Page 123 - "Xəzər" 4/2016
P. 123
ına və ya onun arxasınca gələ biləcək – Hə də, ölüb, necə ki, əvvəl-axır hamı 123
bir adam belə yoxdur. ölür. 2016
Nə vaxtsa, lap çoxdan arvadı vardı, Dunyaşa çeçələ barmağını tüpürcək- Leonid Andreyev. Zirzəmidə
amma o da ölüb. Ondan bir az öncə, ləyib seyrək kirpiklərindəki pudranı sildi.
keçmişdə qardaş-bacıları, lap əvvəldə isə
ana adlandırdığı, güclə xatırladığı gözəl – Nədən ölüb?
birisi vardı. Onların hamısı ölüb, bəlkə – Hamı nədən ölürsə, ondan. Nə bilim,
də, hansısa sağdı, ancaq bu ucsuz-bucaq- nədən ölüb. Dünən mənə qəhvəxanada
sız dünyada elə it-bat olublar ki, ölmüş dedilər. Dedilər, Katya ölüb, vəssalam.
kimi bir şeydilər. O da tezliklə öləcək – – Onun xətrini çox istəyirdin?
bunu bilir. Bu gün yerindən qalxandan – Әlbəttə ki, çox istəyirdim. Sən bunun
sonra ayaqları ağrımağa, əsməyə, əlləri sualına bax!
yanlış, qəribə hərəkətlər etməyə başla- Dunyaşanın axmaq gözləri küt laqeyd-
yacaq – bax elə bunun özü ölümdən xə- liklə Xijnyakova baxır, koppuş ayağı
bər verir. Amma ölüm gələnə qədər yırğalanırdı. O, bundan sonra başqa nə
yaşamaq lazımdır və bu, pulu, sağlamlığı, barədə danışacağını bilmirdi və uzananı
iradəsi olmayan bir adam üçün o qədər elə süzməyə çalışırdı ki, bu baxışı ilə öz
ağır bir işdir ki, Xijnyakovu ümidsizlik sevgisini ona göstərə bilsin. Bunun üçün
bürüyür. O, adyalı üstündən atır, əllərini bir gözünü yüngülcə qıymışdı, qalın
qanırır və boşluğa tərəf uzun-uzadı inildəyir, dodaqlarının qıraqlarını aşağıya doğru
elə bil bu ah-ufu minlərlə əzab çəkən uzatmışdı.
sinədən keçib və buna görə də belə yanğılı Və beləcə, gün başladı.
və acıdı.
II
– Aç, lənətə gələsən! – Dunyaşa çığırır
və yumruqları ilə qapını döyəcləyirdi. – Həmin şənbə günü şaxta o qədər
Açmasan, qapını sındıracam! güclü idi ki, gimnazistlər dərsə getmədilər,
cıdır yarışlarını da atların soyuqlayacağı
Әsə-əsə, yırğalana-yırğalana Xijnyakov təhlükəsi olduğu üçün başqa günə
yaxınlaşıb qapını açdı və tələm-tələsik, keçirdilər. Natalya Vladimirovna doğum
az qala yıxıla-yıxıla gedib yenidən yerinə evindən çıxanda artıq axşam düşdüyün-
uzandı. Saçlarını hörmüş, üz-gözünü dən, sahil küçəsində heç kimin olmadığın-
pudralamış Dunyaşa yanında oturub onu dan, onu – qucağında altıgünlük körpəsi
divara tərəf sıxışdırdı, ayağını ayağının olan qızı bir kimsənin qarşılamadığına
üstünə aşırıb təmkinlə dedi: çox sevindi. Elə bilmişdi ki, ayağını doğum
evindən bayıra qoyan kimi, tanış tələbələr,
– Sənə təzə xəbər gətirmişəm. Katya zabitlər və xanımlardan ibarət, ağzının
dünən canını tapşırıb. suyu axan, iflic olmuş və sanki tamam
ağlını itirmiş atası da daxil olmaqla böyük
– Hansı Katya? – Xijnyakov soruşdu. bir kütlə gurultu ilə, fıştırıqla onu qarşıla-
Dili ağır-ağır dönürdü, sanki onun yox, yacaq. Hamısı barmağını ona tuşlayıb
başqa adamın dili idi. çığıracaq: bax, gimnaziyanın altıncı sinfini
bitirən, tanışları ağıllı, alicənab tələbələr
– Buna bax, unudub, – Dunyaşa
gülümsündü. – Bizdə yaşayan həmin o
Katya. Cəmi bir həftədi getdiyi. Nə tez
onu unutdun?
