Page 245 - "Xəzər"

atlarla razılığa gəlmək haqqında düşü-
nürdülər. Qərbdə barışıq əldə etmək müm-
kün olsa, öz ordularını sovet hücumuna
qarşı birləşdirə bilərdilər. Təkcə Hitler inad Herinq fürerin xələfi kimi onun işini da-
edirdi. Üçüncü reyx məhv olmuşdu və o
özü də bu reyxlə birlikdə öləcəkdi. Amma
Hitlerin bəzi tərəfdarları ingilisdilli müttə- hiyyətləri əlindən alındı...
fiq ölkələrlə gizli şəkildə əlaqələr qurma-
ğa çalışırdı.
Fevralda İtaliyada SS ordularına rəh-
bərlik edən general Volf itlayan vasitəçi-
lərinin köməyi ilə İsveçrədəki ABŞ kəşfiy-
yat xidmətiylə əlaqə yaratdı. Martın 8-də
general Volf Sürixə gəldi və Amerika təş-
kilatına rəhbərlik edən Allen Dalleslə
görüşdü.
Volfa açıq-aşkar dedilər ki, heç bir da-
nışıqdan söhbət belə gedə bilməz və on-
lar qeyd-şərtsiz təslim olmalıdırlar.
***
Aprelin ortalarında Hitler Almaniyası-
nın yaxın bir zamanda tamamilə məhv
ediləcəyi aydın idi. Sovet orduları var
gücü ilə irəliləyir və hədəflə aralarında
olan məsafə get-gedə azalırdı. Hitler son
müqavimət cəhdləri üçün meydan axta-
rırdı. Hələ aprelin 20-də o, Berlindən Ba-
variyadakı “cənub redutuna” keçməyi
düşünməkdəydi. Həmin gün nasist lider-
lərini toplamışdı.
İki gün sonra, aprelin 22-də Hitler axı-
ra qədər Berlində qalıb-qalmamaq barə-
də özünün son və yekun qərarını verdi.
Tezliklə ruslar paytaxtı tamamilə mühasi-
rəyə aldılar və fürer hadisələrə nəzarət
imkanını itirdi. Әlindən təkcə şəhər xara-
bazarlığı içərisində öz ölümünü təşkil elə-
mək gəldi. Sona qədər ona sadiq qalan
nasist liderlərinə Berlində öləcəyini de-
mişdi. Aprelin 20-dəki toplantıdan sonra
Herinq və Himler sülh danışıqları barədə
gizli niyyətlə Berlini tərk etmişdilər. Cənu-
ba tərəf yollanan Herinq düşünürdü ki, 245
Hitler Berlində qalmağa qərar verməklə 2017
faktiki hakimiyyətdən imtina edir. Onda
Uinston Çörçill. Mən Rusiya ilə necə savaşdım
vam etdirmək üçün özünə səlahiyyətlər
istədi. Әvəzində isə bütün vəzifə və səla-
Prezident Trumen də Berlinə mənim-
lə eyni gündə gəlmişdi. Fikir ayrılıqlarımı-
za baxmayaraq, yazışmalarımız zamanı
aramızda isti münasibətlər yaranmışdı.
Bu dövlət xadimi ilə görüşmək arzusuyla
alışıb-yanırdım...
İyulun 18-i prezidentlə səhər yeməyi
yedim. İkimiz idik və bir çox məsələlərə
toxunduq. Mən xarici kapital qoyuluşu-
nun yarıdan çoxunu ümumi işlərə sərf et-
miş İngiltərənin düşdüyü çətin vəziyyət-
dən danışdım və müharibədən çıxmış
ölkəmin üç milyard funt sterlinq xarici bor-
cu olduğunu dedim. Әlavə elədim ki, ye-
nidən ayağa qalxa bilmək üçün yardıma
ehtiyacımız var. Prezident dedi ki, əlin-
dən gələni etməyə çalışacaq. Mən bunun
müqabilində onun öz ölkəsində hansı çə-
tinliklərlə qarşılaşa biləcəyini təxmin edir-
dim.
***
...Elə həmin axşam – iyulun 18-də
Stalinlə şam yeməyi yedik. Bizim yanı-
mızda ancaq Birs və Pavlov vardı. Doq-
quzun yarısından gecə ikinin yarısınacan
vacib məsələlərin heç birinə toxunmadan
çox mehriban və səmimi söhbət elədik.
...Səhərisi gün mənə bəşəriyyətin ən
dəhşətli faciəsi haqqında məlumat veril-
di. Mən hər şeyi yaddaşım əsasında ya-
zıram. Bomba (ya da ona bənzəyən şey)
şəhərin yüz fut hündürlüyündə partlamış-
dı. Bu ərazidən on mil radiusda bütün
əhalini uzaqlaşdırmışdılar. Alimlər isə öz
köməkçiləri ilə birlikdə təxminən eyni mə-