Page 229 - "Xəzər" 4/2016
P. 229
yük yola tərəf addımlamağa başladı. adətimiz belədi. Onlardan kim baş çıxarda 229
Ulduzlu, qaranlıq və ayazlı gecəydi. Boş- bilər; qadınlara bel bağlamaq olmaz; bir 2016
boşuna xeyli gəzib dolaşdı, karvansaraya də ki, biz rahiblərin arvadı olmur, ona
qayıdanda yolda bir rahiblə rastlaşdı. O, görə də belə şeyləri bilmərik. İvo Andriç. Hekayələr
qozbel idi, bəlkə də, yaşlı görünsün deyə,
özünü qozbel kimi göstərirdi. – Hm!
Sonra bir anlığa ona baxdı, üzünü
– Ay keşiş, sən buralısan? çevirib laqeyd tərzdə geri qayıtdı və iti
– Yox, a bəy, sadəcə olaraq, burada addımlarla uzaqlaşdı. Gecənin sakitliyində
gecələyirəm – rahib fağır-fağır cavab verdi, onun bensilahından1 və tozlucasından2
bir türklə, hələ üstəlik də gecə vaxtı qarışıq səslər eşidilirdi. Rahib isə, qəribə
qarşılaşmaq heç onun ürəyincə deyildi. də olsa, xırda addımlarla onun arxasınca
Cərzələz addımlayaraq qabağa çıxdı gedirdi. Elə ki gəlib karvansaraya çatdılar,
və bir rahiblə söhbət elədiyinə görə özü elə ki Cərzələz ayağını basamaka3 basdı;
də təəccübləndi. yenidən dönüb ona baxdı.
– Ay dünyanın ən zəngin adamı, ay – Gecən xeyirə qalsın!
keşiş, sən öz kitablarında elə bir şeyə – Allah özü sənə yardımçı olsun, bəy-
rast gəlibsənmi ki, orda sizin dindən olan əfəndi; xoşbəxt ol! – deyən rahib tez-
adamların bir türkə baxması günah tələsik oradan uzaqlaşdı.
sayılsın? Səhər tezdən Cərzələz yuxudan səs-
Rahib çaşdı, büzüşdü, başını çiyinlərinə küy, gülüş və nəğmə səslərinə oyandı.
qısdı, amma bu türkün, həqiqətən, nə Qaraçı qızlarının səsiydi, onlar çayda
səbəbdənsə çox qayğılı olduğunu yuyunur, bir-birinin üstünə su çiləyir, çığır-
gördükdə, bir az ürəkləndi və belə bir bağır salır və bədmüşk budaqları ilə bir-
moizə oxudu: əziz Allah – çəməndəki gül- birlərini vururdular. Müqəddəs Yuryev
çiçəklər kimi – müxtəlif dinlərdən olan bayramıydı.
adamlar yaradıb; O istəyirdi ki, hamının O, qəhvəxanada Moriç qardaşlarıyla
bir dini olsun, O, heç şübhəsiz, istəyirdi qarşılaşdı. Onlar öz var-dövləti və dindarlığı
ki, hər kəs öz qanunları ilə Allaha inansın ilə məşhur olan, Həcc ziyarətində dünyasını
və bununla belə, hər kəs öz dinindən dəyişən sarayevolu qoca Moriçin
olan qıza baxsın, onunla evlənsin. oğlanlarıydı. Hacının oğlanları lovğa,
Həmişə olduğu kimi, Cərzələz qulaq bədxərc, həyasız, utanmaz, vicdansız,
asırdı, yad adamın sözləri ona inandırıcı pis adamlar kimi ad çıxarmışdılar.
görünürdü. Sarsılmış vəziyyətdə, heç nə Kiçik oğul İstanbulda mədrəsədə oxu-
barədə düşünmədən, səssiz-səmirsiz muşdu, amma atası dünyasını dəyişəndən
yoluna davam eləyirdi. Birdən o, üzünü sonra təhsilini yarımçıq qoymuş, başı
rahibə tərəf çevirdi, sanki onu nədəsə qardaşı ilə birlikdə eyş-işrətə qarışmış,
günahlandıraraq soruşdu: başıpozuq həyat sürmüşdü, amma hələ
– Sən mənə de görüm, niyə sizin də başına fəsinin üstündən ağ əhmədiyyə4
qadınlar üzlərini bağlamırlar? bağlayırdı. Vəhşi kimi içki içirdi, saqqalsız
– Bu belədi, necə başa salım, bizim və qırmızıyanaq idi, ərköyün böyüdülmüş
1 bensilah – silah üçün belә bağlanan dәri qurşaq
2 tozluca – qalın corab
3 basamak – pillәkәn
4 әhmәdiyyә – ağ parçadan olan çalma
Ulduzlu, qaranlıq və ayazlı gecəydi. Boş- bilər; qadınlara bel bağlamaq olmaz; bir 2016
boşuna xeyli gəzib dolaşdı, karvansaraya də ki, biz rahiblərin arvadı olmur, ona
qayıdanda yolda bir rahiblə rastlaşdı. O, görə də belə şeyləri bilmərik. İvo Andriç. Hekayələr
qozbel idi, bəlkə də, yaşlı görünsün deyə,
özünü qozbel kimi göstərirdi. – Hm!
