi danslar daha çok genç kadın ve erkeklerce yapılır. Sonuncu gruba ait olanlarsa atik danslar adlanır. Gaytağı, Gazağı, Han Çobanı gibi danslar insandan özel hüner ister.

Ne yazık ki tarihimizin, kültürümüzün bir parçası olan danslarımız da zaman zaman düşman hedefine çevriliyor.

Ermeniler Azerbaycan topraklarını işgal etmek yanında onun zengin kültürüne de göz dikmişler. Sinsi komşular değişik dönemlerde Azerbaycan'a ait çalgıları, folklor ve diğer kültürel miras örneklerini kendi adlarına çıkarmaya çalışmışlar. Buna örnek gibi Sarı Gelin, Süsen Sümbül ve onlarca türküyü, Yallı, Vağzalı, Köçeri, Uzun Dere, Mirzeyi danslarını, bu bağlamda tar, balaban, zurna gibi milli çalgıları verebiliriz. Hatta ünlü Azerbaycan bestecisi Üzeyir Hacıbeyli'nin, Gara Garayev'in, Fikret Emirov'un eserlerini, yeni dönem çağdaş bestecilerimizin şarkılarını Ermeni örnekleri gibi sunmaktan bile sakınmamışlar.

Ermeniler milli dansımız olan Köçeri'yi birkaç defa özelleştirmeye çalışmışlar. Eurovision - 2011 müzik yarışmasında seslendirdikleri şarkıya bu dansı eklemeleriyse korsanlığın en üst düzeyiydi.

Yiğitlik, cesurluk, korkusuzluk gibi olumlu özellikleri şifreli olarak yansıtan Şalaho adlı milli dansımız da Ermeni korsanlığının kurbanı olmuş. 1959 yılında SSCB'de hazırlanan Müzikli Ansiklopedik Sözlük'te Şalaho, "Ermeni solo erkek dansı olarak" açıklanıyor. Aram Haçaturyan da Gayane balesinde Şalaho'yu enine boyuna kullanmış.

Büyük besteci Üzeyir Hacıbeyli'nin O Olmasın, Bu Olsun operetinde kullandığı Uzun Dere milli dansı da, maalesef Ermeni korsanlığına uğramış.

Ermeni müzik bilimcileri - R.Boyaçyan ve A.Seriyeks tarafından yayıma hazırlanan Ermeni Halk Nağmeleri kitabının Paris baskısında Uzun Dere ve Ceylanı gibi folklor örneklerimiz Ermeni dansı gibi gösteriliyor.

Vağzalı dansının atası Kitab - i Dede Korkut'ta adı geçen Yeletme havası sayılır. Yeletme - havalanma, heveslenme, coşma anlamlarına gelmektedir. Bu dans havasının eski Oğuz elinde gelin giden zaman çalındığı düşünülüyor. "Kan Turalı'yla kızı alıp gerdeğe koydular. Ozan geldi, Yeletme çaldı" (Kitab - i Dede Korkut).

Eskiden bu dans meşale ve ateş sesleriyle gelin düğün evine varıncaya kadar eşlik ederdi. Şimdi de bu dans Azerbaycan'da düğün simgesi sayılmaktadır.