Page 240 - "Xəzər"

liyəm ki, Tehran görüşünün təşkilindən və bir-birimizə mane olmadan, rahatca

razı qalmamışdım. Aerodromda məni İn- dünya müharibəsinin problemlərini müza-

giltərənin səfiri öz maşını ilə qarşıladı və kirə edə bilirdik...

biz diplomatik missiyamızın yerləşdiyi bi- Səhəri çox sakit keçirdim. Londondan

naya yollandıq. Üç mil uzunluqdakı yol gələn çoxsaylı teleqramları oxudum. Pre-

boyu hər 50 yarddan1 bir İranın atlı pat- zident Ruzvelt iclası təbrik nitqiylə açdı və

rulları düzülmüşdü. Bununla da istənilən dedi ki, rusların, ingilislərin və amerikalı-

cinayətkar küçələrdən keçənin çox mühüm ların ilk dəfə eyni niyyətlə – müharibədə

şəxs olduğunu və hara yollandığını asan- qələbə qazanmaq məqsədilə bir ailənin

ca anlaya bilərdi. Gözündə qorxu-hürkü üzvləri kimi eyni masa ətrafında oturma-

olmayan birisi əlində bomba və ya tapan- ları çox sevindirici haldı. Toplantı üçün əv-

ça ilə qarşımıza çıxsaydı, işimiz fənaydı. vəlcədən heç bir gündəlik nəzərdə tutul-

Çünki heç bir ehtiyat tədbiri görülməmiş- mamışdı və hər kəs dostcasına istədiyi

di. mövzunu müzakirə edə bilərdi. Heç bir

Amerika təhlükəsizlik xidməti öz pre- məlumat mətbuata çıxarılmayacaqdı.

zidentinin müdafiəsini daha ağıllı qurmuş- Mən də öz çıxışımda bu hadisənin

240 du. Prezidentin maşını zirehli avtomobil- əhəmiyyətini vurğuladım. Dedim ki, bu

lərdən ibarət gücləndirilmiş mühafizə dəs- toplantı dünya güclərinin birliyini ifadə
2017 təsinin arxasınca gedirdi.
edir, bu isə insanlıq tarixində bu günə qə-

Amerika hərbçilərinin qoruduğu səfir- dər görünməmiş bir şeydi, müharibənin

lik yerləşdiyimiz binadan yarım mil məsa- müddətinin qısaldılması, mütləq qalibiy-

fədə idi. Bu isə o deməkdi ki, konfransın yət və heç şübhəsiz ki, bütün insanlığın

Uinston Çörçill. Mən Rusiya ilə necə savaşdım davam elədiyi müddətdə ya prezident, ya taleyi və gələcək rifah bizdən asılıdı.

mən, ya da Stalin gündə iki-üç dəfə Teh- Stalin dedi ki, bizim üç qüdrətli dövlə-

ranın dar küçələrindən keçib ora getmə- tin dostluğu barədə söylədiklərimizi yüksək

liydik. Bizdən 24 saat əvvəl Tehrana gəl- qiymətləndirir. Әlimizə, doğrudan da, böyük

miş Molotov öz çıxışında bildirmişdi ki, tarixi imkan düşüb və o əmindir ki, bu im-

sovet kəşfiyyatı “böyük üçlük”dən (bizi kandan səmərəli istifadə olunacaq.

belə adlandırırdılar) birinin öldürülməsi Sonra prezident hərbi vəziyyəti Ame-

məqsədi daşıyan sui-qəsdin üstünü açıb. rika dövlətinin baxışı bucağından qısa şə-

Molotov prezidentə digərlərindən üç-dörd kildə təhlil elədi. Öncə Birləşmiş Ştatlar

dəfə böyük olan, ordunun və polislərin üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edən Sakit

mühasirəyə aldığı geniş ərazini əhatə elə- Okeandakı (Amerika silahlı qüvvələri Av-

yən sovet səfirliyinin binasına köçməyi straliyanın, Yeni Zelandiyanın və Çinin

təklif edirdi. Biz Ruzvelti dilə tutub razı köməyi ilə orada müharibənin əsas yükünü

sala bildik və səhərisi gün o, filippinli aş- daşıyırdı) vəziyyətə toxundu.

pazları da daxil olmaqla, bütün işçi qrup- Sonra prezident Avropaya keçdi. Çox-

la birlikdə rusların binasına köçdü. Bura- lu müzakirələr oldu və müxtəlif planlar

da onun üçün geniş və rahat otaq ayrıldı. hazrlandı. İlyarım əvvəl La-Manşdan ke-

Beləliklə, hamımız bir dairənin içində idik çib getmək qərara alınmışdı. Amma nəq-

1yard – 91,44 sm-ə bərabər ingilis uzunluq ölçüsü