Page 134 - "Xəzər" 4/2016
P. 134
– “Allahın” laməkan yoxluğu, elə gün- reallığın həqiqətə uyğun izahı kimi qəbul
dəlik həyatda yoxluq, sirr, ölçüyəgəlməz etməmişəm. Burada, dinlərin mənim üçün
potensial imkanlar duyğusudur; bu, özün- qeyri-inandırıcılıq dərəcəsi məndən müsbət
dəki mahiyyətlə onun qavrayışı arasında insan keyfiyyətlərinə nisbətdə, nə qədər
vurnuxan əbədi tərəddüddür; bu, elə bir inam tələb etmələrindən və onların öz ila-
ölçüdür ki, bütün qalan ölçülər yalnız ona hilərinə hansı müdaxilə imkanı verməsin-
nisbətdə var olur. Üzərində şəkil olan ağ dən birbaşa asılıdır.
vərəq, üstündə bina tikilmiş ərazi, içində – Mən təsadüf və sonsuzluq şəraitində
səs gizlədən sükut, duyğu, yaxud əşyaya yaşayıram. Әtrafımda kosmos var – qalak-
əbədi davam etmək imkanı verməyən tik çəmənliklər, zülmət fəzanın nəhayətsiz
ənginlikləri, ulduz çölləri, qaranlıq və nur
gerçəklik – bütün bunlar “Allah”dır.
– Sirr, yaxud bixəbərlik – enerjidir. Elə okeanları. Və onlarda hər şeyə diqqət
ki sirri faş edirsən, o, enerji mənbəyi ol- edən Allaha nisbətdə heç bir qayğı, heç
maq keyfiyyətini itirir. Biz sualları aydın- nəyə məxsusi mərhəmət hissi yoxdur.
laşdırmaq məqsədiylə, suallarımızın Lakin mən hər yerdə canlı bir müvazinət,
arxasınca getdikcə, daha dərinə varırıqsa, gərgin bir titrəmə, hər şeyi ehtiva etməsinə
suallara cavab verildikdə, onun məhvedici rəğmən, sirli bir sadəlik görürəm, işığın
134 olmaq təhlükəsi anı yetişir. Biz çayın bitməz nəfəsini duyuram. Və mən dərk
2016 qarşısına bənd çəkmək istərkən, onun edirəm ki, var olmağa, təsadüfün hakim
yalnız mənbəyini bağlaya bilirik və bunun olduğu, amma tamlığın heç bir təsadüfə
günahı elə özümüzdədir. Lakin “Allah” tabe olmadığı bir həyatı yaşamağa məh-
dərkolunmazdırsa, biz əsl ekzistensial sir- kumam. Bunu görüb başa düşmək, şüurlu
olmaq, bunu qəbul etmək isə insan olmaq
rin mənbəyini bağlaya bilmərik. “Allah” – deməkdir.
bütün sualların və axtarışların enerjisidir
və bu nəzər nöqtəsiylə bütün hərəkətlərin, İnsan məmnuniyyətsizlikləri
iradə ifadəsinin, mahiyyətcə yeganə mən-
bəyidir. – Niyə biz yaşadığımız bu dünyanın
Ateizm bəşəriyyət üçün bütün mümkün dünyaların
ən yaxşısı olmadığını düşünürük? Biz
Con Faulz. Aristos – Özüm özümü ateist saymıram, buna niyə bədbəxtik?
baxmayaraq, “Allah”ın yuxarıda ifadə – Gəlin, ən mühüm məmnuniyyətsiz-
olunan konsepsiyası və bizim qaçılmaz
nəzarətsizliyimiz məni, əslində ateist liklərimizi sadalayaq. Mən deyirəm ki,
olsaydım, özümü necə aparardımsa, elə onların hamısı bizim xoşbəxtliyimiz üçün
zəruridir, çünki onun cücərdiyi münbit
şəraiti onlar yaradır.
də aparmağa vadar edir.
– Dinlərə hansı hüsn-rəğbətimin ol- Ölüm
masından, onların ayrı-ayrı davamçılarına
hansı məhəbbəti bəsləməyimdən, onlarda – Biz ölümə iki səbəbdən nifrət edirik.
hansı tarixi, yaxud bioloji zərurət görmə- O, həyata vaxtından qabaq nöqtə qoyur
yimdən, hansı metafiziki həqiqət duyma- və biz ondan sonra nə olacağını bilmirik.
