Page 139 - "Xəzər" 4/2016
P. 139
zəldə bilməz; lakin beynin mürəkkəbliyi yaşayırıqsa, bir o qədər az ödəyirik. Həyat 139
(texniki cəhətdən onun eynisini düzəltməyin təkamül təcrübəsinin, intellektin, biliklərin 2016
mümkünsüzlüyü bunu isbat edir) qismən cəmidir və bu cəm müəyyən işıqlı anlar
ondadır ki, bu orqan “canlı” materiyadan yaradır və onda bizim qarşımızda güc Con Faulz. Aristos
düzəlib. Guya bizim mexaniki insan beyni sərf etməyə dəyən daha dərin hədəflər,
düzəldə bilməməyimiz, maşınla beyin niyyətlərimizə uyğun gələn daha həqiqi
arasındakı mexaniki funksiyalarla təbiəti nəticələr canlanır. Biz indi belə bir aydınlığın
“can”la bağlı olan fikirlər arasındakı həqiqi kandarında durmuşuq: ölümdən sonra
fərqi deyil, elmi və texniki bacarıqsızlığımızı həyat yoxdur. Bunun mənə indi, oturub
nümayiş etdirir. yazımı yazarkən qonşu otaqda heç kəsin
olmadığı aydın olan qədər, başqalarına
– Ölümdən sonra yerdə mexanizm da aydın olacağı gün uzaqda deyil. Düzgün
qalır – həyatına son verilmiş, çürüyən olan həm də budur ki, qalxıb qonşu otağa
mexanizm. Şüur bir aynadır, nəyisə əks keçərək orada kimsənin olmadığını mütləq
etdirən aynanı əks etdirən ayna; bu otağa dəqiqliklə isbat edənədək bunu dəqiq
düşən hər şey nəhayətsizliyə qədər əks söyləyə bilmərəm, lakin bütün dolayı
oluna bilər və bu əkslər bir-birinin əksi dəlillər mənim haqlı olduğumu göstərir.
ola bilər. Lakin otaq dağılıbsa, onda artıq Ölüm – daim boş olan otaqdır.
nə ayna var, nə əkslər – heç nə yoxdur.
– Axirət həyatı, canın ölməzliyi haqda
– Şüurun ayrıca bir canlı mexanizm bir-biriylə əlaqəli böyük miflər, bizimlə
olduğu barədə mif qismən, bizim “mən” reallıq arasına girməklə, öz məqsədlərinə
əvəzliyi ilə kifayət qədər azad davranma- sıx xidmət ediblər. Onların yox olması ilə
ğımızdan doğur. “Mən” hansısa bir əşyaya – hər şey dəyişəcək – məna da elə hər
üçüncü əşyaya çevrilir. Biz daim elə şeyin dəyişməsindədir.
vəziyyətlərə düşürük ki, özümüzü suçsuz
hiss edir və belə fikirləşirik: “Әgər seçimim Təcrid
olsaydı, olmaq istədiyim kimi olmadığıma
görə günahım olmazdı”, ya da “Mən – İnsanın elmi-texniki bisavadlığı
günahkaram”. Özünü bu tərzdə ittiham ucbatından köhnə dinlər və fəlsəfələr ona
etmək və özünə bəraət qazandırmaq bizdə qarşı o qədər də mehriban olmayan dün-
obyektivlik, özünü ittiham etmək bacarığı yada bir sığınacaq idi. Yanımızdan öt-
illüziyası yaradır. Və deməli, biz fikir məkdən qorx, çünki Bizim arxamızda kə-
yürütməyə qadir bir nəsnəni – bizdən ayrı dər və dəhşətdən başqa, heç nə yoxdur.
olan “can”ı kəşf edirik. Lakin “can” həm
də müşahidə aparmaq, yadda saxlamaq, – Kandarın o üzündə soyuqdur, xoşa-
müqayisə etmək və bir də davranışın gələn bir şey yoxdur – anan bunu dur-
ideal obrazlarını yaradaraq onu qorumaq madan deyir; lakin günlərin birində uşaq
bacarığıdır. O, bir mexanizmdir, tilsimli böyüdüyü evi tərk edir. Bizim əsrimiz hələ
şüalanma, spiritual emanasiya yox, də kandarını yenicə aşdığımız birinci
Müqəddəs Ruh da yox, insan beynidir. gününü yaşayır və biz özümüzü çox tənha
hiss edirik; azadlığımız artıb, lakin bununla
– Həyat, ölüm müqabilində ödənişi- bir yerdə, tənhalığımız da güclənib.
