Page 156 - "Xəzər" 4/2016

zəli kimi ikidilli1 olduqlarını göstərməyi caqları, nikahlar, müqavilələr, ittifaqlar,

bacaranda, özlərini eynən Tanrılara bənzər qanunlar, incə sənət, tamaşalar, elmi

hesab edir, zərifliyin ən ali məqamını, əsərlər... – artıq, nəfəsim də çatmır, – qı-

latın nitqinin ora-burasına izafi olaraq sası, ölərilərin bütün ictimai və şəxsi işləri

naxış vururlarmış kimi – hətta bunun qətiy- onun hökmü ilə idarə olunur! Onun dəstəyi

yən yeri olmasa da – yunan sözləri əlavə olmadan bütün bu poetik ilahilər tayfa-

etməkdə görürlər. Ya da ki, ekzotikaları sından olanların, açığını deyəcəyəm, lap

azlıq edəndə, çürümüş əlyazmalardan ən seçmə Tanrıların özlərinin belə, möv-

dörd-beş köhnə kəlam çırpışdırıb, onlarla cudluğu, ya ümumiyyətlə, mümkün olmaz,

oxucunun gözünə kül üfürürlər və məlum ya da bəzi evcillərin acınacaqlı şəkildə

məsələdir, başa düşənlər lovğalanaraq soyuqdan canları çıxar. Kimə acığı tutdusa,

əylənir, heç nə anlmayanlar isə nə qədər heç Pallasın özü də onun dadına yetə

az qanırlarsa, bir o qədər də çox heyrət bilməz. Әksinə, kimə iltifat göstərdisə, o,

edirlər. Bizim bu camaatda belə bir Yupiterin özünü belə, ildırımları ilə birlikdə,

xüsusiyyət də var ki, kənardan gələn hər hara istəsə göndərə bilər. Bax mənim

şeydən ötrü əldən-ayaqdan gedirlər. Və atam, belə atadır! Bir də ki, o, məni, Yupi-

156 əgər aralarında az da olsa, özünü çox terin bir vaxtlar bu qaraqabaq, özündən-

sevənlər tapılırsa, hırıldayır, əl çalır və razı Pallasa yaranış verdiyi kimi, kəllə-
2016 eşşək kimi arabir qulaqlarını yellədirlər sindən yox, nimfaların ən füsunkarı və

ki, başqaları onları səriştəli bilsinlər. Bəli, məlahətlisi olan Neotetedən5 dünyaya

elə belədir ki, var. İndi isə sözümün əvvə- gətirmişdir. Və mən həmin o axsaq də-

linə qayıdıram. mirçi6 kimi üzücü bir nikahdan deyil, bizim

7. Deməli, adımı bilirsiz. Bəs sizi han- Homeros demişkən: qat-qat şirin, azad

sı ləqəblərlə şərəfləndirim, kişilər? Әlbəttə bir məhəbbətin şəhvətindən doğulmuşam.

Rotterdamlı Erazmus. Axmaqlığın tərifi ki, axmaqların axmağı kişilər! Axı AXMAQ- Həm də ki, atam mənə, – çaşmayasız, –

LIQ ilahəsi onun sirlərinə şərik olanlara Aristofanesin7 Plutosu kimi yarımcan və

bundan da şərəfli başqa hansı bir ləqəbi koruş olarkən yox, tam canısulu və gənclik

bəxş edə bilər? Ancaq hansı nəsildən ehtirası ilə, özü də yalnız gənclik ehtirası

törəməyim çoxlarına məlum olmadığı üçün, ilə deyil, daha çox, Tanrıların ziyafətində

Muzaların lütfkar dəstəyi ilə onu şərh içəri bolhabol ötürdüyü təmiz nektardan

etməyə çalışacağam. Mənim atam nə keflənərək həyat vermişdir.

Xaos, nə Saturnus, nə Orkus, nə İapetus1 8. Birdən anadan olduğum yeri axtar-

nə də hansısa başqa, əldən düşmüş, sanız, – bizim günlərdə alicənablıq hər

məhv olub getmiş Tanrılardan biri yox, – şeydən öncə sənin ilk dəfə harada “inqə”

Homerosun, Esiodosun2, hətta Yupiterin3 eləməyindən asılıdır, – ərz edim ki, mən

özünün belə qəzəbindən uzaq, – Tanrıların nə üzən Delosda, nə təlatümlü dənizdə,

və insanların atası Plutosdur4. Onun bircə nə də mağarada1 anadan olmuşam, –

işarəsi ilə hər şey, – bir vaxtlar olduğu mən həmin o Xoşbəxt adalarda dünyaya

kimi, indinin özündə də, aşağıdan-yuxarı, göz açmışam ki, orada əkinsiz, biçinsiz

müqəddəs olan da, dünyəvi də – yaranış hər şey yetişir. Orada nə zəhmət, nə qo-

tapır! Müharibələr, barışıqlar, dövlət haki- calıq, nə də xəstəlik var, – çöllərdə çirişotu,

miyyəti, şuralar, məhkəmələr, xalq yığın- əməköməci, dəniz soğanı, dəvətikanı,