Page 202 - "Xəzər"

təkçinin, katibin, qatır çodarının, mehtər- lar, anafemalar5, cəhənnəm əzablarını

başının, bankirin, aradüzəldənin miskin təsvir edən şəkillər və bircə işarə ilə öləri-

taleyini də unutmaq lazım deyil. Ancaq lərin ruhunu Tartarosun6 dərinliklərinə yu-

təhqir etməkdən çəkinməsəydim, bir-iki varladan qorxunc ildırımlar. Ancaq İsa

tutarlı ifadə də əlavə edərdim. Qısası, imanındakı müqəddəs ataların özləri, İsa

Roma taxt-tacını alçaldan, – üzr istəyi- sərdarları da şeytanın təhrikinə uyub bu

rəm, səhv oldu, ucaldan demək istəyir- ildırımlarla Müqəddəs Petrusun varlığını

dim, – bu insan güruhu bütünlüklə aclığa əskildib onu talan etmək fikrinə düşən

sürüklənərdi. Ancaq ən qeyri-insani, ən kəslərdən savayı, heç kimi bu dərəcədə

alçaq və həddən ziyadə nifrətamiz hərə- sarsıtmırlar. İncildə elə onun öz sözləri ilə

kət, kilsənin bu ali şahzadələrini, yer belə deyilir: “Biz hər şeyi bir kənara qoy-

üzünün bu həqiqi işıq çeşmələrini yeni- duq və sənin ardınca getdik”.7 Onun mül-

dən torba və əsa gəzdirməyə çağırmaq kiyyəti deyəndə çölləri, şəhərləri, kəndlə-

olardı. ri, vergiləri, mülkiyyət hüquqlarını belə

Bu gün nəsə bir zəhmət çəkmək la- adlandırırlar. Papalar İsa məhəbbətinin

zım olursa, boş vaxtlarının çoxluğundan qısqanclığından alovlanaraq, heç də az

202 onu Petrusa və Paulusa həvalə edirlər. xristian qanı axıtmadan bu yolda atəş və

Cah-calallı və ya zövq-səfalı nə varsa, qılıncla döyüşür, apostol vəsiyyəti ilə qəl-
2017 onu papalar özlərinə götürürlər. Həmçi- bən İsanın nişanəsini – kilsəni qoruya-

nin mənim dəstəyimlə – əgər əyinlərinə raq, düşmənlərini rəşadətlə məhv etdik-

müəmmalı, az qala səhnə libasları taxır, lərinə inanırlar. Guya kilsənin İsa barə-

“mübarək”, “ali” və “müqəddəs” adlarını sində susmaqla onu unutduran, təlimləri-

verərək xeyir-dua və lənətlərlə yepiskop- ni əsassız şərhləri ilə təhrif edən, mənfur

luq edirlərsə – bütün bəşər nəsli içərisin- həyatları ilə məhvə sürükləyən rəzil baş

də onlar qədər firavan və qayğısız həyat keşişlərdən də qatı düşmənləri ola bilər-

Rotterdamlı Erazmus. Axmaqlığın tərifi sürən yoxdur, çünki özlərinə, guya İsa miş. Və xristian kilsəsi qan üzərində qu-

qarşısındakı borclarını bu yolla ödəmiş rulduğuna, qanla bərkidiyinə, qanla da

olurlar, fikrini təlqin ediblər. Bizim günlər- ucaldığına görə sanki indi ona sadiq olan-

də möcüzə göstərmək zəmanəyə yaraş- ları özü müdafiə edən İsa Məsih öldüyü

mayan gülünc və yersiz bir şeydir: xalqa üçün onlar işlərini qılıncla görürlər. Müha-

öyüd vermək çətin məsələdir: Müqəddəs ribə son dərəcə ağılsız şeydir. Onun in-

yazını şərh etmək – sxolastik; dua etmək – sanlardan daha çox vəhşi heyvanlara ya-

mənasız; göz yaşları axıtmaq – miskinlik raşdığına, şairlərin onu furiyaların törə-

və arvad işi; ehtiyac – murdarlıq; məğlub məsi kimi mənasız adlandırdığına, mə-

olmaq – ayıb və öz mübarək ayaqlarını nəviyyatlara öldürücü azar kimi zərər

öpməyi ali krallara belə rəva görməyən vurduğuna, ən qatı quldurlara həvalə edi-

biri üçün ləyaqətsizlik; nəhayət, ölmək – lən, ədalətsiz, İsa ilə ortaq heç nəyi ol-

xoşagəlməz; çarmıxa çəkilmək isə – mayacaq qədər günah bir iş olduğuna

rüsvayçılıqdır. Qalır təkcə silahlar, bir də baxmayaraq, papalar yenə hər şeyi unu-

apostol Paulusun qeyd etdiyi və hər yan- daraq daim müharibələr aparırlar. Bəzən,

da geniş istifadə olunan şirin kəlamlar2: hətta əldən düşmüş qocalar belə gənclik

interdiktlər3, suspensionlar4, təkrar cəza- atəşi ilə alovlanaraq, xərcdən çəkinmə-