mizdir, bunun əksindən başqa, bir şey
deyil. Həyatımız nə qədər pisdirsə, biz bir
o qədər çox ödəyirik; nə qədər yaxşı
(texniki cəhətdən onun eynisini düzəltməyin təkamül təcrübəsinin, intellektin, biliklərin 2016
mümkünsüzlüyü bunu isbat edir) qismən cəmidir və bu cəm müəyyən işıqlı anlar
ondadır ki, bu orqan “canlı” materiyadan yaradır və onda bizim qarşımızda güc Con Faulz. Aristos
düzəlib. Guya bizim mexaniki insan beyni sərf etməyə dəyən daha dərin hədəflər,
düzəldə bilməməyimiz, maşınla beyin niyyətlərimizə uyğun gələn daha həqiqi
arasındakı mexaniki funksiyalarla təbiəti nəticələr canlanır. Biz indi belə bir aydınlığın
“can”la bağlı olan fikirlər arasındakı həqiqi kandarında durmuşuq: ölümdən sonra
fərqi deyil, elmi və texniki bacarıqsızlığımızı həyat yoxdur. Bunun mənə indi, oturub
nümayiş etdirir. yazımı yazarkən qonşu otaqda heç kəsin
olmadığı aydın olan qədər, başqalarına
– Ölümdən sonra yerdə mexanizm da aydın olacağı gün uzaqda deyil. Düzgün
qalır – həyatına son verilmiş, çürüyən olan həm də budur ki, qalxıb qonşu otağa
mexanizm. Şüur bir aynadır, nəyisə əks keçərək orada kimsənin olmadığını mütləq
etdirən aynanı əks etdirən ayna; bu otağa dəqiqliklə isbat edənədək bunu dəqiq
düşən hər şey nəhayətsizliyə qədər əks söyləyə bilmərəm, lakin bütün dolayı
oluna bilər və bu əkslər bir-birinin əksi dəlillər mənim haqlı olduğumu göstərir.
ola bilər. Lakin otaq dağılıbsa, onda artıq Ölüm – daim boş olan otaqdır.
nə ayna var, nə əkslər – heç nə yoxdur.
– Axirət həyatı, canın ölməzliyi haqda
– Şüurun ayrıca bir canlı mexanizm bir-biriylə əlaqəli böyük miflər, bizimlə
olduğu barədə mif qismən, bizim “mən” reallıq arasına girməklə, öz məqsədlərinə
əvəzliyi ilə kifayət qədər azad davranma- sıx xidmət ediblər. Onların yox olması ilə
ğımızdan doğur. “Mən” hansısa bir əşyaya – hər şey dəyişəcək – məna da elə hər
üçüncü əşyaya çevrilir. Biz daim elə şeyin dəyişməsindədir.
vəziyyətlərə düşürük ki, özümüzü suçsuz
hiss edir və belə fikirləşirik: “Әgər seçimim Təcrid
olsaydı, olmaq istədiyim kimi olmadığıma
görə günahım olmazdı”, ya da “Mən – İnsanın elmi-texniki bisavadlığı
günahkaram”. Özünü bu tərzdə ittiham ucbatından köhnə dinlər və fəlsəfələr ona
etmək və özünə bəraət qazandırmaq bizdə qarşı o qədər də mehriban olmayan dün-
obyektivlik, özünü ittiham etmək bacarığı yada bir sığınacaq idi. Yanımızdan öt-
illüziyası yaradır. Və deməli, biz fikir məkdən qorx, çünki Bizim arxamızda kə-
yürütməyə qadir bir nəsnəni – bizdən ayrı dər və dəhşətdən başqa, heç nə yoxdur.
olan “can”ı kəşf edirik. Lakin “can” həm
də müşahidə aparmaq, yadda saxlamaq, – Kandarın o üzündə soyuqdur, xoşa-
müqayisə etmək və bir də davranışın gələn bir şey yoxdur – anan bunu dur-
ideal obrazlarını yaradaraq onu qorumaq madan deyir; lakin günlərin birində uşaq
bacarığıdır. O, bir mexanizmdir, tilsimli böyüdüyü evi tərk edir. Bizim əsrimiz hələ
şüalanma, spiritual emanasiya yox, də kandarını yenicə aşdığımız birinci
Müqəddəs Ruh da yox, insan beynidir. gününü yaşayır və biz özümüzü çox tənha
hiss edirik; azadlığımız artıb, lakin bununla
– Həyat, ölüm müqabilində ödənişi- bir yerdə, tənhalığımız da güclənib.
mizdir, bunun əksindən başqa, bir şey
deyil. Həyatımız nə qədər pisdirsə, biz bir
o qədər çox ödəyirik; nə qədər yaxşı
