Page 34 - "Xəzər"
P. 34
dəfn kağızında həqiqəti yaza bilmirdik... – Qızlar, bizə heç nə lazım deyil.
Onlar minada partlamışdılar... Әksər Olarmı bir az yanınızda oturaq?
vaxt onlardan yarım vedrə ət qalırdı... Burda, evdə isə... onların öz anası,
Biz isə yazırdıq: avtomobil qəzasında bacısı, arvadı var. Burda biz onlara
həlak olub, yarğandan uçub, yeməkdən lazım deyilik. Orda bizə etibar
zəhərlənib. Onların sayı mini ötəndə, eləyirdilər, özləri haqqında heç kimə
həqiqəti ailələrinə yazmağa icazə danışmadıqlarını danışırdılar. Sən
verdilər. Meyitlərə öyrənmişdim. Ancaq yoldaşından konfet oğurlayıb yemisən.
onların bu qədər gənc, doğma Burda bu, boş şeydi. Orda isə –
olduğuyla heç vaxt barışa bilmədim... dəhşətli dərəcədə ümidsizləşirsən. O
Yaralı gətirdilər. Növbətçi mən idim. şərait adamı tanıdır. Әgər qorxaqdısa,
tezliklə qorxaqlığı üzə çıxırdı,
O, gözünü açıb mənə baxdı:
– Hə, bu da axırı. – Bunu deyib xəbərçidisə, dərhal bəlli olurdu. Әgər
arvadbazdısa, hamı arvadbaz olduğunu
öldü.
Onu üç gün dağda axtarmışdılar. bilirdi. Burda kiminsə boynuna
Tapıb gətirdilər. Sayıqlayırdı: “Həkim! alacağına əmin deyiləm, ancaq orda
34 Həkim!” Ağ xalatı görüb, xilas olduğunu çoxundan eşidirdim: öldürmək xoşa
2015 düşündü! Ancaq yara ağır idi. Mənim gələ bilər, öldürməkdən – ləzzət alırsan.
yaddaşımda öz qəbiristanlığım, öz Bu, güclü hissdi. Tanış praporşik
portret qalereyam var. Qara çərçivədə. Sovetlər İttifaqına qayıdanda
Döyüşdə ölənlərə nədənsə daha çox gizlətmədi: “Axı mən indi necə
yazığımız gəlirdi, hospitalda ölənlərə yaşayacağam, axı mən öldürmək
az. Hərdən ölərkən qışqırırdılar... Elə istəyirəm!” Yəqin, bu da ehtirasdı:
onlar bu haqda sakitcə danışırdılar.
qışqırırdılar! Mayorun reanimasiyada Uşaqlar qışlağı necə yandırdıqlarını,
necə öldüyü yadımdadı. Hərbi hər şeyi dağıtdıqlarını vəcdlə
Svetlana Aleksiyeviç. Tabut oğlanlar müşavirdi. Arvadı yanına gəlmişdi. danışırdılar. Onlar axı dəli deyildilər.
Arvadının gözünün qabağında öldü... Nə qədər belələri qayıdıb... Adam
Və arvadı dəhşətli səslə vəhşi kimi öldürmək onlar üçün heç nədi... Bir
qışqırmağa başladı. Heç kim eşitməsin zabit Qəndəhardan bizə qonaq
deyə qapı-pəncərəni bağlamaq gəlmişdi. Axşam getməliydi, ancaq
istəyirdik... Çünki böyür-başda əsgərlər boş otağa girib özünü güllələdi. Kefli
ölürdülər... Onları ağlayan yox idi... olduğunu deyirdilər – bilmirəm. Çətindi,
Onlar tək ölürdülər. Bu qadın bizim bir günü yaşamaq çətindi. Oğlan özünü
aramızda artıq idi. postda güllələdi. Üç saat gün altında.
– Ana! Ana! Ev uşağıydı, dözmədi. Çoxları dəli
– Burdayam, oğlum, – deyib onu olurdu. Әvvəl ümumi palatada, sonra
aldadırsan. ayrı qalırdılar. Onlar qaçmaq istəyirdilər,
Biz onların, anası, bacısı olmuşduq. pəncərə barmaqlığından qorxurdular.
Həmişə də bu inamı doğrultmaq istə- Hamıyla birlikdə qalmaq onları
yirdik. Yaralı əsgər gətirib getmirdilər: yüngülləşdirirdi. Biri yadımdan çıxmır.
