Page 243 - "Xəzər"
P. 243
Yalta. Dünyanın taleyi güc mərkəzləri kimi qəbul olunacaq və 243
bu məsələ Assambleyada müzakirə olu- 2017
Yaltadakı sovet mənzil-qərərgahı Yu- nacaq. Amma bu məsələlərin həm də Şu-
supovların sarayında yerləşirdi. Stalin, rada müzakirəyə çıxarılmasına şərait ya- Uinston Çörçill. Mən Rusiya ilə necə savaşdım
Molotov və onların generalları buradan ratmaq fikir ayrılığının yaranmasına yol
həm Rusiyanı idarə edir, həm də o za- verməyəcək. Әksinə, bu, bir-birimizə gü-
man qanlı döyüşlərin getdiyi çox sayda vəndiyimizi, belə problemləri yoluna qoy-
cəbhəyə rəhbərlik edirdilər. Prezident Ruz- maq bacarığımızı göstərəcək. Bu, bizim
velt üçün yaxınlıqda yerləşən geniş, təm- birliyimizi zəiflətməyəcək, əksinə, güclən-
təraqlı Livadeya sarayı ayrılmışdı. Onun dirəcək.
fiziki xəstəliyi nəzərə alınaraq, bütün ple-
nar iclaslar məhz burda keçirilirdi. Bura Stalin bütün bunlarla razılaşdığını bil-
Yaltada dağıntıya məruz qalmamış yega- dirdi və bu planla yaxşı-yaxşı tanış olub
nə bina idi. Mənə və İngiltərə nümayən- onu növbəti gün müzakirə edəcəyini de-
də heyətinin əsas üzvlərinə böyük villa di.
ayrılmışdı. Təxminən beş mil ərazini əha-
tə edən bu villa XIX əsrin əvvələrində in- Elə həmin axşam Yusupovların sara-
gilis memarı tərəfindən imperatorun İngil- yında Stalinlə yemək yedik. Masa ətra-
tərədəki səfiri qraf Vorontsov üçün inşa fında dedim: “Mən marşal Stalinin varlığı-
edilmişdi. Nümayəndə heyətimizin digər nı ümidlərimiz üçün dəyərli xəzinə hesab
üzvlərini isə bizimkindən təxminən 20 də- elədiyimizi deyərkən, heç də mübaliğəyə
qiqəlik məsafədə olan iki istirahət evində yol vermirəm və şişirtmə, kompliment
yerləşdirmişdilər. Orada 5-6 nəfər bir otaq- söyləmirəm. Tarixdə çoxlu sərkərdələr
da yatırdı. Amma buna fikir verən yox idi. olub. Amma onların az hissəsi dövlət xa-
Almanlar bizim gəlişimizdən on ay əvvəl dimi ola bilib. Çoxu isə o müharibələrin
ətraf rayonları boşaltmışdılar və bütün bi- gətirdiyi çətinliklərlə qarşılaşanda əldə et-
nalar ciddi xəsarət almışdı. dikləri qələbənin barını necə gəldi, dağı-
dıb, səpələyib. Mən ürəkdən inanıram ki,
İlk plenar iclas 1945-ci il fevralın 5-də, Sovet xalqının rifahı naminə marşalın hə-
saat 5-ə 15 dəqiqə işləmiş oldu. Livadiya yatı ciddi surətdə qorunacaq, yaşadığı-
sarayındakı dəyirmi masa ətrafında top- mız çətin zamanlardan daha firavan dövrə
landıq. Söhbətə Almaniyanın gələcəyi ilə çatmağımıza yardım edəcək. Mən şöhrəti
bağlı məsələ ətrafında danışmaqla baş- təkcə Rusiyaya deyil, bütün dünyaya ya-
ladıq. Stalin Almaniyanın hansı üsullarla yılmış bu böyük insanla dostluq münasi-
parçalanıb bölüşdürülməsi barədə soru- bətlərində olduğum üçün bu torpaq üzə-
şurdu. Mən gələcəklə bağlı təxminlərimi rində cəsarətlə gəzirəm”.
söylədim. Aydın məsələdi ki, Hitler və
Himler danışıqsız təslim olmağı təklif edə- Stalin də cavab nitqində eyni xoş
cəklər. Cavab verməliyik ki, hərbi cina- sözləri söylədi:
yətkarlarla danışıqlar aparılmayacaq...
“Mən də Britaniya imperiyasının lide-
Ruzvelt dedi ki, gələcəkdə, əlbəttə, ri, dünyada indiyə qədər olmuş bütün baş
fövqəldövlətlər arasında fikir ayrılığı ya- nazirlərin ən cəsarətlisinin, özündə siyasi
ranacaq. Onlar bütün dünya tərəfindən təcrübəni və hərbi rəhbərlik bacarığını
birləşdirən dövlət xadiminin şərəfinə tost
demək istəyirəm. Bütün Avropa Hitlerə
   238   239   240   241   242   243   244   245   246   247   248