Page 88 - "Xəzər"
P. 88
olay Qoqol. Şinelvar pıqqıldayaraq qaynayır, ətrafa buğ lazımdır. Bir saat sonra vineqret, soyut-
püskürürdü. Divarlardan şinellər, plaşlar ma dana əti, paştet, qənnadı mağazasın-
asılmışdı. Onların içərisində qunduz xə- dan alınmış piroqlar və şampan şərabın-
zindən yaxalığı və məxmər manjeti olan dan ibarət şam yeməyi verdilər. Akaki
üst geyimləri də gözə dəyirdi. Divarın o Akakiyeviçi iki qədəh şərab içməyə məc-
üzündən hay-küy və danışıq səsləri eşi- bur etdilər, bundan sonra o, hiss etdi ki,
dilirdi. Birdən qapı açıldı, səslər lap uca- otaqda daha şən ab-hava yaranıb. Buna
dan, daha aydın eşidilməyə başladı. Gə- baxmayaraq, yadından çıxarmırdı ki, ar-
lən lakey idi, əlində sini tutmuşdu. Sininin tıq axşam saat səkkizdir və o, bu saatlar-
üstündə boşalmış çay stəkanları, qay- da çoxdan evdə olmalıdır. Odur ki, ev sa-
maq qabı və suxarı səbətciyi vardı. hibinin gözündən yayınıb sakitcə otaq-
Görünür, məmurlar çoxdan toplaşmışdı, dan çıxdı. Dəhlizə çıxanda şinelinin yerə
artıq birinci çay stəkanları boşalmışdı. düşdüyünü görüb çox məyus oldu. Şineli
Akaki Akakiyeviçin özü şinelini divardan götürüb silkələdi, üstünə yapışmış tükləri
asıb otağa girdi. Yanan şamları, məmur- bir-bir təmizlədi və nəhayət, çiyninə atıb
ları, tənbəki çubuqlarını, qumar stollarını pilləkənlə aşağı endi. Hələ qaranlıq çökmə-
88 görüb karıxdı, otağı başına götürmüş hay- mişdi. Bəzi kiçik dükanlar, təhkimlilərin
küy, sürüşdürülən stulların səsi qulağını və kasıb-kusubun dəyişilməz, daimi görüş
2017 cırmaqladı. Sıxıla-sıxıla otağın ortasında yerləri hələ açıq idi. Bağlanmış dükanla-
dayanıb bir müddət bilmədi neyləsin, ha- rın qapısı arasından da işıq zolağı görü-
ra üz tutsun. Nəhayət, məmurlar onu nürdü. Bu, o demək idi ki, hələ içəridə
görüb səs-küy saldılar, dərhal hamı dəh- adamlar var, yəqin ki, təhkimli ev qulluq-
lizə keçib onun təzə şinelinə tamaşa et- çuları və nökərlər, ağaların gözündən
məyə başladılar. Akaki Akakiyeviç bir qə- oğurlanıb dedi-qodu ilə məşğuldur. Akaki
dər sıxılıb-utansa da, sadədil, səmimi Akakiyeviç kefikök, damağıçağ addımla-
adam kimi, şinelin hamının xoşuna gəldi- yırdı, hətta birdən-birə, özündən xəbər-
yini görüncə, sevinməyə bilməzdi. Sonra, siz, yanından ildırım sürətiylə ötüb-keçən
təbii ki, onu da, şineli də unudub, qumar cazibəli, zərif bir xanımın ardınca qaçma-
stolunun arxasına qayıtdılar. Bütün bu ğa başladı. Amma dərhal ayaq saxladı,
gördükləri: gurultu-partıltı, bir yerə top- addımlarını yavaşıtdı. Onu birdən-birə
laşmış insanlar, söz-söhbət – Akaki Aka- yorğalamağa sövq edən nə idi, bunu özü
kiyeviçə qəribə gəlirdi. Çaşıb qalmışdı, də bilmirdi. Tezliklə həmin adamsız küçə-
nə edəcəyini bilmirdi, bilmirdi əlini-ayağı- lərə gəlib çatdı. Günün günortaçağında
nı, bədənini hara qoysun. Nəhayət, kart belə bu küçələrdən qaramat yağır, ax-
oynayanların yanında əyləşdi; gözünü şamlar isə adamı lap vahimə basır. İndi
kartlara zillədi; sonra stol arxasında əylə- bu gözdənuzaq küçələr daha xəlvət
şənlərin üzünə baxa-baxa əsnəməyə baş- görünürdü: fənərlər lap az-az gözə dəyir-
ladı. Hiss edirdi ki, darıxır, həm də artıq di – görünür, lazımi miqdarda yağ ayır-
onun yatağa girdiyi vaxt yetişmişdi. Ev mırdılar; taxta evlərin, hasarların arasın-
sahibi ilə vidalaşıb getmək istədi, amma da ins-cins yox idi. Küçədə ağaran qar-
buraxmadılar, dedilər ki, təzə şineli mütləq dan və pəncərə taxtaları bərk-bərk bağ-