Sonra bir anlığa ona baxdı, üzünü
– Ay keşiş, sən buralısan? çevirib laqeyd tərzdə geri qayıtdı və iti
– Yox, a bəy, sadəcə olaraq, burada addımlarla uzaqlaşdı. Gecənin sakitliyində
gecələyirəm – rahib fağır-fağır cavab verdi, onun bensilahından1 və tozlucasından2
bir türklə, hələ üstəlik də gecə vaxtı qarışıq səslər eşidilirdi. Rahib isə, qəribə
qarşılaşmaq heç onun ürəyincə deyildi. də olsa, xırda addımlarla onun arxasınca
Cərzələz addımlayaraq qabağa çıxdı gedirdi. Elə ki gəlib karvansaraya çatdılar,
və bir rahiblə söhbət elədiyinə görə özü elə ki Cərzələz ayağını basamaka3 basdı;
də təəccübləndi. yenidən dönüb ona baxdı.
– Ay dünyanın ən zəngin adamı, ay – Gecən xeyirə qalsın!
keşiş, sən öz kitablarında elə bir şeyə – Allah özü sənə yardımçı olsun, bəy-
rast gəlibsənmi ki, orda sizin dindən olan əfəndi; xoşbəxt ol! – deyən rahib tez-
adamların bir türkə baxması günah tələsik oradan uzaqlaşdı.
sayılsın? Səhər tezdən Cərzələz yuxudan səs-
Rahib çaşdı, büzüşdü, başını çiyinlərinə küy, gülüş və nəğmə səslərinə oyandı.
qısdı, amma bu türkün, həqiqətən, nə Qaraçı qızlarının səsiydi, onlar çayda
səbəbdənsə çox qayğılı olduğunu yuyunur, bir-birinin üstünə su çiləyir, çığır-
gördükdə, bir az ürəkləndi və belə bir bağır salır və bədmüşk budaqları ilə bir-
moizə oxudu: əziz Allah – çəməndəki gül- birlərini vururdular. Müqəddəs Yuryev
çiçəklər kimi – müxtəlif dinlərdən olan bayramıydı.
adamlar yaradıb; O istəyirdi ki, hamının O, qəhvəxanada Moriç qardaşlarıyla
bir dini olsun, O, heç şübhəsiz, istəyirdi qarşılaşdı. Onlar öz var-dövləti və dindarlığı
ki, hər kəs öz qanunları ilə Allaha inansın ilə məşhur olan, Həcc ziyarətində dünyasını
və bununla belə, hər kəs öz dinindən dəyişən sarayevolu qoca Moriçin
olan qıza baxsın, onunla evlənsin. oğlanlarıydı. Hacının oğlanları lovğa,
Həmişə olduğu kimi, Cərzələz qulaq bədxərc, həyasız, utanmaz, vicdansız,
asırdı, yad adamın sözləri ona inandırıcı pis adamlar kimi ad çıxarmışdılar.
görünürdü. Sarsılmış vəziyyətdə, heç nə Kiçik oğul İstanbulda mədrəsədə oxu-
barədə düşünmədən, səssiz-səmirsiz muşdu, amma atası dünyasını dəyişəndən
yoluna davam eləyirdi. Birdən o, üzünü sonra təhsilini yarımçıq qoymuş, başı
rahibə tərəf çevirdi, sanki onu nədəsə qardaşı ilə birlikdə eyş-işrətə qarışmış,
günahlandıraraq soruşdu: başıpozuq həyat sürmüşdü, amma hələ
– Sən mənə de görüm, niyə sizin də başına fəsinin üstündən ağ əhmədiyyə4
qadınlar üzlərini bağlamırlar? bağlayırdı. Vəhşi kimi içki içirdi, saqqalsız
– Bu belədi, necə başa salım, bizim və qırmızıyanaq idi, ərköyün böyüdülmüş
1 bensilah – silah üçün belә bağlanan dәri qurşaq
2 tozluca – qalın corab
3 basamak – pillәkәn
4 әhmәdiyyә – ağ parçadan olan çalma
