Page 132 - "Xəzər"
P. 132
vә nifrәt yuxularına qәrq etmәyә daim adәtәn, bütün itmiş xatirәlәrim, unu-
hazır olan gecәlәr!.. Lakin indiki boğazla dulmuş qorxularım bir anda qayıdırdı
müqayisәdә mәn mütlәq mövcudiyyәt, – mütәkkәnin içindәki tüklәrin xәncәrә,
divanә bir varlıq olaraq qalırdım. köynәyimin düymәsinin böyüyüb
Tәnhalıqdan qurtulmaq naminә nәslin dәyirman daşına dönmәsindәn qorx-
davam etdirilmәsi üçün insanları bir- urdum. Qorxurdum ki, әlimdәn yerә
birinin ağuşuna atan hәmin o cazibә düşәn lavaş qırıntıları şüşәyә dönüb
hәr bir fәrdin içindә yaşayan vәhşi çiliklәnәr; әgәr yuxuya getsәm, lampa
divanәliyin nәticәsi idi vә bu divanәlik yerә düşәr, dağılar, alışar, bütün şәhәri
yavaş-yavaş ölümünә doğru getdiyinә od götürәr. Qәssab dükanının qaba-
tәәssüflәnmәk kimi bir hisslә çulğaşıb ğında şöngüyüb oturmuş itin ayaqları
qarışırdı... birdәn at nalı kimi sәs çıxarar. Qorx-
Yalnız ölüm yalan deyildi! urdum ki, malını qabağına sәrib otur-
Ölümün varlığı bütün cahil xәyalları, muş yoxsul qoca birdәn qәhqәhә çәkib
bütün xam fikirlәri mәhv edir. Biz gülәr, özü dә elә gülәr, bir dә dayana
132 ölümün balalarıyıq vә bizi hәyatın ağ bilmәz; hәyәtdәki hovuzda gördüyüm
2015 yanlışlıqlarından yalnız o xilas edir. xırda qurdlar birdәn kobraya dönәr;
Ölüm hәyatın dәrinliklәrindә yurd salıb, çarpayımın kәllәsi başdaşına, özü
bizi sәslәyir, yanına çağırır. Hәlә insan qәbrә çevrilәr, qapaq kimi açılıb mәni
dilini anlamadığımız çağlarda belә ağuşuna alar, mәrmәr dişlәrini qıfıllayar,
hәrdәn elә oynaya-oynaya yerimizdә mәni içindә dәfn edәr. Qorxurdum
donub qalırıq. Bax, onda biz ölümün birdәn sәsim tutular, nә qәdәr çığırsam
sәsini eşidirik. Vә bütün hәyatımız da, kimsә eşidib kömәyimә gәlmәz...
boyu ölüm bizi sәslәyir. Mәgәr adamlar Elә hey uşaqlığımı yadıma salmaq
hәrdәn heç bir sәbәb olmadan dәrin istәyirdim. Bu xatirәlәrin qabağı
fikrә getmirlәr? Elә dәrin fikrә ki, açılanda da, onları hәr hüceyrәmlә,
zaman, mәkan haqda tәsәvvürlәrimiz hәr sinirimlә duyurdum – hәmin günlәr
Sadiq Hidayәt. Kor bayquş belә yox olur vә özümüzә gәlәndә hәyatımın әn ağır, әn әzablı günlәrinә
nәlәr düşündüyümüzü xatırlaya bilmirik. dönürdü!
Heç olmayıb sizdә? Belә düşüncә- Öskürürdüm. Qәssab dükanının
lәrdәn sonra adamın özünә dönmәsi, qabağındakı arıq yabıların öskürәyi
әtrafındakı dünya ilә әlaqәlәrini kimi bir öskürәk bütün vücudumu
bәrqәrar etmәsi xeyli zәhmәt istәyir. titrәdib mәni qorxudurdu; boğazımı
Bax bu, elә ölümün sәsi, onun arıtlamaq istәyәndә, sinәmә әziyyәt
çağırışıdır. verәn bәlğәmi çıxaranda, qan görә-
Nәm, tәr qoxuyan yatağımda uza- cәyimdәn dәli kimi qorxurdum. Qan...
