Page 83 - "Xəzər"
P. 83
an çəkmə dolağı düzəldəsiniz, çünki gəlir, – Petroviç iki ayağını bir başmağa 83
corab isitmir. Corab almanların icadıdır, dirədi. Bu sözlərdən sonra Akaki Akaki- 2017
hamısı pul tələsidir (Petroviç hər fürsətdə yeviç tamam ruhdan düşdü. O çıxıb ge-
almanlara tənə vurmağı sevirdi); şinelə dəndən sonra Petroviç dodaqlarını bir- Nikolay Qoqol. Şinel
gəlincə, görünür, təzəsini tikdirməli ola- birinə sıxıb xeyli hərəkətsiz qaldı. Bir
caqsınız. müddət əlini ağdan-qaraya vurmadı –
özünü hörmətdən salmadığına, dərzi sə-
“Təzə” sözü Akaki Akakiyeviçə çox nətini uca tutduğuna görə çox məmnun
pis təsir etdi, gözlərinə qaranlıq çökdü, idi.
otaqdakı bütün əşyalar dumana büründü.
O, yalnız Petroviçin burunotu qabının Akaki Akakiyeviç küçəyə çıxanda yu-
üstündəki general təsvirini aydın görürdü. xulu kimiydi.
– Necə yəni təzəsini? – O, özünü yu- – Başıma nələr gəldi, əcəb işə düşdük, –
xudaymış kimi hiss edirdi: – Məndə o qə- donquldandı: – Doğrusu, ağlıma da gəl-
dər pul hardandır? məzdi ki, belə olsun… – bir az susandan
sonra əlavə etdi:
– Hə, təzəsini, – Petroviç tövrünü poz-
madan sakit səslə dedi. – Belə-belə işlər! Gör nələr baş verir,
dünyanın işlərindən baş açmaq olmur,
– Bəs təzəsini almalı olsam, belə de- heç gözləmədiyin halda… nə biləsən…
yək, o necə, nə təhər… kimin ağlına gələrdi ki…
– Yəni, neçəyə başa gələcək? O qədər karıxmışdı ki, öz-özünə da-
– Hə. nışa-danışa, evə getmək əvəzinə, tama-
– Hardasa, üç dənə əllilik, bir az da milə əks tərəfə yollandı. Yolda üst-başı
ondan çox eləyər, – Petroviç dodaqlarını hisə batmış baca təmizləyənlə toqquşdu,
mənalı-mənalı büzdü. O, nəsə təsirli söz şinelinin çiyni qapqara oldu; yeni tikilən
deyib adamları haldan çıxarmağı, bun- evin yuxarısından üstünə bir qab əhəng
dan sonra altdan-altdan karıxmış adamın tökdülər. Ancaq o sanki bütün bunların
üzünün ifadəsinə baxmağı sevirdi. fərqində deyildi, heç nə görmür, heç nə
– Şinel üçün yüz əlli rubl! – Zavallı hiss etmirdi. Yalnız hansısa qarovulçu ilə
Akaki Akakiyeviç özünü saxlaya bilməyib burun-buruna gələndən sonra bir qədər
qışqırdı. Həmişə sakit səslə danışan Aka- toxtadı, özünə gəldi. O da ona görə ki, tə-
ki Akakiyeviç dünyaya gələndən, bəlkə bərzinini divara söykəyib tütün qabından
də, ilk dəfəydi ki, qışqırırdı. qabarlı əlinə tənbəki tökən qarovulçu ona
– Hə, – Petroviç sözünə davam etdi: – hirsləndi:
özü də necə şinel. Astar üzü ipəkdən
olan başlığı, dələ dərisindən yaxalığı da – Gözün ayağının altını görmür? Ha-
olsa, iki yüz rubla başa gələr. ra soxulursan, bəs səki nə üçündür?
– Petroviç, insafın olsun, – Akaki Aka-
kiyeviç zarımağa başladı. O, Petroviçin Akaki Akakiyeviç birdən-birə ayıldı və
dediyi sözləri eşitmək, bu sözlərin təsiri- dönüb evə doğru addımladı. Evdə fikirlə-
nə düşmək istəmirdi: Bunu birtəhər düzəlt, rini cəmləməyə çalışaraq düşdüyü vəziy-
heç olmasa, bir müddət geyinmək mümkün yəti bütün çılpaqlığı ilə göz önünə gətirdi.
olsun. Artıq donquldanmır, qırıq-qırıq danışmır-
– Yox, alınmayacaq: zəhmətimiz hə- dı. Özü özüylə ağıllı, tədbirli, dərdbilən
dər gedəcək, həm də pulunuza heyfim bir dost kimi açıq, səmimi söhbət edirdi.
