Page 22 - "Xəzər"
P. 22
adlandırmışıq. Böyük xəndəyi hamınız nəyi müdafiə eləyirmişlər? Heç kimə
üçün qazacağam...” maraqlı deyil. Yalnız balaca oğlan on-
İlk dəfə göz böyüklükdə bəbək lardan gözünü çəkə bilmir və kefli
gördüm... Şəhər qəbiristanlığında dilənçi qadın əsgərin birinə yaxınlaşır:
dayanmışam... Әtrafda yüzlərlə adam – Bura gəl... Yazıqsan...
var. Ortada üstünə qırmızı çit çəkilmiş Әsgər qoltuqağacıyla onu qovur.
doqquz tabut. Hərbçilər çıxış edirlər... O isə incimədən nəsə intim bir söz
Söz generala verilir. Qara paltarlı deyir. Böyrümdə zabitlər oturub.
qadınlar ağlaşırlar. Hamı ağlayır. Bantlı Protezlərin bizdə pis düzəldilməsindən,
balaca qız tabutun üstünə yıxılıb qarın yatalağından, vəbadan,
hıçqırır: “Ata! Atacan! Sən hardasan? qızdırmadan, hepatitdən, ilk vaxtlar su
Mənə kukla gətirəcəyinə söz quyularının, mətbəxin, hamamın
vermişdin. Gözəl kukla! Sənin üçün olmadığından, qabları yumağa su
alboma evlər, güllər çəkmişəm... Mən tapmadıqlarından danışırlar. Hərə öz
səni gözləyirəm...” Gənc zabit, qızın gətirdiyindən söhbət salır: kimsə video-
əlindən tutub qara “Volqa”ya aparır. maqnitofon, kimsə “Şarp”, ya “Soni”
22 Ancaq hələ də onun səsi eşidilir: “Ata! maqnitofonu keçirib. Dincəlib daha da
2015 Atacan! Әziz ata...” General çıxış edir... gözəlləşmiş, açıq-saçıq paltar geyinmiş
Qara paltarlı qadınlar ağlaşır. Biz susu- qadınlara necə həsrətlə baxdıqları
ruq. Niyə susuruq. Ancaq mən istə- yadımdadı...
mirəm... Daha müharibədən yazmaq Kabilə uçan hərbi təyyarəni xeyli
istəmirəm... gözləyirik. Deyirlər, əvvəl texnikanı
yükləyəcəklər. Yüz nəfərə yaxın adam
1988-ci ilin sentyabrı gözləyir. Hamısı hərbçidi. Bu qədər
qadının olacağını ağlıma gətirməzdim.
Svetlana Aleksiyeviç. Tabut oğlanlar 5 sentyabr Söhbətdən parçalar:
Daşkənd. Aeroport bürküdü, qovun – Qulaqlarım get-gedə pis eşidir.
iyi gəlir, elə bil aeroport yox, bostandı. Әvvəl-əvvəl bərkdən oxuyan quşları
Gecə saat iki. Yarımvəhşi kök pişiklər eşitmədim. Məsələn, tənək quşunu
qorxmadan özlərini taksilərin altına heç eşitmirəm. Maqnitofona yazıb,
soxur. Deyirlər, əfqan pişikləridi. möhkəm səs verirəm... Başımdakı
Qoltuqağaclı gənc əsgərlər gündən kontuziyanın nəticəsidi....
qaralmış kurort camaatının, meyvə – Әvvəl atəş açıb, sonra
dolu yeşiklərin, səbətlərin arasından aydınlaşdırırsan ki, vurduğum qadın
tullana-tullana keçirlər. Ancaq heç kim idi, ya uşaq? Hərənin öz kabusu var...
onlara fikir vermir, artıq öyrəşiblər. – Atışma vaxtı eşşək yerə uzanır,
Onlar köhnə qəzet, jurnal salıb elə atəş kəsiləndə sıçrayıb durur.
döşəmənin üstündəcə yeyib-yatırlar, – Sovetdə mən kiməm? Fahişə?
həftələrlə Saratova, Kazana, – Bunu bilirik. Heç olmasa, koope-
Novosibirskə, Kiyevə bilet ala bilmirlər... rativ aça bilək.
