Page 37 - "Xəzər"
P. 37
sə bu iyrənc yalandan quruyub yazdım ki, ömrüm xaricdə keçib, daha 37
qalmışdı. Demə, arağı bunun üçün dözə bilmirəm, xahiş eləyirəm evə 2015
hazırlayıblarmış: yola gətirmək asan qayıtmağıma kömək edəsiniz...
olsun. Keflənəndən sonra bəzi əsgərlər Svetlana Aleksiyeviç. Tabut oğlanlar
qaçmağa çalışdılar, zabitlərlə tutaşdılar. Biz artıq qatara minmişdik,
Ancaq əli avtomatlı əsgərlər düşərgəni mənimsə hələ də inanmağım gəlmirdi.
mühasirəyə almışdılar, onlar hamını Tez-tez ərimdən soruşurdum:
təyyarəyə sarı sıxışdırmağa başladılar.
Bizi təyyarəyə yeşik kimi yüklədilər, – Biz Sovetlər İttifaqına gedirik?
onun boş, dəmir qarnına tulladılar. Biz Məni aldatmırsan?
Әfqanistana belə gəldik... Çox keçmədi
yaralı, ölü gördük, “kəşfiyyat”, “döyüş”, Elə ilk stansiyada torpaqdan bir
“əməliyyat” sözlərini eşitdik. Mənə elə ovuc götürüb gülümsədim – doğmadı!
gəlir... İndi başa düşürəm ki, mən şok İnanın, onu yedim, üzümə sürtdüm...
olmuşam... Yalnız bir neçə aydan sonra Mənimdi... Bizimdi... Yura mənim böyük
özümə gəlməyə, ətrafımda baş uşağımdı. Ana üçün bunu etiraf eləmək
verənləri anlamağa başladım. Arvadım yaxşı deyil, ancaq onu dünyada
soruşanda ki, “Әrim Әfqanıstana necə hamıdan çox sevirdim. Әrimdən, ikinci
gedib?”, ona cavab verirdilər: “Könüllü oğlumdan da artıq, hamısını sevirdim,
getmək istəyib”. Hamımızın anası, ancaq onu bir ayrı cür sevirdim. O,
arvadı bu cür cavab alıb. Canım, qanım balaca idi, yatanda ayaqlarından tu-
böyük işlər üçün lazım olsaydı, özüm turdum. Təsəvvür eləyə bilmirdim ki,
deyərdim: “Məni könüllü yazın!” Ancaq necə kinoya gedib, oğlumu kiməsə
məni iki dəfə aldatdılar: müharibəyə etibar eləyə bilərəm. Üçaylığında, bir
apardılar və müharibə haqqında neçə şüşə süd götürüb, kinoya gedirdik.
həqiqəti demədilər – həqiqəti səkkiz il Onu yalnız kitablarla tərbiyə eləyirdim,
sonra bildim. Dostlarım məzarda onun qəhrəmanları Pavel Korçagin,
yatırlar və bu şərəfsiz müharibəylə Oleq Koşevoy, Zoya Kosmodemyan-
onları necə aldatdıqlarını bilmirlər. skaya idi. Birinci sinifdə nağılları, uşaq
Hərdən onlara lap qibtə eləyirəm: onlar şeirlərini yox, Nikolay Ostrovskinin
bunu heç vaxt bilməyəcəklər. Onları “Polad necə bərkidi” romanından
daha heç vaxt aldatmayacaqlar... parçaları əzbər bilirdi.
Sıravi, sürücü Müəlliməsi heyran olmuşdu:
– Yura, sənin anan kimdi? Sən nə
– Vətən üçün çox darıxmışam... çox oxumusan.
Әrim xeyli müddət Almaniyada, sonra – Mənim anam kitabxanada işləyir.
Monqolustanda xidmət eləmişdi... İyirmi O, idealları bilirdı, amma həyatı
ilim çox sevdiyim vətəndən uzaqlarda bilmirdi. Mən də vətəndən bu qədər
keçmişdi. Və mən Baş Qərargaha uzaqda yaşayıb, həyatın ideallardan
ibarət olduğunu düşünürdüm.