nanda, göz qapaqlarım ağırlaşıb bağ- bu ilıq vә şor dadan hәyat şirәsi vә bir
lanmaq, özüm isә bitmәz bir gecәnin dә daimi ölüm xofu – bütün ümidlәri
zülmәtinә tәslim olmaq istәyәndә, yeyib bitirәn xof, qorxularımın ekiz
hazır olan gecәlәr!.. Lakin indiki boğazla dulmuş qorxularım bir anda qayıdırdı
müqayisәdә mәn mütlәq mövcudiyyәt, – mütәkkәnin içindәki tüklәrin xәncәrә,
divanә bir varlıq olaraq qalırdım. köynәyimin düymәsinin böyüyüb
Tәnhalıqdan qurtulmaq naminә nәslin dәyirman daşına dönmәsindәn qorx-
davam etdirilmәsi üçün insanları bir- urdum. Qorxurdum ki, әlimdәn yerә
birinin ağuşuna atan hәmin o cazibә düşәn lavaş qırıntıları şüşәyә dönüb
hәr bir fәrdin içindә yaşayan vәhşi çiliklәnәr; әgәr yuxuya getsәm, lampa
divanәliyin nәticәsi idi vә bu divanәlik yerә düşәr, dağılar, alışar, bütün şәhәri
yavaş-yavaş ölümünә doğru getdiyinә od götürәr. Qәssab dükanının qaba-
tәәssüflәnmәk kimi bir hisslә çulğaşıb ğında şöngüyüb oturmuş itin ayaqları
qarışırdı... birdәn at nalı kimi sәs çıxarar. Qorx-
Yalnız ölüm yalan deyildi! urdum ki, malını qabağına sәrib otur-
Ölümün varlığı bütün cahil xәyalları, muş yoxsul qoca birdәn qәhqәhә çәkib
bütün xam fikirlәri mәhv edir. Biz gülәr, özü dә elә gülәr, bir dә dayana
132 ölümün balalarıyıq vә bizi hәyatın ağ bilmәz; hәyәtdәki hovuzda gördüyüm
2015 yanlışlıqlarından yalnız o xilas edir. xırda qurdlar birdәn kobraya dönәr;
Ölüm hәyatın dәrinliklәrindә yurd salıb, çarpayımın kәllәsi başdaşına, özü
bizi sәslәyir, yanına çağırır. Hәlә insan qәbrә çevrilәr, qapaq kimi açılıb mәni
dilini anlamadığımız çağlarda belә ağuşuna alar, mәrmәr dişlәrini qıfıllayar,
hәrdәn elә oynaya-oynaya yerimizdә mәni içindә dәfn edәr. Qorxurdum
donub qalırıq. Bax, onda biz ölümün birdәn sәsim tutular, nә qәdәr çığırsam
sәsini eşidirik. Vә bütün hәyatımız da, kimsә eşidib kömәyimә gәlmәz...
boyu ölüm bizi sәslәyir. Mәgәr adamlar Elә hey uşaqlığımı yadıma salmaq
hәrdәn heç bir sәbәb olmadan dәrin istәyirdim. Bu xatirәlәrin qabağı
fikrә getmirlәr? Elә dәrin fikrә ki, açılanda da, onları hәr hüceyrәmlә,
zaman, mәkan haqda tәsәvvürlәrimiz hәr sinirimlә duyurdum – hәmin günlәr
Sadiq Hidayәt. Kor bayquş belә yox olur vә özümüzә gәlәndә hәyatımın әn ağır, әn әzablı günlәrinә
nәlәr düşündüyümüzü xatırlaya bilmirik. dönürdü!
Heç olmayıb sizdә? Belә düşüncә- Öskürürdüm. Qәssab dükanının
lәrdәn sonra adamın özünә dönmәsi, qabağındakı arıq yabıların öskürәyi
әtrafındakı dünya ilә әlaqәlәrini kimi bir öskürәk bütün vücudumu
bәrqәrar etmәsi xeyli zәhmәt istәyir. titrәdib mәni qorxudurdu; boğazımı
Bax bu, elә ölümün sәsi, onun arıtlamaq istәyәndә, sinәmә әziyyәt
çağırışıdır. verәn bәlğәmi çıxaranda, qan görә-
Nәm, tәr qoxuyan yatağımda uza- cәyimdәn dәli kimi qorxurdum. Qan...
nanda, göz qapaqlarım ağırlaşıb bağ- bu ilıq vә şor dadan hәyat şirәsi vә bir
lanmaq, özüm isә bitmәz bir gecәnin dә daimi ölüm xofu – bütün ümidlәri
zülmәtinә tәslim olmaq istәyәndә, yeyib bitirәn xof, qorxularımın ekiz