Page 128 - "Xəzər"
P. 128
özümdәn daha cantaraq, güclü qurumuş, halsız milçәklәr kimi... Onlar
görünürdü. İndi o mәnim deyil, mәn divarlardan yapışıb bir müddәt
onun әksinә çevrilmişdim. Birdәn hәrәkәtsiz qalırlar, diri olduqlarını hiss
içimdә bir hiss baş qaldırdı: mәn bu edәn kimi fәrqinә varmadan özlәrini
otaqda әz әksimlә bir yerdә qәtiyyәn ora-bura çırpır, cansız cәsәdlәri ayaq
qala bilmәrәm. Amma qorxurdum ki, altına tökülür.
başımı götürüb qaçsam, dalımca düşәr, Göz qapaqlarım yumulur, qarşımda
qarabaqara izlәyәr mәni, әl çәkmәz görünmәz dünya canlanırdı. Başdan-
yaxamdan: boğuşmaq üçün bir-biriylә ayağa özüm yaratdığım dünya –
burun-buruna gәlәn iki pişik kimi. Bircә düşüncәlәrimin, tәsәvvürlәrimin dün-
buna gücüm çatdı: әllәrimi qaldırıb yası. Hәr halda, bu dünya oyaq ikәn
gözlәrimi qapadım, ovuclarımda zülmәt şahidinә çevrildiyim dünyadan çox-
gecә düzәltdim özüm üçün. Qorxu çox çox tәbii idi. Elә bil düşüncәlәrim,
vaxt mәnә mәxsusi zövq verir, ondan tәsәvvürlәrim qarşısında heç bir sәrhәd
lәzzәt alıb mәstlәşirәm. O anlarda tox idi, mәkan vә zaman isә öz mәna-
128 başım gicәllәnir, dizlәrim taqәtdәn sını itirmişdi. Şәhvәt dә ölmüşdü, bu
2015 düşür. Az qalıram qusam. Birdәn mәnә yuxunu yaradan şәhvәt – varlığımın
çatdı ki, ayaq üstә durmuşam; maraqlı mahiyyәtindәn doğan, son ehtiyacla-
idi, bu vәziyyәtdә yerdәn necә qalx- rımdan qaynaqlanan şәhvәt. Qarşımda
mışdım, görәsәn? Elә bilirdim ayaq- hәqiqәtә bәnzәmәyәn, amma tәbii
larımdan birini tәrpәtsәm, müvazinәtimi mәnzәrәlәr canlanırdı. Oyananda isә
itirәcәyәm. Başım hәmişәkindәn fәrqli mövcudluğuma şübhә edirdim, bilmir-
hәrlәnirdi, әtrafımda nә vardısa, dim hansı zamanda, hansı mәkanda-
mәndәn yeddi ağac uzaqlaşmışdı. Elә yam. Elә bil gördüyüm bütün yuxular
bil zәlzәlә olmasını, şimşәyin çaxıb öz tәxәyyülümün mәhsulu idi vә onların
yeri-göyü yandırmasını istәyirdim – hәqiqi yozumunu әvvәlcәdәn bilirdim.
bәlkә onda işıqlı dünyaya tәzәdәn Yuxuya gedәndә, artıq gecәnin
Sadiq Hidayәt. Kor bayquş gәlib, hüzur tapaydım... xeyli hissәsi arxada qalmışdı. Özümü
Sonra yerimә girmәk qәrarına tanımadığım şәhәrin qәribә quruluşlu,
gәldim, öz-özümә dua kimi, elә hey kiçik kub, prizma, konus şәkilli, xırda
eyni sözlәri tәkrarlayırdım: “Ölüm... qapı-pәncәrәli evlәri olan küçәsindә
Ölüm...” Dodaqlarım qapalıydı deyә gördüm. Sanki qapı-bacalara dörd bir
sәsim dәhşәtli çıxdı. Sәsimdәn qorx- tәrәfdә mavi nilufәrlәr hörmüşdülәr.
