Page 163 - "Xəzər"
P. 163
Raymon içməklə məşğulkən Mariya min qucağında, biraylıqdı. Uşağın ana 163
dedi: gözlərindəki surətinə baxma, biraylıq körpə 2017
heç adama da oxşamır. Buna da baxın:
– O məktubu sizə niyə yazmışdım, burda iki yaşı var, əlində top tutub, gülür. Fransua Moriak. Sevgi səhrası
heç özüm də bilmirəm... Qadınların şıl- Bu şəkli isə Salidə çəkdirmişik, o zaman
taqlığı da olur... amma bilirdim ki, gələ- Fransua zəif idi, son qəpiyiməcən xərclə-
cəksiz. mişdim ki, bütün mövsümü orada qalaq,
həkim elə mehriban, elə xeyirxah insan
Oğlan əlinin arxasıyla dodağını sildi: idi... Soyadı da Kazamayor... Bax, ulağın
– Az qalmışdı evdən çıxmayım. Elə noxtasından tutan odur.
bilirdim, siz gedəcəksiz və mən pis vəziy-
yətdə qalacam. Səhifəni çevirmək üçün əyilərkən diz-
– Oğlumdan sonra, demək olar, heç ləri üstündəki albomun ağırlığından tər-
yana çıxmıram... Sizə balaca Fransuam- pənə bilməyən və şəkillərə baxmağa, bir
dan heç vaxt danışmamışam, deyilmi? növ, məcbur qalmış Raymonun incik
Fransua sanki canlıydı, gözlənilmə- üzünü görmədi.
dən peyda oldu. Bəlkə də, anası onu ya-
nında saxlamaq istəyirdi ki, bu təhlükəli – Burada isə altı yaş yarımlıqdı –
vüsala mane olsun. Raymon onun oğlu- ölümündən iki ay qabaq. Elə bil əmələ
nu xatırlatmasında cızıqdan çıxmamaq gəlib, hə? Həmişə özümdən soruşuram,
niyyəti görürdü. Mariya isə əksinə, ona görəsən, onu həddən artıq məşğul olma-
inam aşılayır, güman edirdi ki, Raymon ğa məcbur eləmirdim ki? Atanız deyir ki,
özü ondan qorxur. Bir sözlə, ölmüş bala- yox. Altı yaşında əlinə nə keçsə, oxuyur-
sını Mariya köməyə çağırmamışdı, ana- du, hətta anlamadıqlarını da. Yetkin bir
sının səsini qonaq otağından eşidən uşaq adamla yanaşı yaşasa da... – O, bir sani-
kimi, o özü girmişdi içəri. Oğlu – yanında- yə susandan sonra davam etdi. – Yaxı-
dısa, deməli, hər şey ədəb çərçivəsində nım, dostum idi... – Bu an özü də bilmə-
olacaq. Bədbəxt qadın, nə özünü itirmi- di, əslində Fransua onun üçün nəydi və
sən? Oturduğun kreslonun arxasında ba- ondan nə gözləyirmiş: – O, artıq mənə
laca Fransua dayanıb, xəcalətdən qızar- suallar verməyə başlamışdı. Günlərin bir
mır, gülümsəyir. günü hər şeyi ona izah edəcəyimi düşünüb
– Deyəsən, ili çıxıb. Dəfn gününü də gecələri yuxusuz keçirmişdim... Yeganə
yaxşı xatırlayıram... anam atamın başına təsəllim odur ki, heç nəyi bilmədən get-
bir oyun açdı ki... – O, məhz anasının nə di... bilmədi... heç zaman da bilməyəcək...
oyun çıxardığını xatırlamaq üçün susdu.
