Page 41 - "Xəzər"
P. 41
azlığa nail olmaq xeyli çətindir: adama Həmin gecə bir az sonra zati-aliləri fi- 41
elə gəlir ki, öz iştirakınla nahar eləyənlə- kirli-fikirli başını yırğalayıb dedi: 2017
rin sərbəst söhbətinə imkan vermirsən.
– Dünyada ədalət naminə bu mühari- Kazuo İsiquro. O günlərdən qalanlar
Onda zalın böyük hissəsi qaranlığa bədə döyüşmüşəm. Başa düşdüyüm qə-
qərq olmuşdu; iki centlmen uzun stolun dər onda söhbət heç də alman millətin-
təxminən ortasında, şamdanın və qarşıla- dən intiqam almaqdan getmirdi.
rında yanan kaminin işığında yanaşı otur-
muşdular – stolun üst taxtasının enliliyi Bu gün zati-aliləri barədə cəfəng şa-
üzbəüz oturmağa imkan vermirdi. Gözə yiələri eşidəndə – bunları tez-tez eşitməli
çarpmamaq üçün stoldan adətən olduğun- olursan – onun boş ziyafət zalında dediyi
dan bir xeyli aralı – qaranlıqda dayanma- o səmimi sözləri sevinclə xatırlayıram.
ğa qərar verdim. Bu cür strategiyanın aş- Sonrakı illər zati-alilərinin həyatı nə qə-
kar qüsuru onda idi ki, centlmenlərə qul- dər mürəkkəb olsa da, onun bütün hərə-
luq etməkdən ötrü hər dəfə qaranlıqdan kətlərinin kökündə “dünyada ədalət”
çıxanda yaxınlaşan addım səslərim məni görmək arzusunun olduğuna şəxsən mən
qabaqlayır, diqqət çəkirdi; üstünlüyü isə, heç vaxt şübhə etməmişəm.
yerimdə qalanda, gözə çarpmamağım idi.
Məhz orada, boş stolların əhatəsində otu- Bir müddət sonra kədərli xəbər gəldi:
ran iki centlmendən aralıda qaranlıqda da- herr Breman Hamburq-Berlin qatarında
yanarkən lord Darlinqtonun herr Breman özünü güllələmişdi. Әlbəttə, zati-alilərinin
haqqında danışdığını eşitdim; o, həmişəki əhvalı çox pozulmuşdu, dərhal da frau
kimi, tələsmədən, astadan danışırdı, an- Bremana pul və başsağlığı göndərməyi
caq bu hündür divarların arasında ağamın qərara aldı. Ancaq özümün də gücüm ça-
səsi xüsusilə səmimi səslənirdi. tan qədər iştirak etdiyim və günlərlə sürən
səylərdən sonra zati-aliləri herr Brema-
– O, mənim düşmənim idi, – zati-ali- nın doğmalarından heç birinin daimi ya-
ləri deyirdi, – ancaq həmişə centlmen ki- şayış yerini təyin edə bilmədi. Belə çıxır-
mi hərəkət eləyirdi. Altı ay bir-birimizə dı ki, son vaxtlar onun daimi yaşamağa
güllə atsaq da, nəzakətlə davranırdıq. Öz yeri olmamışdı, ailəsi isə oraya-buraya
borcunu centlmen kimi yerinə yetirirdi, səpələnmişdi.
mən də ona qarşı qəzəb hiss eləmirdim.
Ona deyirdim: “Qulaq asın, biz indi düşmə- Hesab edirəm ki, bu faciə olmasa da,
nik və sizinlə bütün mövcud silahlarımla lord Darlinqton yenə eyni cür hərəkət elə-
vuruşacağam. Ancaq bu iyrənc qarışıqlıq yərdi; ədalətsizliyə və iztirablara son qoy-
qurtaranda daha düşmən olmayacağıq maq istəyi onun ürəyində son dərəcə də-
və bir süfrə arxasında oturacağıq”. Әn pi- rin kök salmışdı. Hər halda, məhz herr
si odur ki, indi bu müqavilə məni yalançı Bremanın ölümündən sonra zati-aliləri al-
göstərir. Hər şey qurtaranda guya düşmən- man böhranı problemlərinə daha çox vaxt
çilik etməyəcəyimə onu inandırmışdım. ayırdı. Qüdrətli və adlı-sanlı centlmenlər
Onun gözlərinin içinə baxıb bunun belə müntəzəm olaraq evə gəlməyə başladı-
olduğunu təsdiq eləməyə indi haqqım ça- lar. Yadımdadır, onların arasında lord De-
tırmı? niels, professor Meynard Keyns, məşhur
ədib mister H.C.Uells, həmçinin “qeyri-
rəsmi” gəldiklərinə görə adını çəkmək is-
təmədiyim digər şəxslər olurdu. Onlar
elə gəlir ki, öz iştirakınla nahar eləyənlə- kirli-fikirli başını yırğalayıb dedi: 2017
rin sərbəst söhbətinə imkan vermirsən.