Biz artıq doğma yerlərə qayıtmışdıq,
Çernovtsıda yaşayırdıq. Yura hərbi
məktəbdə oxuyurdu. Bir dəfə gecə
qalmışdı. Demə, arağı bunun üçün dözə bilmirəm, xahiş eləyirəm evə 2015
hazırlayıblarmış: yola gətirmək asan qayıtmağıma kömək edəsiniz...
olsun. Keflənəndən sonra bəzi əsgərlər Svetlana Aleksiyeviç. Tabut oğlanlar
qaçmağa çalışdılar, zabitlərlə tutaşdılar. Biz artıq qatara minmişdik,
Ancaq əli avtomatlı əsgərlər düşərgəni mənimsə hələ də inanmağım gəlmirdi.
mühasirəyə almışdılar, onlar hamını Tez-tez ərimdən soruşurdum:
təyyarəyə sarı sıxışdırmağa başladılar.
Bizi təyyarəyə yeşik kimi yüklədilər, – Biz Sovetlər İttifaqına gedirik?
onun boş, dəmir qarnına tulladılar. Biz Məni aldatmırsan?
Әfqanistana belə gəldik... Çox keçmədi
yaralı, ölü gördük, “kəşfiyyat”, “döyüş”, Elə ilk stansiyada torpaqdan bir
“əməliyyat” sözlərini eşitdik. Mənə elə ovuc götürüb gülümsədim – doğmadı!
gəlir... İndi başa düşürəm ki, mən şok İnanın, onu yedim, üzümə sürtdüm...
olmuşam... Yalnız bir neçə aydan sonra Mənimdi... Bizimdi... Yura mənim böyük
özümə gəlməyə, ətrafımda baş uşağımdı. Ana üçün bunu etiraf eləmək
verənləri anlamağa başladım. Arvadım yaxşı deyil, ancaq onu dünyada
soruşanda ki, “Әrim Әfqanıstana necə hamıdan çox sevirdim. Әrimdən, ikinci
gedib?”, ona cavab verirdilər: “Könüllü oğlumdan da artıq, hamısını sevirdim,
getmək istəyib”. Hamımızın anası, ancaq onu bir ayrı cür sevirdim. O,
arvadı bu cür cavab alıb. Canım, qanım balaca idi, yatanda ayaqlarından tu-
böyük işlər üçün lazım olsaydı, özüm turdum. Təsəvvür eləyə bilmirdim ki,
deyərdim: “Məni könüllü yazın!” Ancaq necə kinoya gedib, oğlumu kiməsə
məni iki dəfə aldatdılar: müharibəyə etibar eləyə bilərəm. Üçaylığında, bir
apardılar və müharibə haqqında neçə şüşə süd götürüb, kinoya gedirdik.
həqiqəti demədilər – həqiqəti səkkiz il Onu yalnız kitablarla tərbiyə eləyirdim,
sonra bildim. Dostlarım məzarda onun qəhrəmanları Pavel Korçagin,
yatırlar və bu şərəfsiz müharibəylə Oleq Koşevoy, Zoya Kosmodemyan-
onları necə aldatdıqlarını bilmirlər. skaya idi. Birinci sinifdə nağılları, uşaq
Hərdən onlara lap qibtə eləyirəm: onlar şeirlərini yox, Nikolay Ostrovskinin
bunu heç vaxt bilməyəcəklər. Onları “Polad necə bərkidi” romanından
daha heç vaxt aldatmayacaqlar... parçaları əzbər bilirdi.
Sıravi, sürücü Müəlliməsi heyran olmuşdu:
– Yura, sənin anan kimdi? Sən nə
– Vətən üçün çox darıxmışam... çox oxumusan.
Әrim xeyli müddət Almaniyada, sonra – Mənim anam kitabxanada işləyir.
Monqolustanda xidmət eləmişdi... İyirmi O, idealları bilirdı, amma həyatı
ilim çox sevdiyim vətəndən uzaqlarda bilmirdi. Mən də vətəndən bu qədər
keçmişdi. Və mən Baş Qərargaha uzaqda yaşayıb, həyatın ideallardan
ibarət olduğunu düşünürdüm.
Biz artıq doğma yerlərə qayıtmışdıq,
Çernovtsıda yaşayırdıq. Yura hərbi
məktəbdə oxuyurdu. Bir dəfə gecə
