Page 122 - "Xəzər" 4/2016
P. 122
edib yerində donur, əgər çağırarsa, hay lərini əlləşdirirdi, Xijnyakov isə onu öpüb
verməməyi qərarlaşdırırdı. Amma qadın deyirdi:
onu çağırmadan harasa çıxıb gedirdi, iki – Mən oğruları sevirəm. Onlar cəsur
saat sonra isə digər iki zirzəmi sakini olurlar – və ona bruderşaft1 içməyi təklif
oyanırdı: yüngül əxlaqlı qız Dunyaşa və edirdi, halbuki onlar çoxdan “sən”ə
qarının aşnası Abram Petroviç. Cavan keçmişdilər.
olmasına baxmayaraq, hamı ona belə – Mənsə səni savadlı olduğuna, qarda-
ehtiramla müraciət edirdi. Çünki o, çox şını anladığına görə sevirəm, – Abram
cəsarətli və mahir oğru idi. Başqa da nə- Petroviç cavab verirdi. – Sən bir qola
sə səbəb vardı, amma ehtimallara bax: bu qola!
əsaslanırdı və o barədə heç kim danışmağa Yenidən onun gözləri önündə ağlığına
cürət etmirdi. Onların yuxudan oyanmağın- görə miskin görünən bir qol irəli uzanırdı
dan ən çox Xijnyakov qorxurdu, belə ki, və indi xatırlamadığı nəyisə o vaxt dərhal
hər ikisinin ona ərki çatırdı, icazəsiz-filan- anladığı üçün o, bu ağappaq qolu öpməyə
sız içəri girə, yatağında otura, onu əlləşdirə başlayırdı, Abram Petroviç isə fəxrlə
və fikir mübadiləsinə, söhbətə çəkə bağırırdı:
122 bilərdilər. Dunyaşayla bir dəfə sərxoş olan- – Elədir, qardaşım! Ölərik, amma təslim
da sevişmişdi və onunla evlənəcəyinə olmarıq!
2016 söz vermişdi. Dunyaşa buna gülüb çiyninə Sonra isə kirli, fırlanan nəsə, gurultu,
vursa da, Xijnyakovun aşiq olduğuna fıştırıq səsi və atılıb-düşən işıqlar... Onda
qəlbən inanırdı və onu himayə edirdi. Özü bu, əyləncəli idi. Amma indi künc-bucaqda
isə axmaq, kirli idi, it iyi verirdi və tez-tez ölümün gizləndiyi, yaşamaq və iş görmək,
şöbədə gecələyirdi. Abram Petroviçlə isə nə üçünsə mübarizə aparmaq, nəsə xahiş
cəmi üç gün idi ki, birlikdə sərxoşluq edib istəmək zərurəti doğuran günün dörd
edirdi, öpüşürdü, əbədi dostluq andı içirdi. tərəfdən hücuma keçdiyi bir vaxtda, bütün
Abram Petroviçin gur səsi eşidiləndə, bunlar əzablı, sözlə deyilməsi mümkün
qapının qabağından o yan-bu yana yeyin olmayan dərəcədə dəhşətlidi.
addımladığı anlaşılanda Xijnyakov qorxu- – Ağa, yatmısan? – Abram Petroviç
sundan yerində donub-qaldı, özünü sax- qapının arxasından istehza ilə soruşdu
Leonid Andreyev. Zirzəmidə laya bilməyib zarıldadı və bundan daha və cavab almayıb əlavə elədi: – Yatmısan,
da qorxuya düşdü. Onun sərxoşluq etməsi, cəhənnəmə yat.
cəmi bir lampa ilə işıqlandırılan hansısa Abram Petroviçin yanına çoxlu tanışı
alaqaranlıq meyxanada nəyə görəsə pıçıltı gəlir və gün ərzində qapısı cırıldayır, gur
ilə danışan qara-qura adamlar arasında səslər eşidilir. Hər tıqqıltı duyanda Xijnyakov
oturduqları, özlərinin də pıçıltı ilə danış- kiminsə onun yanına, onun arxasınca
dıqları aydın tablo kimi gözləri önündə gəldiyini düşünür və cır-cındır altında daha
canlandı. Rəngi-rufu ağarmış, coşmuş da dərində gizlənir, səsin kimə aid olduğunu
Abram Petroviç oğru həyatının ağırlığından ayırd edincəyə qədər xeyli qulaq kəsilir.