– Dünyada ədalət naminə bu mühari- Kazuo İsiquro. O günlərdən qalanlar
Onda zalın böyük hissəsi qaranlığa bədə döyüşmüşəm. Başa düşdüyüm qə-
qərq olmuşdu; iki centlmen uzun stolun dər onda söhbət heç də alman millətin-
təxminən ortasında, şamdanın və qarşıla- dən intiqam almaqdan getmirdi.
rında yanan kaminin işığında yanaşı otur-
muşdular – stolun üst taxtasının enliliyi Bu gün zati-aliləri barədə cəfəng şa-
üzbəüz oturmağa imkan vermirdi. Gözə yiələri eşidəndə – bunları tez-tez eşitməli
çarpmamaq üçün stoldan adətən olduğun- olursan – onun boş ziyafət zalında dediyi
dan bir xeyli aralı – qaranlıqda dayanma- o səmimi sözləri sevinclə xatırlayıram.
ğa qərar verdim. Bu cür strategiyanın aş- Sonrakı illər zati-alilərinin həyatı nə qə-
kar qüsuru onda idi ki, centlmenlərə qul- dər mürəkkəb olsa da, onun bütün hərə-
luq etməkdən ötrü hər dəfə qaranlıqdan kətlərinin kökündə “dünyada ədalət”
çıxanda yaxınlaşan addım səslərim məni görmək arzusunun olduğuna şəxsən mən
qabaqlayır, diqqət çəkirdi; üstünlüyü isə, heç vaxt şübhə etməmişəm.
yerimdə qalanda, gözə çarpmamağım idi.
Məhz orada, boş stolların əhatəsində otu- Bir müddət sonra kədərli xəbər gəldi:
ran iki centlmendən aralıda qaranlıqda da- herr Breman Hamburq-Berlin qatarında
yanarkən lord Darlinqtonun herr Breman özünü güllələmişdi. Әlbəttə, zati-alilərinin
haqqında danışdığını eşitdim; o, həmişəki əhvalı çox pozulmuşdu, dərhal da frau
kimi, tələsmədən, astadan danışırdı, an- Bremana pul və başsağlığı göndərməyi
caq bu hündür divarların arasında ağamın qərara aldı. Ancaq özümün də gücüm ça-
səsi xüsusilə səmimi səslənirdi. tan qədər iştirak etdiyim və günlərlə sürən
səylərdən sonra zati-aliləri herr Brema-
– O, mənim düşmənim idi, – zati-ali- nın doğmalarından heç birinin daimi ya-
ləri deyirdi, – ancaq həmişə centlmen ki- şayış yerini təyin edə bilmədi. Belə çıxır-
mi hərəkət eləyirdi. Altı ay bir-birimizə dı ki, son vaxtlar onun daimi yaşamağa
güllə atsaq da, nəzakətlə davranırdıq. Öz yeri olmamışdı, ailəsi isə oraya-buraya
borcunu centlmen kimi yerinə yetirirdi, səpələnmişdi.
mən də ona qarşı qəzəb hiss eləmirdim.
Ona deyirdim: “Qulaq asın, biz indi düşmə- Hesab edirəm ki, bu faciə olmasa da,
nik və sizinlə bütün mövcud silahlarımla lord Darlinqton yenə eyni cür hərəkət elə-
vuruşacağam. Ancaq bu iyrənc qarışıqlıq yərdi; ədalətsizliyə və iztirablara son qoy-
qurtaranda daha düşmən olmayacağıq maq istəyi onun ürəyində son dərəcə də-
və bir süfrə arxasında oturacağıq”. Әn pi- rin kök salmışdı. Hər halda, məhz herr
si odur ki, indi bu müqavilə məni yalançı Bremanın ölümündən sonra zati-aliləri al-
göstərir. Hər şey qurtaranda guya düşmən- man böhranı problemlərinə daha çox vaxt
çilik etməyəcəyimə onu inandırmışdım. ayırdı. Qüdrətli və adlı-sanlı centlmenlər
Onun gözlərinin içinə baxıb bunun belə müntəzəm olaraq evə gəlməyə başladı-
olduğunu təsdiq eləməyə indi haqqım ça- lar. Yadımdadır, onların arasında lord De-
tırmı? niels, professor Meynard Keyns, məşhur
ədib mister H.C.Uells, həmçinin “qeyri-
rəsmi” gəldiklərinə görə adını çəkmək is-
təmədiyim digər şəxslər olurdu. Onlar
