Page 234 - "Xəzər"

Planlarımızın işlənib hazırlanmasında rusca danışa bilirdi), aviasiya marşalı Ten-

ən kritik məqam olduqca güclü qorunan der və ser Aleksandr Kadoqan daxil idi.

düşmən sahilinə çıxmaq üçün xüsusi de- Averel Harriman mənimlə eyni təyyarədə

sant gəmilərinin yoxluğu idi. Bədbəxtlik- idi. Hava işıqlaşana yaxın biz Kürdüstan

dən, onlarda olan xüsusi gəmilərlə müqa- dağlarına yaxınlaşdıq...

yisədə bizim əlimizdəki ehtiyatlar az idi. Mən bu zəhmli, qorxunc bolşevik dövlə-

İkinci məqam Molotovun təklifi ilə bağlı tinə (yarandığı zaman onu cidd-cəhdlə

idi. O deyirdi ki, məqsədimiz, ən azı, 4 al- boğmağa çalışmışdım və Hitlerin siyasi

man diviziyasını məhv etmək olmalıdı... meydana çıxdığı vaxta qədər azadlığın

Molotov etiraf edirdi ki, İngiltərənin al- qəddar düşməni hesab eləmişdim) olan

manlara qarşı döyüşlərdə sovet ordusu- missiyam haqqında düşünürdüm. İndi mən

nun qələbəsini ürəkdən istədiyinə şübhə o dövlətin başçısına nə deməli idim? Bə-

etmir. Bəs ingilis hökumətinin fikrincə, so- dii istedada malik general Ueyvel bütün

vetlərin qələbəsinin hansı perspektivləri baş verənləri şeirə çevirdi və axşam mə-

var? Bu mövqe necə olursa-olsun, sovet nə göstərdi. Dörd misralıq şeirin son sət-

hökuməti deyilənləri eşitməyə şad ola- ri belə idi: “Avropada ikinci cəbhə 42-də

234 caq. də olmayacaq”.

Mən dedim ki, hər iki tərəfin imkanları Bu, Şimal qütbünə böyük bir buz par-
2017 haqqında ətraflı məlumata sahib olma- çası aparmağa bənzəyirdi. Bununla belə,

dan bu suala dəqiq cavab vermək çətin- əmin idim ki, bu məsələni onlara şəxsən

di. Ötən il hərbi ekspertlər qəti əmin idilər özüm çatdırmalı, teleqramlara, vasitəçi-

ki, sovet ordusunu əzmək və məğlub et- lərə arxayın olmamalı, Stalinlə üz-üzə da-

Uinston Çörçill. Mən Rusiya ilə necə savaşdım mək olar. Hadisələr göstərdi ki, onlar ta- nışmalıyam. Hər halda, bu göstərəcək ki,

mamilə yanılıblar. Sovet qüvvələri Hitlerə onların taleyinə biganə deyilik və hər şeyi

ciddi zərbə vurdular və az qala onun or- başa düşür, bu müharibədə onların sava-

dusunu yerlə-yeksan elədilər. şının nə demək olduğunu anlayırıq. Bu-

Onda Molotov soruşdu ki, birdən so- nunla belə, biz həmişə onların qəddar re-

vet ordusu 1942-ci ildə duruş gətirə bil- jiminə nifrət eləmişik və əgər alman tox-

məsə, bu zaman İngiltərə hökumətinin mağı özünə belə zərblə dəyməsəydi, kə-

mövqeyi necə olacaq? Cavab verdim ki, nardan Almaniyanın bizi necə məhv etdi-

biz müttəfiqlərimizə kömək etməyə həmi- yinə biganəliklə tamaşa eləyər, üstəlik,

şə hazırıq. Şərqdəki imperiyamızı məmnuniyyətlə Hit-

lerlə bölüşərdilər.

Təxminən saat 5-də Moskvanın güm-

Stalinlə danışıq bəzləri görünməyə başladı. Biz göstəril-

miş marşrut üzrə şəhərkənarı ilə uçduq

1942-ci ilin avqustunda Qahirədə idim. (yolboyu bütün hissələrə xəbərdarlıq edil-

Oradan Moskvaya uçdum. Üzərimə Sta- mişdi) və aerodromda yerə endik. Müha-

linə heç də xoş olmayacaq bir xəbər ver- ribə boyunca bu aerodroma bir dəfə də

mək missiyası düşmüşdü – Avropada ikin- gəlməli olacaqdım.

ci cəbhə bu il açılmayacaq. Üç təyyarəyə Molotovun rəhbərliyi altında rus ge-

yerləşən qrupumuza general Ueyvel (o, neralları və diplomatik nümayəndə heyə-