Page 160 - "Xəzər"

Və Avrasiya superetnosunun strukturu, lazımdır. Başqasının təcrübəsini öyrənmək

yaxud xarakteri barədə yazır: olar və gərəklidir, ancaq unutmaq olmaz

“Avrasiya landşaftının müxtəlifliyi onun ki, bu, məhz yad təcrübədir. Necə deyərlər,

xalqlarının etnogenezinə müsbət təsir sivilizasiyalı ölkələr başqa superetnosa –

göstərmişdir. Hər biri üçün münasib, ona Qərbi Avropa dünyasına aiddir ki, əvvəllər

rahat olan yer tapılmışdır: ruslar çay “Xristian dünyası” adlanırdı. O, IX əsrdə

vadilərini, fin-uqor xalqları və ukraynalılar meydana gəlmiş və min illik bir dövrdə öz

çayayrıcı məskənləri, türklər və monqollar etnik tarixinin təbii finalına çatmışdır. Məhz

çöl zolaqlarını, paleoasiyalılar isə tundranı buna görə də biz qərbi avropalılarda

mənimsəmişlər. yüksək inkişaf etmiş texnika, oturuşmuş

…Avrasiya xalqları hər bir xalqın məişət, hüquqa əsaslanan nizam-intizamın

müəyyən həyat formasına ilkin hüquq hökm sürdüyünü görürük. Bütün bunlar

prinsipindən çıxış edərək ümumi dövlətçilik uzunmüddətli tarixi inkişafın nəticəsidir”.

yaratmışlar…” Lev Qumilyovun “vəsiyyət”i belə bir

Lev Qumilyov tarixdən müasir dövrə xəbərdarlıqla yekunlaşır:

gəlir: “Әlbəttə, sivilizasiyalı xalqların, yəni

“Tarixi təcrübə göstərdi ki, o zamana yad superetnosun dairəsinə girməyə can
160 qədərki hər bir xalqın özü olmaq hüququ atmaq olar. Ancaq, təəssüf ki, heç nə

2016 qorunub saxlanırdı, birləşmiş Avrasiya müftə deyil. Anlamaq lazımdır ki, Rusiyanın

həm Qərbi Avropanın, həm Çinin, həm Qərbi Avropa ilə inteqrasiyası bütün hal-

də müsəlmanların hücumlarına davam larda vətənin ənənələrindən tam imtina

gətirirdi. Təəssüf ki, XX əsrdə biz ölkəmiz və sonrakı assimilyasiya hesabına başa

Nizami Cəfərov. Lev Qumilyovun “Passionarlığ”ı üçün bu sağlam və ənənəvi olan siya- gələcəkdir.

sətdən imtina edib Avropa prinsiplərini Bu sadə nəticəyə, görünür, yalnız

əldə rəhbər tutmağa başladıq – hamının etibarlı qaynaqlara dayanmaqla gəlmək

eyni cür olmasına cəhd etdik. Kim istər olar. Biz isə aşkar bir şeyi nədənsə etiraf

ki, başqasına bənzəsin? Qərbi Avropanın etmək istəmirik ki, etnik münasibətlərin

vərdiş etdiyi ənənələrin Rusiya şəraitinə əsası şüur sferası hüdudlarından kənarda

mexaniki köçürülməsi yaxşı olan az şey mövcuddur – o, emosiyalarda – simpatiya

verdi ki, bu, təəccüblü deyil. Axı rus və antipatiyada, məhəbbət və nifrətdədir.

superetnosu 500 il gec meydana çıxmışdı. Və həmin simpatiya – antipatiyaların yönü

Və biz, eləcə də qərbi avropalılar həmin hər bir etnos üçün tamamilə şərtləndiril-

fərqi hiss edirdik, başa düşürdük, odur ki, mişdir. Bu vəziyyəti necə gəldi dəyərlən-

bir-birimizi “özümüzünkü” saymırdıq. 500 dirmək mümkündür, ancaq bununla onun

il cavan olduğumuzdan, Avropa təcrübəsini reallığı azalmayacaqdır”.

nə qədər öyrənsək də, biz Avropa üçün “Rusdan Rusiyaya qədər” kitabına

xarakterik olan imkanlara və əxlaqa hazırki “Böyük avrasiyaçının vəsiyyəti” adlı son

halda çata bilmərik. Bizim yaşımız, passi- sözündə Rusiya Coğrafiya cəmiyyətinin

onarlıq səviyyəmiz qarşımıza tamamilə prezidenti, professor S.B.Lavrov göstərir

başqa vərdiş imperativləri qoyur”. ki, bu “vəsiyyət” ilə böyük mütəfəkkir

Və davam edir: dünyadan gedərkən düşdüyümüz ümidsiz

“Bu, heç də o demək deyil ki, yad vəziyyətdən çıxış yolu tapmaqda bizə

şeyləri qapının astanasından qaytarmaq kömək etməyə çalışmışdır.