Page 160 - "Xəzər" 4/2016
P. 160
qısası, – hər şeyləri bir-birinə taydı. İnsanlar dolduqca nə qədər ağıllanırsa, bunlar
qocalığa doğru nə qədər çox gedirlərsə, qocaldıqca daha çox gicləyirlər. Hərçənd
bir o qədər də uşaqlığa qayıdırlar, nəhayət, bu elə bir xalqdır ki, onunla həm fani
körpələrtək həyata ikrah hissi duymadan, həyatın dərd-səri xoşdur, həm də o,
ölümü dərk etmədən dünyadan köçüb qocalığın kədərini hamıdan az duyur.
gedirlər. Onlara isə, yerlərinə görə olduğu kimi,
14. İndi qoy kim istəyir, mənim bu adətlərinə görə də hamıdan yaxın elə
mənim hollandlarımdır. Әgər mənimlə bu
fəzilətlərimi digər Tanrıların metamorfoz- dərəcədə qeyrətli məsləkdaşdılarsa,
ları ilə müqayisə etsin. Onların qəzəbli özlərini bu cür xalq ayamasına layiq
halda nələr etdiyini xatırlamağa da dəyməz:
ancaq kimlərə daha çox iltifat göstəriblərsə, biliblərsə, axı niyə də onları mənimki
onları ağaca, quşa, cırcıramaya, hətta adlandırmayım? Onlar bu ayama ilə
ilana çevirməyə adət ediblər: sanki başqa qətiyyən utancaqlıq duymurlar, hətta boyük
bir şeyə çevrilmək məhv olmaq demək məmnuniyyətlə fəxr də edirlər2. İndi qoy
deyilmiş. Mən isə elə həmin o insanı yal- o axmaq ölərilər Medeyaların3, Kirkelərin4,
nız onun həyatının ən gözəl və xoşbəxt Venusların və Avroraların5 yanına yollanıb,
160 çaglarına qaytarıram. Fani insanlar müd- onlara cavanlıqlarını qaytaracaq hansısa
2016 rikliklə hər hansı bir ünsiyyətdən uzaq bir çeşməni axtarsınlar, halbuki bunu
dolanaraq bütün həyatlarını mənim cə- yalnız mən edə bilərəm, həm də edirəm.
miyyətimdə keçirsəydilər, yer üzündə bir Məndədir həmin o ecazkar cövhər ki,
nəfər də olsun qoca adam tapılmaz, hamı onun köməkliyi ilə Memnonun qızı öz
əbədi cavanlıqdan xoşbəxtcəsinə zövq babası Tifonun6 gənclik illərini uzatdı!
alardı. Məgər siz fəlsəfəni öyrənməyə və Mənəm həmin o Venus ki, sayəsində
ya digər ciddi, cansıxıcı məşğuliyyətə Faon elə cavanlaşdı, Sapfo7 ona bir
Rotterdamlı Erazmus. Axmaqlığın tərifi qapılan, gəncliklərinə yetişmədən qocalıb könüldən min könülə aşiq oldu! Mənimdir
əldən düşən, gündəlik qayğılardan, aram- o bitkilər, – əgər onlar, ümumiyyətlə,
sız, gərgin düşüncələrdən qəlblərini viran mövcuddularsa, – mənimdir o sirli cadular,
qoyub, həyat cövhərini tükəndirmiş bu mənimdir o çeşmə ki, nəinki itirilmiş gəncliyi
qaraqabaqları görmürsüz? Әksinə, bəzən qaytarır, hətta onu əbədi olaraq daha
hansısa bir əllamə ilə ünsiyyətə girib yaxşı hifz edir! Və əgər hamınız bu fikirayə
yoluxmasalar, mənim axmaqlarım, necə qol qoyursunuzsa ki, dünyada gənclikdən
deyərlər, əsl Akarnan donuzlarıtək1 yup- gözəl, qocalıqdan isə nifrətamız bir şey
yumşaq, ağappaq, hamardərilidirlər, onlar yoxdur, onda zənnimcə, belə bir neməti
qocalığın əziyyətlərini heç vaxt hiss edən qoruyub, bu cür bəlanın qarşısını aldığıma
deyillər. Həyat insana o dərəcədə veril- görə mənə nə qədər borclu olduğunuzu
məyib ki, o, hərtərəfli xoşbəxt olsun. Məş- yaxşı anlamalısız.
hur xalq məsəli də bunu yaxşı təsdiqləyir: 15. Ancaq ölərilər barəsində bu qədər
AXMAQLIQ yeganə şeydir ki, həm keçib- danışmaq nəyə gərək? Bütün göy üzünü
gedən cavanlığı saxlaya bilir, həm də gəzib axtarın, əgər mənim dəstəyim
zəhlətökən qocalığı uzaqlaşdırmağı ba- olmadan keçinə bilən, heç olmasa, bircə
carır. Brabantlar haqqında da camaat namuslu və xoşagələn Tanrı tapsanız,
nahaq yerə deməyib: başqaları yaşa lənət olsun adıma. Məsələn, Bakxus niyə
qocalığa doğru nə qədər çox gedirlərsə, qocaldıqca daha çox gicləyirlər. Hərçənd
bir o qədər də uşaqlığa qayıdırlar, nəhayət, bu elə bir xalqdır ki, onunla həm fani
körpələrtək həyata ikrah hissi duymadan, həyatın dərd-səri xoşdur, həm də o,
ölümü dərk etmədən dünyadan köçüb qocalığın kədərini hamıdan az duyur.
