Page 30 - "Xəzər"

qalacaq. Sən – artıq sən deyilsən, üstünə sərilir... Uşağı xəlbirə döndər-

başqa adamsan. Fikirləşirəm ki, dik... Həmin an əmr verilsəydi – qışlağı

belədi... Görünür, belədi... Və bu başqa göyə sovurardıq. Yer üzündən silərdik.

adam ölü görəndə daha qorxmur, Hər kəs sağ qalmağa çalışırdı.

sakitcə, ya dilxorcasına fikirləşir ki, Fikirləşməyə vaxt yoxdu. Bizim axı on

onu necə qayadan salacaq, ya bu səkkiz-iyirmi yaşımız var. Özgə

istidə onu bir neçə kilometr necə ölümünə öyrəşmişdim, öz ölümümdən-

dalında daşıyacaq... O daha təsəvvü- sə qorxurdum. Adamdan bir anın içində

rünə gətirmir... O artıq bilir ki, çölə heç nə qalmadığını görmüşdüm, sanki

tökülmüş bağırsaqlar istidə necə iy heç olmamışdı. Və boş tabutda parad

verir və insan nəcisinin, qanının qoxusu paltarını vətənə yollamışdılar. Tabuta

üstündən getmir. Bəs təsəvvür? yad yerin torpağını tökürdülər ki, lazımı

Təsəvvür kütləşir. Görürsən ki, ərimiş çəki düzəlsin... Yaşamaq istəyirdim...

çirkli metal yığınının içində yanmış Heç vaxt ordakı qədər yaşamaq

kəllələrin dişləri ağarır, sanki bir neçə istəməmişəm. Döyüşdən qayıdanda

30 saat əvvəl burda qışqırmayıblar, gülə- gülürük. Ordakı kimi heç vaxt
gülə ölüblər. gülməmişəm... Puldan çox danışırdıq.
2015 Ancaq hər şey adiləşir... Adətən, Ölümdən də çox. Mən heç nə gətir-

ölmüş adam görəndə həyəcanlanırsan. mədim. Bədənimdən çıxarılan

Di gəl bu mənə aid deyil! Hər şey qəlpədən savayı heç nə. Kimsə farfor,

tezcə keçib gedir... Dəyişmək belə daş-qaş, bəzək əşyaları, xalça götür-

şeydi... Məncə, hamıyla belə olur. müşdü. Qışlağa döyüşə gedəndə...

Müharibədə insan üçün ölümdə Kimsə almışdı, nəyəsə dəyişmişdi...

sirr yoxdu. Öldürmək – sadəcə, tətiyi Güllə darağını sevdiyi qız üçün kos-

çəkməkdi. Bizi öyrətmişdilər: birinci metik bəzəyə dəyişmişdi... Suda qayna-

Svetlana Aleksiyeviç. Tabut oğlanlar atəş açan sağ qalır. Müharibənin qa- dılmış güllələri satırdıq... Belə güllə

nunu belədi. “Burda iki şeyi uçmur, lülədən düşür. Onunla öldürmək

bacarmalısınız – cəld hərəkət eləmək, olmaz. Vedrə, ya ləyəni su ilə doldu-

sərrast atəş açmaq. Fikirləşmək rurduq, güllələri içinə atıb iki saat

mənlikdi”, – komandir deyirdi. Biz əmr qaynadırdıq. Hazırdı! Axşam satmağa

olunan yerə atəş açırdıq. Mən də əmr aparırdıq. Bizneslə komandirlər,

olunan yerə atəş açırdım. Heç kimə əsgərlər, qəhrəmanlar və qorxaqlar

yazığım gəlmədən atırdım. Uşaq da məşğul olurdu. Yeməkxanadan bıçaq-

öldürə bilərdim. Axı orda bizimlə hamı lar, kasalar, qaşıqlar, çəngəllər yoxa

döyüşürdü: kişilər, qadınlar, qocalar, çıxırdı. Kazarmada dolçalar, kətillər

uşaqlar. Kolonna qışlaqdan keçir. İrəlidə çatışmırdı. Avtomatların süngüsü,

gedən maşının mühərriki sönür. Sürücü maşınların güzgüsü itirdi... O cümlədən,

kabinədən çıxıb kapotu açır... On yaşlı mükafatlar... Dükanlarda hər şeyi, hətta

uşaq bıçağı arxadan onun kürəyinə qarnizon şəhərciyindən zibil kimi

saplayır... Ürəyindən. Әsgər mühərrikin çıxarılan konserv bankaları, köhnə