Onlar minada partlamışdılar... Әksər Olarmı bir az yanınızda oturaq?
vaxt onlardan yarım vedrə ət qalırdı... Burda, evdə isə... onların öz anası,
Biz isə yazırdıq: avtomobil qəzasında bacısı, arvadı var. Burda biz onlara
həlak olub, yarğandan uçub, yeməkdən lazım deyilik. Orda bizə etibar
zəhərlənib. Onların sayı mini ötəndə, eləyirdilər, özləri haqqında heç kimə
həqiqəti ailələrinə yazmağa icazə danışmadıqlarını danışırdılar. Sən
verdilər. Meyitlərə öyrənmişdim. Ancaq yoldaşından konfet oğurlayıb yemisən.
onların bu qədər gənc, doğma Burda bu, boş şeydi. Orda isə –
olduğuyla heç vaxt barışa bilmədim... dəhşətli dərəcədə ümidsizləşirsən. O
Yaralı gətirdilər. Növbətçi mən idim. şərait adamı tanıdır. Әgər qorxaqdısa,
tezliklə qorxaqlığı üzə çıxırdı,
O, gözünü açıb mənə baxdı:
– Hə, bu da axırı. – Bunu deyib xəbərçidisə, dərhal bəlli olurdu. Әgər
arvadbazdısa, hamı arvadbaz olduğunu
öldü.
Onu üç gün dağda axtarmışdılar. bilirdi. Burda kiminsə boynuna
Tapıb gətirdilər. Sayıqlayırdı: “Həkim! alacağına əmin deyiləm, ancaq orda
34 Həkim!” Ağ xalatı görüb, xilas olduğunu çoxundan eşidirdim: öldürmək xoşa
2015 düşündü! Ancaq yara ağır idi. Mənim gələ bilər, öldürməkdən – ləzzət alırsan.
yaddaşımda öz qəbiristanlığım, öz Bu, güclü hissdi. Tanış praporşik
portret qalereyam var. Qara çərçivədə. Sovetlər İttifaqına qayıdanda
Döyüşdə ölənlərə nədənsə daha çox gizlətmədi: “Axı mən indi necə
yazığımız gəlirdi, hospitalda ölənlərə yaşayacağam, axı mən öldürmək
az. Hərdən ölərkən qışqırırdılar... Elə istəyirəm!” Yəqin, bu da ehtirasdı:
onlar bu haqda sakitcə danışırdılar.
qışqırırdılar! Mayorun reanimasiyada Uşaqlar qışlağı necə yandırdıqlarını,
necə öldüyü yadımdadı. Hərbi hər şeyi dağıtdıqlarını vəcdlə
Svetlana Aleksiyeviç. Tabut oğlanlar müşavirdi. Arvadı yanına gəlmişdi. danışırdılar. Onlar axı dəli deyildilər.
Arvadının gözünün qabağında öldü... Nə qədər belələri qayıdıb... Adam
Və arvadı dəhşətli səslə vəhşi kimi öldürmək onlar üçün heç nədi... Bir
qışqırmağa başladı. Heç kim eşitməsin zabit Qəndəhardan bizə qonaq
deyə qapı-pəncərəni bağlamaq gəlmişdi. Axşam getməliydi, ancaq
istəyirdik... Çünki böyür-başda əsgərlər boş otağa girib özünü güllələdi. Kefli
ölürdülər... Onları ağlayan yox idi... olduğunu deyirdilər – bilmirəm. Çətindi,
Onlar tək ölürdülər. Bu qadın bizim bir günü yaşamaq çətindi. Oğlan özünü
aramızda artıq idi. postda güllələdi. Üç saat gün altında.
– Ana! Ana! Ev uşağıydı, dözmədi. Çoxları dəli
– Burdayam, oğlum, – deyib onu olurdu. Әvvəl ümumi palatada, sonra
aldadırsan. ayrı qalırdılar. Onlar qaçmaq istəyirdilər,
Biz onların, anası, bacısı olmuşduq. pəncərə barmaqlığından qorxurdular.
Həmişə də bu inamı doğrultmaq istə- Hamıyla birlikdə qalmaq onları
yirdik. Yaralı əsgər gətirib getmirdilər: yüngülləşdirirdi. Biri yadımdan çıxmır.