– Ölüb?
bir adam belə yoxdur. ölür. 2016
Nə vaxtsa, lap çoxdan arvadı vardı, Dunyaşa çeçələ barmağını tüpürcək- Leonid Andreyev. Zirzəmidə
amma o da ölüb. Ondan bir az öncə, ləyib seyrək kirpiklərindəki pudranı sildi.
keçmişdə qardaş-bacıları, lap əvvəldə isə
ana adlandırdığı, güclə xatırladığı gözəl – Nədən ölüb?
birisi vardı. Onların hamısı ölüb, bəlkə – Hamı nədən ölürsə, ondan. Nə bilim,
də, hansısa sağdı, ancaq bu ucsuz-bucaq- nədən ölüb. Dünən mənə qəhvəxanada
sız dünyada elə it-bat olublar ki, ölmüş dedilər. Dedilər, Katya ölüb, vəssalam.
kimi bir şeydilər. O da tezliklə öləcək – – Onun xətrini çox istəyirdin?
bunu bilir. Bu gün yerindən qalxandan – Әlbəttə ki, çox istəyirdim. Sən bunun
sonra ayaqları ağrımağa, əsməyə, əlləri sualına bax!
yanlış, qəribə hərəkətlər etməyə başla- Dunyaşanın axmaq gözləri küt laqeyd-
yacaq – bax elə bunun özü ölümdən xə- liklə Xijnyakova baxır, koppuş ayağı
bər verir. Amma ölüm gələnə qədər yırğalanırdı. O, bundan sonra başqa nə
yaşamaq lazımdır və bu, pulu, sağlamlığı, barədə danışacağını bilmirdi və uzananı
iradəsi olmayan bir adam üçün o qədər elə süzməyə çalışırdı ki, bu baxışı ilə öz
ağır bir işdir ki, Xijnyakovu ümidsizlik sevgisini ona göstərə bilsin. Bunun üçün
bürüyür. O, adyalı üstündən atır, əllərini bir gözünü yüngülcə qıymışdı, qalın
qanırır və boşluğa tərəf uzun-uzadı inildəyir, dodaqlarının qıraqlarını aşağıya doğru
elə bil bu ah-ufu minlərlə əzab çəkən uzatmışdı.
sinədən keçib və buna görə də belə yanğılı Və beləcə, gün başladı.
və acıdı.
II
– Aç, lənətə gələsən! – Dunyaşa çığırır
və yumruqları ilə qapını döyəcləyirdi. – Həmin şənbə günü şaxta o qədər
Açmasan, qapını sındıracam! güclü idi ki, gimnazistlər dərsə getmədilər,
cıdır yarışlarını da atların soyuqlayacağı
Әsə-əsə, yırğalana-yırğalana Xijnyakov təhlükəsi olduğu üçün başqa günə
yaxınlaşıb qapını açdı və tələm-tələsik, keçirdilər. Natalya Vladimirovna doğum
az qala yıxıla-yıxıla gedib yenidən yerinə evindən çıxanda artıq axşam düşdüyün-
uzandı. Saçlarını hörmüş, üz-gözünü dən, sahil küçəsində heç kimin olmadığın-
pudralamış Dunyaşa yanında oturub onu dan, onu – qucağında altıgünlük körpəsi
divara tərəf sıxışdırdı, ayağını ayağının olan qızı bir kimsənin qarşılamadığına
üstünə aşırıb təmkinlə dedi: çox sevindi. Elə bilmişdi ki, ayağını doğum
evindən bayıra qoyan kimi, tanış tələbələr,
– Sənə təzə xəbər gətirmişəm. Katya zabitlər və xanımlardan ibarət, ağzının
dünən canını tapşırıb. suyu axan, iflic olmuş və sanki tamam
ağlını itirmiş atası da daxil olmaqla böyük
– Hansı Katya? – Xijnyakov soruşdu. bir kütlə gurultu ilə, fıştırıqla onu qarşıla-
Dili ağır-ağır dönürdü, sanki onun yox, yacaq. Hamısı barmağını ona tuşlayıb
başqa adamın dili idi. çığıracaq: bax, gimnaziyanın altıncı sinfini
bitirən, tanışları ağıllı, alicənab tələbələr
– Buna bax, unudub, – Dunyaşa
gülümsündü. – Bizdə yaşayan həmin o
Katya. Cəmi bir həftədi getdiyi. Nə tez
onu unutdun?
– Ölüb?
