Page 18 - "Xəzər" 4/2016

Dörd nəhəng sütun üzərində göylərə qovur, təqib edirdilər deyə, çox vaxt ke-

ucalırmış kimi, dörd ayağını yerə birdən çilməz cəngəlliklərdə gizlənməli olurdular.

möhkəm dirəyib Heraklı qüdrətli qolları Qəddar adamlar onlarla bir yerdə başqa

ilə qucaqlayır, havaya qaldırır, getdikcə, məxluqların; taybuynuzların, xırda əjdaha-

daha bərk sıxaraq əvvəlcə ilk, sonra ikinci ların, qulyabanıların, keçiayaqların və tül-

qabırğasının və nəhayət, onurğa sütunu- küdən iri, itdən kiçik qarışqaların da qanına

nun şaqqıltıyla necə qırıldığını eşidir. susamışdı. On insan nəslinin ömrü ərzində

Heraklın halsız bədəni səmavi tamaşaçı- bu qaçqınlar meşələrdə gizlənirdi, amma

ların sürəkli alqışları altında qolları ara- zaman keçir, hətta meşələrdə, ormanlarda

sından sürüşüb əski parçası kimi yerə belə yaşamaq qeyri-mümkün olurdu və

sərilir. Bu döyüşün qalibinə mükafat gərək bu minvalla da onların hamısı tədricən

deyildi. Qızıl taxtlarından qalxan tanrılar yox olub getdi. Taybuynuzların kökü kəsildi;

çıxıb gedirdilər; ətrafındakı çevrə getdikcə xırda əjdahalar yersiçanlarıyla cütləşdilər

genəlir, böyüyür, nəhayət, onların işıq sa- və beləliklə, ilk yarasalar əmələ gəldi;

çan fiqurları üfüqdə görünməz olur. Və qulyabanılar şəhərlərdə, kəndlərdə adam-

yalnız Afroditanın göylərdə açdığı qapının larla bir yerdə, adam kimi yaşamağa baş-

arasında parlaq bir ulduz alışıb yanır. ladılar və yalnız bəlli günlərdə keçmişləri

18 Minillər idi ki, yer üzünü əldən-ayaqdan yadlarına düşür, cürbəcür oyunlar çıxa-

2016 salmışdı, heç yerdə rahatlıq tapa bilmir, rırdılar. Keçiayaqların da kökü kəsildi;
elə hey gəzib-dolaşırdı. Yaranışın sirri qarışqalar isə lap cırlaşdılar və indi onları

kimi nəhayətsiz, bir-birindən qaranlıq əsrlər adi həşəratlardan seçmək olmur. Bu min-

dəyişir, o isə günəşin arxasınca düşüb valla kentavr tək-tənha qaldı. Min illər

gedirdi. Kəndlərdən keçəndə adamlar yola boyu o yer üzünü addımlarıyla ölçür, də-

çıxır, atın belinə çiçək hörükləri atır, insanın nizlər arasında gəzib-dolaşırdı. Lakin elə

başına çələng taxırdılar. Analar körpələrini, ki, doğma oylaqlarına yaxınlaşdığını hiss

yüksəklikdən qorxmasın deyə, güclü əllə- edirdi, tez qaçıb oradan uzaqlaşırdı. Zaman

rinə alıb başı üstə qaldırmağıyçün ona keçirdi. Tədricən, dünyanın dörd bir tərə-

uzadırdılar. Və hər dəfə gecənin zülmət fində özünü təhlükəsiz hiss edə biləcək

pərdəsi altında gizli bir mərasim də icra bir qarış yeri belə qalmadı. O, gündüzlər

olunurdu: tanrıların rəmzi olan ağacların yatmağa, gecələr sığınacağını tərk edib

çevrəsində qüdrətsiz kişilər və qısır qa- dolaşmağa məcbur oldu. Bir yatmaq, bir

dınlar atın qarnının altından keçirdilər: dolaşmaq. Başqa heç nə. Bunları etmək

Joze Saramaqo. Kentavr adamlar bununla həyat enerjilərinin bərpa üçünsə əslində, ayaqlarının olmasından

olacağına, sağalıb nəsil artıra biləcəklərinə və bədəninin arabir dincəlmək istəməsin-

inanırdılar. İlin müəyyən günləri ona dən başqa, səbəb yox idi. Yeməyə ehtiyac

madyan gətirir, özləri də tələsik evlərində olmurdu. Yatmağı da yalnız yuxu görmək

gizlənirdilər: lakin bir dəfə ehtiyatsızlıq- üçün idi. O ki qaldı suya, ona da yalnız

danmı, saymazlıqdanmı onun at kimi mad- yolda, qarşısına çıxanda içirdi.

yanın belinə qalxmasına, sonra da əsl in- Min illər ərzində onun başına minlərlə

san kimi necə yanıqlı ağlamasına giz- macəra gələ bilərdi. Həmin o min macəra

lincə tamaşa edən zavallının birini tanrılar isə bir gerçək macəraya dəyməzdi. Elə

küfrünə görə cəzalandırıb kor etmişdi. buna görə də onların hamısını bir yerə

Belə cütləşmə heç vaxt bəhər vermirdi. toplayanda, çölün düzündə rastlaşdığı

Sonra isə dünya dəyişdi. Kentavrları adam qədər olmazdı. Bu minillik bələd idi