şikayət edirdi, nədənsə, açıb qolunu O, dəhşət içində, bütün bədəni titrəyə-
göstərirdi və düzgün bitişməyən sümük- titrəyə gözləyir, halbuki bu dünyada onun
1 bruderşaft – dostluq әlamәti olaraq qollarını bir-birinә keçirәrәk içmәk
verməməyi qərarlaşdırırdı. Amma qadın deyirdi:
onu çağırmadan harasa çıxıb gedirdi, iki – Mən oğruları sevirəm. Onlar cəsur
saat sonra isə digər iki zirzəmi sakini olurlar – və ona bruderşaft1 içməyi təklif
oyanırdı: yüngül əxlaqlı qız Dunyaşa və edirdi, halbuki onlar çoxdan “sən”ə
qarının aşnası Abram Petroviç. Cavan keçmişdilər.
olmasına baxmayaraq, hamı ona belə – Mənsə səni savadlı olduğuna, qarda-
ehtiramla müraciət edirdi. Çünki o, çox şını anladığına görə sevirəm, – Abram
cəsarətli və mahir oğru idi. Başqa da nə- Petroviç cavab verirdi. – Sən bir qola
sə səbəb vardı, amma ehtimallara bax: bu qola!
əsaslanırdı və o barədə heç kim danışmağa Yenidən onun gözləri önündə ağlığına
cürət etmirdi. Onların yuxudan oyanmağın- görə miskin görünən bir qol irəli uzanırdı
dan ən çox Xijnyakov qorxurdu, belə ki, və indi xatırlamadığı nəyisə o vaxt dərhal
hər ikisinin ona ərki çatırdı, icazəsiz-filan- anladığı üçün o, bu ağappaq qolu öpməyə
sız içəri girə, yatağında otura, onu əlləşdirə başlayırdı, Abram Petroviç isə fəxrlə
və fikir mübadiləsinə, söhbətə çəkə bağırırdı:
122 bilərdilər. Dunyaşayla bir dəfə sərxoş olan- – Elədir, qardaşım! Ölərik, amma təslim
da sevişmişdi və onunla evlənəcəyinə olmarıq!
2016 söz vermişdi. Dunyaşa buna gülüb çiyninə Sonra isə kirli, fırlanan nəsə, gurultu,
vursa da, Xijnyakovun aşiq olduğuna fıştırıq səsi və atılıb-düşən işıqlar... Onda
qəlbən inanırdı və onu himayə edirdi. Özü bu, əyləncəli idi. Amma indi künc-bucaqda
isə axmaq, kirli idi, it iyi verirdi və tez-tez ölümün gizləndiyi, yaşamaq və iş görmək,
şöbədə gecələyirdi. Abram Petroviçlə isə nə üçünsə mübarizə aparmaq, nəsə xahiş
cəmi üç gün idi ki, birlikdə sərxoşluq edib istəmək zərurəti doğuran günün dörd
edirdi, öpüşürdü, əbədi dostluq andı içirdi. tərəfdən hücuma keçdiyi bir vaxtda, bütün
Abram Petroviçin gur səsi eşidiləndə, bunlar əzablı, sözlə deyilməsi mümkün
qapının qabağından o yan-bu yana yeyin olmayan dərəcədə dəhşətlidi.
addımladığı anlaşılanda Xijnyakov qorxu- – Ağa, yatmısan? – Abram Petroviç
sundan yerində donub-qaldı, özünü sax- qapının arxasından istehza ilə soruşdu
Leonid Andreyev. Zirzəmidə laya bilməyib zarıldadı və bundan daha və cavab almayıb əlavə elədi: – Yatmısan,
da qorxuya düşdü. Onun sərxoşluq etməsi, cəhənnəmə yat.
cəmi bir lampa ilə işıqlandırılan hansısa Abram Petroviçin yanına çoxlu tanışı
alaqaranlıq meyxanada nəyə görəsə pıçıltı gəlir və gün ərzində qapısı cırıldayır, gur
ilə danışan qara-qura adamlar arasında səslər eşidilir. Hər tıqqıltı duyanda Xijnyakov
oturduqları, özlərinin də pıçıltı ilə danış- kiminsə onun yanına, onun arxasınca
dıqları aydın tablo kimi gözləri önündə gəldiyini düşünür və cır-cındır altında daha
canlandı. Rəngi-rufu ağarmış, coşmuş da dərində gizlənir, səsin kimə aid olduğunu
Abram Petroviç oğru həyatının ağırlığından ayırd edincəyə qədər xeyli qulaq kəsilir.
şikayət edirdi, nədənsə, açıb qolunu O, dəhşət içində, bütün bədəni titrəyə-
göstərirdi və düzgün bitişməyən sümük- titrəyə gözləyir, halbuki bu dünyada onun
1 bruderşaft – dostluq әlamәti olaraq qollarını bir-birinә keçirәrәk içmәk