– Oyun açdı? Niyə? Hə, başa Qəddini düzəltdi, əlləri yanına düşdü;
düşürəm... Hətta o günlərdə də insanlar- Gözlərini qaldırıb ona baxmağa Raymo-
da mərhəmət yoxuydu. nun cürəti çatmır, amma bədəninin titrə-
Mariya kreslodan qalxıb albomu yişini eşidirdi. Təsirlənsə də, yenə onun
götürdü və onu Raymonun dizləri üstə səmimiyyətinə şübhə edirdi. Sonra evlə-
qoydu. rinə qayıdanda yolda özünə deyəcəkdi:
– Sənə onun şəkillərini göstərmək is- “Özü başlayır bu oyunu... sadəcə mərhu-
təyirəm. Bunları atanızdan başqa, heç mu da bu oyuna qoşur... yaxşı, bəs o göz
kim görməyib. Bax bu, Fransuadı – əri- yaşları nəydi?..” Bu qadın barədə təsəv-
dedi: gözlərindəki surətinə baxma, biraylıq körpə 2017
heç adama da oxşamır. Buna da baxın:
– O məktubu sizə niyə yazmışdım, burda iki yaşı var, əlində top tutub, gülür. Fransua Moriak. Sevgi səhrası
heç özüm də bilmirəm... Qadınların şıl- Bu şəkli isə Salidə çəkdirmişik, o zaman
taqlığı da olur... amma bilirdim ki, gələ- Fransua zəif idi, son qəpiyiməcən xərclə-
cəksiz. mişdim ki, bütün mövsümü orada qalaq,
həkim elə mehriban, elə xeyirxah insan
Oğlan əlinin arxasıyla dodağını sildi: idi... Soyadı da Kazamayor... Bax, ulağın
– Az qalmışdı evdən çıxmayım. Elə noxtasından tutan odur.
bilirdim, siz gedəcəksiz və mən pis vəziy-
yətdə qalacam. Səhifəni çevirmək üçün əyilərkən diz-
– Oğlumdan sonra, demək olar, heç ləri üstündəki albomun ağırlığından tər-
yana çıxmıram... Sizə balaca Fransuam- pənə bilməyən və şəkillərə baxmağa, bir
dan heç vaxt danışmamışam, deyilmi? növ, məcbur qalmış Raymonun incik
Fransua sanki canlıydı, gözlənilmə- üzünü görmədi.
dən peyda oldu. Bəlkə də, anası onu ya-
nında saxlamaq istəyirdi ki, bu təhlükəli – Burada isə altı yaş yarımlıqdı –
vüsala mane olsun. Raymon onun oğlu- ölümündən iki ay qabaq. Elə bil əmələ
nu xatırlatmasında cızıqdan çıxmamaq gəlib, hə? Həmişə özümdən soruşuram,
niyyəti görürdü. Mariya isə əksinə, ona görəsən, onu həddən artıq məşğul olma-
inam aşılayır, güman edirdi ki, Raymon ğa məcbur eləmirdim ki? Atanız deyir ki,
özü ondan qorxur. Bir sözlə, ölmüş bala- yox. Altı yaşında əlinə nə keçsə, oxuyur-
sını Mariya köməyə çağırmamışdı, ana- du, hətta anlamadıqlarını da. Yetkin bir
sının səsini qonaq otağından eşidən uşaq adamla yanaşı yaşasa da... – O, bir sani-
kimi, o özü girmişdi içəri. Oğlu – yanında- yə susandan sonra davam etdi. – Yaxı-
dısa, deməli, hər şey ədəb çərçivəsində nım, dostum idi... – Bu an özü də bilmə-
olacaq. Bədbəxt qadın, nə özünü itirmi- di, əslində Fransua onun üçün nəydi və
sən? Oturduğun kreslonun arxasında ba- ondan nə gözləyirmiş: – O, artıq mənə
laca Fransua dayanıb, xəcalətdən qızar- suallar verməyə başlamışdı. Günlərin bir
mır, gülümsəyir. günü hər şeyi ona izah edəcəyimi düşünüb
– Deyəsən, ili çıxıb. Dəfn gününü də gecələri yuxusuz keçirmişdim... Yeganə
yaxşı xatırlayıram... anam atamın başına təsəllim odur ki, heç nəyi bilmədən get-
bir oyun açdı ki... – O, məhz anasının nə di... bilmədi... heç zaman da bilməyəcək...
oyun çıxardığını xatırlamaq üçün susdu.
– Oyun açdı? Niyə? Hə, başa Qəddini düzəltdi, əlləri yanına düşdü;
düşürəm... Hətta o günlərdə də insanlar- Gözlərini qaldırıb ona baxmağa Raymo-
da mərhəmət yoxuydu. nun cürəti çatmır, amma bədəninin titrə-
Mariya kreslodan qalxıb albomu yişini eşidirdi. Təsirlənsə də, yenə onun
götürdü və onu Raymonun dizləri üstə səmimiyyətinə şübhə edirdi. Sonra evlə-
qoydu. rinə qayıdanda yolda özünə deyəcəkdi:
– Sənə onun şəkillərini göstərmək is- “Özü başlayır bu oyunu... sadəcə mərhu-
təyirəm. Bunları atanızdan başqa, heç mu da bu oyuna qoşur... yaxşı, bəs o göz
kim görməyib. Bax bu, Fransuadı – əri- yaşları nəydi?..” Bu qadın barədə təsəv-