ğımdan asılı olmayaraq, heç vaxt dinləri
dəlik həyatda yoxluq, sirr, ölçüyəgəlməz etməmişəm. Burada, dinlərin mənim üçün
potensial imkanlar duyğusudur; bu, özün- qeyri-inandırıcılıq dərəcəsi məndən müsbət
dəki mahiyyətlə onun qavrayışı arasında insan keyfiyyətlərinə nisbətdə, nə qədər
vurnuxan əbədi tərəddüddür; bu, elə bir inam tələb etmələrindən və onların öz ila-
ölçüdür ki, bütün qalan ölçülər yalnız ona hilərinə hansı müdaxilə imkanı verməsin-
nisbətdə var olur. Üzərində şəkil olan ağ dən birbaşa asılıdır.
vərəq, üstündə bina tikilmiş ərazi, içində – Mən təsadüf və sonsuzluq şəraitində
səs gizlədən sükut, duyğu, yaxud əşyaya yaşayıram. Әtrafımda kosmos var – qalak-
əbədi davam etmək imkanı verməyən tik çəmənliklər, zülmət fəzanın nəhayətsiz
ənginlikləri, ulduz çölləri, qaranlıq və nur
gerçəklik – bütün bunlar “Allah”dır.
– Sirr, yaxud bixəbərlik – enerjidir. Elə okeanları. Və onlarda hər şeyə diqqət
ki sirri faş edirsən, o, enerji mənbəyi ol- edən Allaha nisbətdə heç bir qayğı, heç
maq keyfiyyətini itirir. Biz sualları aydın- nəyə məxsusi mərhəmət hissi yoxdur.
laşdırmaq məqsədiylə, suallarımızın Lakin mən hər yerdə canlı bir müvazinət,
arxasınca getdikcə, daha dərinə varırıqsa, gərgin bir titrəmə, hər şeyi ehtiva etməsinə
suallara cavab verildikdə, onun məhvedici rəğmən, sirli bir sadəlik görürəm, işığın
134 olmaq təhlükəsi anı yetişir. Biz çayın bitməz nəfəsini duyuram. Və mən dərk
2016 qarşısına bənd çəkmək istərkən, onun edirəm ki, var olmağa, təsadüfün hakim
yalnız mənbəyini bağlaya bilirik və bunun olduğu, amma tamlığın heç bir təsadüfə
günahı elə özümüzdədir. Lakin “Allah” tabe olmadığı bir həyatı yaşamağa məh-
dərkolunmazdırsa, biz əsl ekzistensial sir- kumam. Bunu görüb başa düşmək, şüurlu
olmaq, bunu qəbul etmək isə insan olmaq
rin mənbəyini bağlaya bilmərik. “Allah” – deməkdir.
bütün sualların və axtarışların enerjisidir
və bu nəzər nöqtəsiylə bütün hərəkətlərin, İnsan məmnuniyyətsizlikləri
iradə ifadəsinin, mahiyyətcə yeganə mən-
bəyidir. – Niyə biz yaşadığımız bu dünyanın
Ateizm bəşəriyyət üçün bütün mümkün dünyaların
ən yaxşısı olmadığını düşünürük? Biz
Con Faulz. Aristos – Özüm özümü ateist saymıram, buna niyə bədbəxtik?
baxmayaraq, “Allah”ın yuxarıda ifadə – Gəlin, ən mühüm məmnuniyyətsiz-
olunan konsepsiyası və bizim qaçılmaz
nəzarətsizliyimiz məni, əslində ateist liklərimizi sadalayaq. Mən deyirəm ki,
olsaydım, özümü necə aparardımsa, elə onların hamısı bizim xoşbəxtliyimiz üçün
zəruridir, çünki onun cücərdiyi münbit
şəraiti onlar yaradır.
də aparmağa vadar edir.
– Dinlərə hansı hüsn-rəğbətimin ol- Ölüm
masından, onların ayrı-ayrı davamçılarına
hansı məhəbbəti bəsləməyimdən, onlarda – Biz ölümə iki səbəbdən nifrət edirik.
hansı tarixi, yaxud bioloji zərurət görmə- O, həyata vaxtından qabaq nöqtə qoyur
yimdən, hansı metafiziki həqiqət duyma- və biz ondan sonra nə olacağını bilmirik.
ğımdan asılı olmayaraq, heç vaxt dinləri