corab isitmir. Corab almanların icadıdır, dirədi. Bu sözlərdən sonra Akaki Akaki- 2017
hamısı pul tələsidir (Petroviç hər fürsətdə yeviç tamam ruhdan düşdü. O çıxıb ge-
almanlara tənə vurmağı sevirdi); şinelə dəndən sonra Petroviç dodaqlarını bir- Nikolay Qoqol. Şinel
gəlincə, görünür, təzəsini tikdirməli ola- birinə sıxıb xeyli hərəkətsiz qaldı. Bir
caqsınız. müddət əlini ağdan-qaraya vurmadı –
özünü hörmətdən salmadığına, dərzi sə-
“Təzə” sözü Akaki Akakiyeviçə çox nətini uca tutduğuna görə çox məmnun
pis təsir etdi, gözlərinə qaranlıq çökdü, idi.
otaqdakı bütün əşyalar dumana büründü.
O, yalnız Petroviçin burunotu qabının Akaki Akakiyeviç küçəyə çıxanda yu-
üstündəki general təsvirini aydın görürdü. xulu kimiydi.
– Necə yəni təzəsini? – O, özünü yu- – Başıma nələr gəldi, əcəb işə düşdük, –
xudaymış kimi hiss edirdi: – Məndə o qə- donquldandı: – Doğrusu, ağlıma da gəl-
dər pul hardandır? məzdi ki, belə olsun… – bir az susandan
sonra əlavə etdi:
– Hə, təzəsini, – Petroviç tövrünü poz-
madan sakit səslə dedi. – Belə-belə işlər! Gör nələr baş verir,
dünyanın işlərindən baş açmaq olmur,
– Bəs təzəsini almalı olsam, belə de- heç gözləmədiyin halda… nə biləsən…
yək, o necə, nə təhər… kimin ağlına gələrdi ki…
– Yəni, neçəyə başa gələcək? O qədər karıxmışdı ki, öz-özünə da-
– Hə. nışa-danışa, evə getmək əvəzinə, tama-
– Hardasa, üç dənə əllilik, bir az da milə əks tərəfə yollandı. Yolda üst-başı
ondan çox eləyər, – Petroviç dodaqlarını hisə batmış baca təmizləyənlə toqquşdu,
mənalı-mənalı büzdü. O, nəsə təsirli söz şinelinin çiyni qapqara oldu; yeni tikilən
deyib adamları haldan çıxarmağı, bun- evin yuxarısından üstünə bir qab əhəng
dan sonra altdan-altdan karıxmış adamın tökdülər. Ancaq o sanki bütün bunların
üzünün ifadəsinə baxmağı sevirdi. fərqində deyildi, heç nə görmür, heç nə
– Şinel üçün yüz əlli rubl! – Zavallı hiss etmirdi. Yalnız hansısa qarovulçu ilə
Akaki Akakiyeviç özünü saxlaya bilməyib burun-buruna gələndən sonra bir qədər
qışqırdı. Həmişə sakit səslə danışan Aka- toxtadı, özünə gəldi. O da ona görə ki, tə-
ki Akakiyeviç dünyaya gələndən, bəlkə bərzinini divara söykəyib tütün qabından
də, ilk dəfəydi ki, qışqırırdı. qabarlı əlinə tənbəki tökən qarovulçu ona
– Hə, – Petroviç sözünə davam etdi: – hirsləndi:
özü də necə şinel. Astar üzü ipəkdən
olan başlığı, dələ dərisindən yaxalığı da – Gözün ayağının altını görmür? Ha-
olsa, iki yüz rubla başa gələr. ra soxulursan, bəs səki nə üçündür?
– Petroviç, insafın olsun, – Akaki Aka-
kiyeviç zarımağa başladı. O, Petroviçin Akaki Akakiyeviç birdən-birə ayıldı və
dediyi sözləri eşitmək, bu sözlərin təsiri- dönüb evə doğru addımladı. Evdə fikirlə-
nə düşmək istəmirdi: Bunu birtəhər düzəlt, rini cəmləməyə çalışaraq düşdüyü vəziy-
heç olmasa, bir müddət geyinmək mümkün yəti bütün çılpaqlığı ilə göz önünə gətirdi.
olsun. Artıq donquldanmır, qırıq-qırıq danışmır-
– Yox, alınmayacaq: zəhmətimiz hə- dı. Özü özüylə ağıllı, tədbirli, dərdbilən
dər gedəcək, həm də pulunuza heyfim bir dost kimi açıq, səmimi söhbət edirdi.