bir qədəh şampan şərabı ilə qeyd etmək lanmış hüznlü, yastı daxmalardan sava-
püskürürdü. Divarlardan şinellər, plaşlar ma dana əti, paştet, qənnadı mağazasın-
asılmışdı. Onların içərisində qunduz xə- dan alınmış piroqlar və şampan şərabın-
zindən yaxalığı və məxmər manjeti olan dan ibarət şam yeməyi verdilər. Akaki
üst geyimləri də gözə dəyirdi. Divarın o Akakiyeviçi iki qədəh şərab içməyə məc-
üzündən hay-küy və danışıq səsləri eşi- bur etdilər, bundan sonra o, hiss etdi ki,
dilirdi. Birdən qapı açıldı, səslər lap uca- otaqda daha şən ab-hava yaranıb. Buna
dan, daha aydın eşidilməyə başladı. Gə- baxmayaraq, yadından çıxarmırdı ki, ar-
lən lakey idi, əlində sini tutmuşdu. Sininin tıq axşam saat səkkizdir və o, bu saatlar-
üstündə boşalmış çay stəkanları, qay- da çoxdan evdə olmalıdır. Odur ki, ev sa-
maq qabı və suxarı səbətciyi vardı. hibinin gözündən yayınıb sakitcə otaq-
Görünür, məmurlar çoxdan toplaşmışdı, dan çıxdı. Dəhlizə çıxanda şinelinin yerə
artıq birinci çay stəkanları boşalmışdı. düşdüyünü görüb çox məyus oldu. Şineli
Akaki Akakiyeviçin özü şinelini divardan götürüb silkələdi, üstünə yapışmış tükləri
asıb otağa girdi. Yanan şamları, məmur- bir-bir təmizlədi və nəhayət, çiyninə atıb
ları, tənbəki çubuqlarını, qumar stollarını pilləkənlə aşağı endi. Hələ qaranlıq çökmə-
88 görüb karıxdı, otağı başına götürmüş hay- mişdi. Bəzi kiçik dükanlar, təhkimlilərin
küy, sürüşdürülən stulların səsi qulağını və kasıb-kusubun dəyişilməz, daimi görüş
2017 cırmaqladı. Sıxıla-sıxıla otağın ortasında yerləri hələ açıq idi. Bağlanmış dükanla-
dayanıb bir müddət bilmədi neyləsin, ha- rın qapısı arasından da işıq zolağı görü-
ra üz tutsun. Nəhayət, məmurlar onu nürdü. Bu, o demək idi ki, hələ içəridə
görüb səs-küy saldılar, dərhal hamı dəh- adamlar var, yəqin ki, təhkimli ev qulluq-
lizə keçib onun təzə şinelinə tamaşa et- çuları və nökərlər, ağaların gözündən
məyə başladılar. Akaki Akakiyeviç bir qə- oğurlanıb dedi-qodu ilə məşğuldur. Akaki
dər sıxılıb-utansa da, sadədil, səmimi Akakiyeviç kefikök, damağıçağ addımla-
adam kimi, şinelin hamının xoşuna gəldi- yırdı, hətta birdən-birə, özündən xəbər-
yini görüncə, sevinməyə bilməzdi. Sonra, siz, yanından ildırım sürətiylə ötüb-keçən
təbii ki, onu da, şineli də unudub, qumar cazibəli, zərif bir xanımın ardınca qaçma-
stolunun arxasına qayıtdılar. Bütün bu ğa başladı. Amma dərhal ayaq saxladı,
gördükləri: gurultu-partıltı, bir yerə top- addımlarını yavaşıtdı. Onu birdən-birə
laşmış insanlar, söz-söhbət – Akaki Aka- yorğalamağa sövq edən nə idi, bunu özü
kiyeviçə qəribə gəlirdi. Çaşıb qalmışdı, də bilmirdi. Tezliklə həmin adamsız küçə-
nə edəcəyini bilmirdi, bilmirdi əlini-ayağı- lərə gəlib çatdı. Günün günortaçağında
nı, bədənini hara qoysun. Nəhayət, kart belə bu küçələrdən qaramat yağır, ax-
oynayanların yanında əyləşdi; gözünü şamlar isə adamı lap vahimə basır. İndi
kartlara zillədi; sonra stol arxasında əylə- bu gözdənuzaq küçələr daha xəlvət
şənlərin üzünə baxa-baxa əsnəməyə baş- görünürdü: fənərlər lap az-az gözə dəyir-
ladı. Hiss edirdi ki, darıxır, həm də artıq di – görünür, lazımi miqdarda yağ ayır-
onun yatağa girdiyi vaxt yetişmişdi. Ev mırdılar; taxta evlərin, hasarların arasın-
sahibi ilə vidalaşıb getmək istədi, amma da ins-cins yox idi. Küçədə ağaran qar-
buraxmadılar, dedilər ki, təzə şineli mütləq dan və pəncərə taxtaları bərk-bərk bağ-
bir qədəh şampan şərabı ilə qeyd etmək lanmış hüznlü, yastı daxmalardan sava-