dum – sәsimi bu cür heç eşitmәmişdim. Mәn orada sәrbәst gәzir, rahat nәfәs
Əvvәlki cәsarәtimdәn әsәr-әlamәt alırdım. Lakin bu şәhәrin sakinlәri
qalmamışdı. Payızda hava soyuyanda qәribә bir xәstәlikdәn dünyalarını
otağa tәpilәn milçәklәr kimiydim – dәyişmişdilәr. Elә hamısı durduğu
qanadlarının sәsindәn özlәri ürkәn, yerdәcә donub qalmışdı. Hansına
görünürdü. İndi o mәnim deyil, mәn divarlardan yapışıb bir müddәt
onun әksinә çevrilmişdim. Birdәn hәrәkәtsiz qalırlar, diri olduqlarını hiss
içimdә bir hiss baş qaldırdı: mәn bu edәn kimi fәrqinә varmadan özlәrini
otaqda әz әksimlә bir yerdә qәtiyyәn ora-bura çırpır, cansız cәsәdlәri ayaq
qala bilmәrәm. Amma qorxurdum ki, altına tökülür.
başımı götürüb qaçsam, dalımca düşәr, Göz qapaqlarım yumulur, qarşımda
qarabaqara izlәyәr mәni, әl çәkmәz görünmәz dünya canlanırdı. Başdan-
yaxamdan: boğuşmaq üçün bir-biriylә ayağa özüm yaratdığım dünya –
burun-buruna gәlәn iki pişik kimi. Bircә düşüncәlәrimin, tәsәvvürlәrimin dün-
buna gücüm çatdı: әllәrimi qaldırıb yası. Hәr halda, bu dünya oyaq ikәn
gözlәrimi qapadım, ovuclarımda zülmәt şahidinә çevrildiyim dünyadan çox-
gecә düzәltdim özüm üçün. Qorxu çox çox tәbii idi. Elә bil düşüncәlәrim,
vaxt mәnә mәxsusi zövq verir, ondan tәsәvvürlәrim qarşısında heç bir sәrhәd
lәzzәt alıb mәstlәşirәm. O anlarda tox idi, mәkan vә zaman isә öz mәna-
128 başım gicәllәnir, dizlәrim taqәtdәn sını itirmişdi. Şәhvәt dә ölmüşdü, bu
2015 düşür. Az qalıram qusam. Birdәn mәnә yuxunu yaradan şәhvәt – varlığımın
çatdı ki, ayaq üstә durmuşam; maraqlı mahiyyәtindәn doğan, son ehtiyacla-
idi, bu vәziyyәtdә yerdәn necә qalx- rımdan qaynaqlanan şәhvәt. Qarşımda
mışdım, görәsәn? Elә bilirdim ayaq- hәqiqәtә bәnzәmәyәn, amma tәbii
larımdan birini tәrpәtsәm, müvazinәtimi mәnzәrәlәr canlanırdı. Oyananda isә
itirәcәyәm. Başım hәmişәkindәn fәrqli mövcudluğuma şübhә edirdim, bilmir-
hәrlәnirdi, әtrafımda nә vardısa, dim hansı zamanda, hansı mәkanda-
mәndәn yeddi ağac uzaqlaşmışdı. Elә yam. Elә bil gördüyüm bütün yuxular
bil zәlzәlә olmasını, şimşәyin çaxıb öz tәxәyyülümün mәhsulu idi vә onların
yeri-göyü yandırmasını istәyirdim – hәqiqi yozumunu әvvәlcәdәn bilirdim.
bәlkә onda işıqlı dünyaya tәzәdәn Yuxuya gedәndә, artıq gecәnin
Sadiq Hidayәt. Kor bayquş gәlib, hüzur tapaydım... xeyli hissәsi arxada qalmışdı. Özümü
Sonra yerimә girmәk qәrarına tanımadığım şәhәrin qәribә quruluşlu,
gәldim, öz-özümә dua kimi, elә hey kiçik kub, prizma, konus şәkilli, xırda
eyni sözlәri tәkrarlayırdım: “Ölüm... qapı-pәncәrәli evlәri olan küçәsindә
Ölüm...” Dodaqlarım qapalıydı deyә gördüm. Sanki qapı-bacalara dörd bir
sәsim dәhşәtli çıxdı. Sәsimdәn qorx- tәrәfdә mavi nilufәrlәr hörmüşdülәr.
dum – sәsimi bu cür heç eşitmәmişdim. Mәn orada sәrbәst gәzir, rahat nәfәs
Əvvәlki cәsarәtimdәn әsәr-әlamәt alırdım. Lakin bu şәhәrin sakinlәri
qalmamışdı. Payızda hava soyuyanda qәribә bir xәstәlikdәn dünyalarını
otağa tәpilәn milçәklәr kimiydim – dәyişmişdilәr. Elә hamısı durduğu
qanadlarının sәsindәn özlәri ürkәn, yerdәcә donub qalmışdı. Hansına