gedirlər. Onlara isə, yerlərinə görə olduğu kimi,
14. İndi qoy kim istəyir, mənim bu adətlərinə görə də hamıdan yaxın elə
mənim hollandlarımdır. Әgər mənimlə bu
fəzilətlərimi digər Tanrıların metamorfoz- dərəcədə qeyrətli məsləkdaşdılarsa,
ları ilə müqayisə etsin. Onların qəzəbli özlərini bu cür xalq ayamasına layiq
halda nələr etdiyini xatırlamağa da dəyməz:
ancaq kimlərə daha çox iltifat göstəriblərsə, biliblərsə, axı niyə də onları mənimki
onları ağaca, quşa, cırcıramaya, hətta adlandırmayım? Onlar bu ayama ilə
ilana çevirməyə adət ediblər: sanki başqa qətiyyən utancaqlıq duymurlar, hətta boyük
bir şeyə çevrilmək məhv olmaq demək məmnuniyyətlə fəxr də edirlər2. İndi qoy
deyilmiş. Mən isə elə həmin o insanı yal- o axmaq ölərilər Medeyaların3, Kirkelərin4,
nız onun həyatının ən gözəl və xoşbəxt Venusların və Avroraların5 yanına yollanıb,
160 çaglarına qaytarıram. Fani insanlar müd- onlara cavanlıqlarını qaytaracaq hansısa
2016 rikliklə hər hansı bir ünsiyyətdən uzaq bir çeşməni axtarsınlar, halbuki bunu
dolanaraq bütün həyatlarını mənim cə- yalnız mən edə bilərəm, həm də edirəm.
miyyətimdə keçirsəydilər, yer üzündə bir Məndədir həmin o ecazkar cövhər ki,
nəfər də olsun qoca adam tapılmaz, hamı onun köməkliyi ilə Memnonun qızı öz
əbədi cavanlıqdan xoşbəxtcəsinə zövq babası Tifonun6 gənclik illərini uzatdı!
alardı. Məgər siz fəlsəfəni öyrənməyə və Mənəm həmin o Venus ki, sayəsində
ya digər ciddi, cansıxıcı məşğuliyyətə Faon elə cavanlaşdı, Sapfo7 ona bir
Rotterdamlı Erazmus. Axmaqlığın tərifi qapılan, gəncliklərinə yetişmədən qocalıb könüldən min könülə aşiq oldu! Mənimdir
əldən düşən, gündəlik qayğılardan, aram- o bitkilər, – əgər onlar, ümumiyyətlə,
sız, gərgin düşüncələrdən qəlblərini viran mövcuddularsa, – mənimdir o sirli cadular,
qoyub, həyat cövhərini tükəndirmiş bu mənimdir o çeşmə ki, nəinki itirilmiş gəncliyi
qaraqabaqları görmürsüz? Әksinə, bəzən qaytarır, hətta onu əbədi olaraq daha
hansısa bir əllamə ilə ünsiyyətə girib yaxşı hifz edir! Və əgər hamınız bu fikirayə
yoluxmasalar, mənim axmaqlarım, necə qol qoyursunuzsa ki, dünyada gənclikdən
deyərlər, əsl Akarnan donuzlarıtək1 yup- gözəl, qocalıqdan isə nifrətamız bir şey
yumşaq, ağappaq, hamardərilidirlər, onlar yoxdur, onda zənnimcə, belə bir neməti
qocalığın əziyyətlərini heç vaxt hiss edən qoruyub, bu cür bəlanın qarşısını aldığıma
deyillər. Həyat insana o dərəcədə veril- görə mənə nə qədər borclu olduğunuzu
məyib ki, o, hərtərəfli xoşbəxt olsun. Məş- yaxşı anlamalısız.
hur xalq məsəli də bunu yaxşı təsdiqləyir: 15. Ancaq ölərilər barəsində bu qədər
AXMAQLIQ yeganə şeydir ki, həm keçib- danışmaq nəyə gərək? Bütün göy üzünü
gedən cavanlığı saxlaya bilir, həm də gəzib axtarın, əgər mənim dəstəyim
zəhlətökən qocalığı uzaqlaşdırmağı ba- olmadan keçinə bilən, heç olmasa, bircə
carır. Brabantlar haqqında da camaat namuslu və xoşagələn Tanrı tapsanız,
nahaq yerə deməyib: başqaları yaşa lənət olsun adıma. Məsələn, Bakxus niyə
