Page 239 - "Xəzər"
P. 239
liklə, oradakı diviziyalarımızın sayını on izahat tələb eləsin. Belə ki, aprelin 13-də 239
dördə çatdırırıq”. alman radiostansiyası Sovet dövlətini hə- 2017
min düşərgələrdəki 14 500 polyakın qət-
Ruslarla polyaklar arasında nifaq. lində ittiham etmiş və onların taleyi ilə Uinston Çörçill. Mən Rusiya ilə necə savaşdım
Katın həqiqətləri bağlı həmin yerlərdə beynəlxalq təhqiqat
aparılmasını təklif etmişdi. Amma Cenev-
Ruslarla polyakların münasibətlərin- rədən Qırmızı Xaç Cəmiyyəti cavab verdi
də çat təxminən bu zamanlar yarandı. ki, Sovet hökumətindən müvafiq təklif al-
masa, heç bir təhqiqat apara bilməz. On-
1939-cu ilin sentyabrında əldə edil- da alman hökuməti özü araşdırmaya baş-
miş Ribbentrop-Molotov sazişindən son- ladı. Almaniyanın təsirində olan ölkələrin
ra alman və sovet orduları Polşanı tutan- nümayəndələrinin daxil olduğu ekspert
da, minlərlə polyak ruslara təslim oldu. komissiyasının tərtib elədiyi məruzədə
Onların hamısı tərk-silah edilərək ölkədə kütləvi məzarlıqlarda 10 mindən artıq me-
saxlanıldı və sonradan nasist-sovet razı- yitin aşkar edildiyi göstərilirdi. Öldürülən-
laşması nəticəsində icbari işlər üçün al- lərin üzərindəki sənədlər, eləcə də mə-
manlara təslim edildi. Cenevrə konvensi- zarların üstündə bitmiş ağacların yaşı qət-
yasına əsasən, hərbi əsir olan zabitlərlə liamın 1940-cı ilin yazında – bu ərazinin
belə rəftar eləmək olmaz. Smolensk ra- sovet nəzarətində olduğu zaman baş ver-
yonundakı düşərgədə sovetlərin əsirliyin- diyini sübut edir.
də olan 14 500 polyakın arasında isə 8
min zabit vardı. 1940-cı ilin yazına qədər Sonradan, 1943-cü ildə Katın yenidən
bu hərbi əsirlər barədə ara-sıra məlumat- rusların nəzarətinə keçdi. Smolenskin azad
lar dolaşırdı. 1940-cı ilin aprelindən son- edilməsindən sonra Katındakı polyakla-
ra isə düşərgələr haqda heç bir məlumat rın taleyini araşdırmaq üçün sırf ruslar-
olmadı. dan ibarət komissiya yaradıldı. 1944-cü
ilin yanvarında komissiyanın məruzəsin-
1941-ci il iyunun 22-də Hitler SSRİ-yə də göstərilirdi ki, həmin üç düşərgə al-
qəfil hücum edəndə Rusiya ilə Polşanın manların qəfil hücumu nəticəsində vax-
münasibəti dərhal dəyişdi və onlar müttə- tında boşaldılmayıb, nəticədə polyak hər-
fiq oldular. O vaxta qədər rus həbsxana- bi əsirləri almanların əlinə keçib və məhv
larında ağır şərtlərlə saxlanılan general edilib. Bu doğrudursa, deməli, 1940-cı
Anders və digər polyak generalları azad ilin yazından bəri haqqında heç bir məlu-
edildi, yaxşıca yuyunub geyindirildi və so- mat olmayan təxminən 15 min polyak za-
vetlərin alman qəsbkarlarına qarşı yarat- biti və əsgəri almanların əlinə 1941-ci il-
dığı Polşa ordusunda yüksək vəzifələrə də keçib və az sonra qətlə yetirilib...
gətirildi.
