Page 154 - "Xəzər" 4/2016

Beləliklə, bir çox dahi natiqlərin qəlblərdəki

ağır qayğıları səngitmək üçün sonsuz

zəhmət və uzun-uzadı düşünülmüş nitq-

lərlə edə bildiklərinə mən bircə dəfə gö-

rünməyimlə nail oldum.

2. Bu gün, əlbəttə, kilsədəki o moizləri

dinləyənlər kimi yox, adətən, bazar

fırıldaqçılarına, hoqqabaz və təlxəklərə

qulaq şəkləyənlər sayağı, ya da bir vaxtlar

dostumuz Midasın Pana1 qulaq asdığıtək

özünüzə əziyyət verib deyilənlərə diqqət

etsəniz, nədən qeyri-adi bir görkəmdə

qarşınıza çıxdığımı biləcəksiz. Mən bu

ROTTERDAMLI ERAZMUSUN gün sizlərin önündə bir qədər sofist rolunda
DEKLAMASİYASI çıxış etmək istəyirəm, təki qarşınıza o
tayfadan olan, bizim günlərdə uşaqların

154 beynini cəfəngiyyatla, zərərli şeylərlə
Axmaqlıq deyir:
dolduraraq, onlara arvadlardan da betər
2016 1. Öləri, kobud insanlar haqqımda nə tərsliklə höcətləşmək öyrədən birisi kimi
danışsalar da, AXMAQLIĞIN, hətta ən çıxmayım. Özümü qədim yunan zümrə-
axmaqların arasında belə, nə dərəcədə lərindən birinə bənzətmək fikrindəyəm.
sayğısız olduğundan xəbərsiz deyiləm, Onlar rüsvayçı aqil ləqəbini rədd edərək,
ancaq israr edirəm ki, məhz onun sayə- özlərini sofist2 adlandırmağı daha üstün
sində öz ilahi qüdrətimlə Tanrıları da, in- tutmuşdular. Tanrılara da, ən qüdrətli
sanları da nəşələndirirəm. Buna kifayət şəxsiyyətlərə də deyilən təriflər məhz
Rotterdamlı Erazmus. Axmaqlığın tərifi
qədər tutarlı sübutlar var: bu qələbəlik onların səyi ilə olmuşdu! Beləliklə, siz də

toplantıda nitq söyləməkdən ötrü irəli bu gün nə Herkulesə, nə Solona3 deyil,

çıxınca, birdən hamınızın çöhrəsi qeyri- mənim özümə, yəni – Axmaqlığa deyiləsi

adi, görünməmiş bir sevinclə işıqlandı, tərifli sözlər eşidəcəksiniz.

eyniniz açıldı və məni elə şən, elə mehriban 3. Mən, həqiqətən də, özünə tərif

gülüşlərlə alqışladınız ki, indi sizə diqqətlə oxuyanları ən həyasız, ən axmaq insan

baxanda, elə bilirəm, Homerosun nepen- adlandıran o aqillərin zərrə qədər də
teli1 nektarından içib dəmləşmiş Tanrı- fərqində deyiləm. Neynək, qoy bu, onların

larını görürəm, halbuki bir qədər əvvəl istədiyi kimi, ancaq abırlı bir şey olsun.

kədərli və qayğılı əyləşmişdiz, sanki yenicə Ancaq öz şan-şöhrətinin carçısı olmaq,

Trofoniosun mağarasından2 qayıtmışdız. tütəkdə özünə züy tutmaq Moriyadan çox

Sübh günəşi öz gözəl, qızılı çöhrəsini kimə yaraşır axı? Məni məndən yaxşı

yer üzünə göstərdiyitək və ya sərt qışdan kim təsvir edə bilər? Olsa, olsa, yalnız

sonra gələn baharın xəfif əsintisi hər tərəfə məni özümdən də yaxşı tanıyan birisi

təzə görünüş, yeni rəng, gənclik təravəti bunu bacarar. Bir də ki, özümü yer üzündə

gətirdiyi kimi, siz də mənə baxınca, bir çox dahilərdən və aqillərdən heç də

simalarınız dərhal başqa görkəm aldı. az təvazökar hiss etmirəm. O kəslər