Onları harda şikəst eləyiblər? Orda – Bəs kəndçilər? Hamısı içir.
üçün qazacağam...” maraqlı deyil. Yalnız balaca oğlan on-
İlk dəfə göz böyüklükdə bəbək lardan gözünü çəkə bilmir və kefli
gördüm... Şəhər qəbiristanlığında dilənçi qadın əsgərin birinə yaxınlaşır:
dayanmışam... Әtrafda yüzlərlə adam – Bura gəl... Yazıqsan...
var. Ortada üstünə qırmızı çit çəkilmiş Әsgər qoltuqağacıyla onu qovur.
doqquz tabut. Hərbçilər çıxış edirlər... O isə incimədən nəsə intim bir söz
Söz generala verilir. Qara paltarlı deyir. Böyrümdə zabitlər oturub.
qadınlar ağlaşırlar. Hamı ağlayır. Bantlı Protezlərin bizdə pis düzəldilməsindən,
balaca qız tabutun üstünə yıxılıb qarın yatalağından, vəbadan,
hıçqırır: “Ata! Atacan! Sən hardasan? qızdırmadan, hepatitdən, ilk vaxtlar su
Mənə kukla gətirəcəyinə söz quyularının, mətbəxin, hamamın
vermişdin. Gözəl kukla! Sənin üçün olmadığından, qabları yumağa su
alboma evlər, güllər çəkmişəm... Mən tapmadıqlarından danışırlar. Hərə öz
səni gözləyirəm...” Gənc zabit, qızın gətirdiyindən söhbət salır: kimsə video-
əlindən tutub qara “Volqa”ya aparır. maqnitofon, kimsə “Şarp”, ya “Soni”
22 Ancaq hələ də onun səsi eşidilir: “Ata! maqnitofonu keçirib. Dincəlib daha da
2015 Atacan! Әziz ata...” General çıxış edir... gözəlləşmiş, açıq-saçıq paltar geyinmiş
Qara paltarlı qadınlar ağlaşır. Biz susu- qadınlara necə həsrətlə baxdıqları
ruq. Niyə susuruq. Ancaq mən istə- yadımdadı...
mirəm... Daha müharibədən yazmaq Kabilə uçan hərbi təyyarəni xeyli
istəmirəm... gözləyirik. Deyirlər, əvvəl texnikanı
yükləyəcəklər. Yüz nəfərə yaxın adam
1988-ci ilin sentyabrı gözləyir. Hamısı hərbçidi. Bu qədər
qadının olacağını ağlıma gətirməzdim.
Svetlana Aleksiyeviç. Tabut oğlanlar 5 sentyabr Söhbətdən parçalar:
Daşkənd. Aeroport bürküdü, qovun – Qulaqlarım get-gedə pis eşidir.
iyi gəlir, elə bil aeroport yox, bostandı. Әvvəl-əvvəl bərkdən oxuyan quşları
Gecə saat iki. Yarımvəhşi kök pişiklər eşitmədim. Məsələn, tənək quşunu
qorxmadan özlərini taksilərin altına heç eşitmirəm. Maqnitofona yazıb,
soxur. Deyirlər, əfqan pişikləridi. möhkəm səs verirəm... Başımdakı
Qoltuqağaclı gənc əsgərlər gündən kontuziyanın nəticəsidi....
qaralmış kurort camaatının, meyvə – Әvvəl atəş açıb, sonra
dolu yeşiklərin, səbətlərin arasından aydınlaşdırırsan ki, vurduğum qadın
tullana-tullana keçirlər. Ancaq heç kim idi, ya uşaq? Hərənin öz kabusu var...
onlara fikir vermir, artıq öyrəşiblər. – Atışma vaxtı eşşək yerə uzanır,
Onlar köhnə qəzet, jurnal salıb elə atəş kəsiləndə sıçrayıb durur.
döşəmənin üstündəcə yeyib-yatırlar, – Sovetdə mən kiməm? Fahişə?
həftələrlə Saratova, Kazana, – Bunu bilirik. Heç olmasa, koope-
Novosibirskə, Kiyevə bilet ala bilmirlər... rativ aça bilək.
Onları harda şikəst eləyiblər? Orda – Bəs kəndçilər? Hamısı içir.