“Overlord” əməliyyatı
İsveçrədə Qırmızı Xaç Cəmiyyətindən
Katında təhqiqat aparmaq üçün nüma- Digər vacib məsələlər kimi, Polşa prob-
yəndə göndərilməsi xahiş edilmişdi. Ap- lemi də 1943-cü ildə Tehranda “Üçlərin
relin 20-də Polşa Rusiyadakı səfirinə xə- görüşü”ndə müzakirə olundu. Onu demə-
bər göndərmişdi ki, Almaniya tərəfinin
yaydığı informasiya ilə bağlı sovetlərdən
dördə çatdırırıq”. alman radiostansiyası Sovet dövlətini hə- 2017
min düşərgələrdəki 14 500 polyakın qət-
Ruslarla polyaklar arasında nifaq. lində ittiham etmiş və onların taleyi ilə Uinston Çörçill. Mən Rusiya ilə necə savaşdım
Katın həqiqətləri bağlı həmin yerlərdə beynəlxalq təhqiqat
aparılmasını təklif etmişdi. Amma Cenev-
Ruslarla polyakların münasibətlərin- rədən Qırmızı Xaç Cəmiyyəti cavab verdi
də çat təxminən bu zamanlar yarandı. ki, Sovet hökumətindən müvafiq təklif al-
masa, heç bir təhqiqat apara bilməz. On-
1939-cu ilin sentyabrında əldə edil- da alman hökuməti özü araşdırmaya baş-
miş Ribbentrop-Molotov sazişindən son- ladı. Almaniyanın təsirində olan ölkələrin
ra alman və sovet orduları Polşanı tutan- nümayəndələrinin daxil olduğu ekspert
da, minlərlə polyak ruslara təslim oldu. komissiyasının tərtib elədiyi məruzədə
Onların hamısı tərk-silah edilərək ölkədə kütləvi məzarlıqlarda 10 mindən artıq me-
saxlanıldı və sonradan nasist-sovet razı- yitin aşkar edildiyi göstərilirdi. Öldürülən-
laşması nəticəsində icbari işlər üçün al- lərin üzərindəki sənədlər, eləcə də mə-
manlara təslim edildi. Cenevrə konvensi- zarların üstündə bitmiş ağacların yaşı qət-
yasına əsasən, hərbi əsir olan zabitlərlə liamın 1940-cı ilin yazında – bu ərazinin
belə rəftar eləmək olmaz. Smolensk ra- sovet nəzarətində olduğu zaman baş ver-
yonundakı düşərgədə sovetlərin əsirliyin- diyini sübut edir.
də olan 14 500 polyakın arasında isə 8
min zabit vardı. 1940-cı ilin yazına qədər Sonradan, 1943-cü ildə Katın yenidən
bu hərbi əsirlər barədə ara-sıra məlumat- rusların nəzarətinə keçdi. Smolenskin azad
lar dolaşırdı. 1940-cı ilin aprelindən son- edilməsindən sonra Katındakı polyakla-
ra isə düşərgələr haqda heç bir məlumat rın taleyini araşdırmaq üçün sırf ruslar-
olmadı. dan ibarət komissiya yaradıldı. 1944-cü
ilin yanvarında komissiyanın məruzəsin-
1941-ci il iyunun 22-də Hitler SSRİ-yə də göstərilirdi ki, həmin üç düşərgə al-
qəfil hücum edəndə Rusiya ilə Polşanın manların qəfil hücumu nəticəsində vax-
münasibəti dərhal dəyişdi və onlar müttə- tında boşaldılmayıb, nəticədə polyak hər-
fiq oldular. O vaxta qədər rus həbsxana- bi əsirləri almanların əlinə keçib və məhv
larında ağır şərtlərlə saxlanılan general edilib. Bu doğrudursa, deməli, 1940-cı
Anders və digər polyak generalları azad ilin yazından bəri haqqında heç bir məlu-
edildi, yaxşıca yuyunub geyindirildi və so- mat olmayan təxminən 15 min polyak za-
vetlərin alman qəsbkarlarına qarşı yarat- biti və əsgəri almanların əlinə 1941-ci il-
dığı Polşa ordusunda yüksək vəzifələrə də keçib və az sonra qətlə yetirilib...
gətirildi.
“Overlord” əməliyyatı
İsveçrədə Qırmızı Xaç Cəmiyyətindən
Katında təhqiqat aparmaq üçün nüma- Digər vacib məsələlər kimi, Polşa prob-
yəndə göndərilməsi xahiş edilmişdi. Ap- lemi də 1943-cü ildə Tehranda “Üçlərin
relin 20-də Polşa Rusiyadakı səfirinə xə- görüşü”ndə müzakirə olundu. Onu demə-
bər göndərmişdi ki, Almaniya tərəfinin
yaydığı informasiya ilə bağlı sovetlərdən
