Page 116 - "Xəzər"
P. 116
başını dizinin üstünә qoyub alnını tamam başqa hәyata aparırdı – burdan
sığallayır, sәnә lay-lay çalırdı”. “Qızım” çox-çox uzaqlarda keçәn fәrqli bir
deyәndә, fahişә arvadımı, o lәçәri hәyatın havasını çәkirdim ciyәrlәrimә.
nәzәrdә tuturdu. Görünür, hәmin an Elә bil özümdәn qaçmaq, taleyimi
onun içindә analıq hissi oyanıbmış, dәyişmәk istәyirdim. Gözlәrimi yumur-
kimisә uşağı kimi әzizlәmәk keçirmiş dum, qarşımda öz hәqiqi dünyam
könlündәn... Kaş elә hәmin an açılırdı. Onun mәnzәrәlәri öz müstәqil
ölәydim!.. Bәlkә bәtnindә gәzdirdiyi hәyatlarını yaşayır, asanca itәrәk
körpәsi ölüdür? Bәlkә anadan olub şәkillәrini dәyişib yenidәn tәzahür
artıq? Bunların heç birindәn mәnim edirdilәr – sanki mәnim iradәmdәn
xәbәrim yox idi. qәti asılı deyildilәr. Anlaya bilmirdim:
Günbәgün qәbrә daha çox bәnzә- qarşımda cilvәlәnәn mәnzәrәlәri yuxu
yәn bu dar, qaranlıq otaqda daim onun da saymaq olmazdı, axı hәlә yatma-
yolunu – arvadımın yolunu gözlәyirdim, mışdım. Sakit vaxtlarımda, hüzur içindә
amma gәlib çıxmaq bilmirdi. Mәgәr olanda bu mәnzәrәlәri bir-birindәn
116 mәn bu günә onun ucbatından düş- ayırır, bir-biriylә tutuşdururdum. Mәnә
2015 mәmişdim? Zarafat deyil, üç il idi... elә gәlirdi, o zamana qәdәr özümü
yox, iki il dörd ay keçib artıq. Deyәndә, heç tanımamışam, әvvәllәr tәsәvvür
asan gәlir: iki il dörd ay! Amma mәnim etdiyim alәm indi artıq gücünü dә itirib,
alәmimdә nә ayların mәnası qalıb, nә mәnasını da... İndi onun yerini zülmәt
illәrin. Qәbirdә olan adam üçün hәr tutmuşdu, mәnә isә nә gecәnin sәsini
şey әhәmiyyәtini itirir; bu otaq dinlәmәyi, nә onun zülmәtini sevmәyi
hәyatımın, düşüncәlәrimin gömüldüyü öyrәdәn olmamışdı...
bir qәbir idi. Eyni maddәdәn yapılmış, Hәmin anlarda әllәrim sözümә
cismani vә mәnәvi cәhәtdәn yaxınla- baxırdımı? Bilmirәm, amma mәnә elә
şaraq yekcins olmuş qara camaat gәlirdi, әllәrimi özbaşına qoysaydım,
üçün, kütlә üçün hәyatın tәzahürü olan mübhәm vә ecazkar bir qüvvәnin
Sadiq Hidayәt. Kor bayquş sәs-küy, qaynaşma mәnim gözümdә tәsirindәn elә oyun çıxarardılar ki,
mәnasız vә әcaib bir şey idi. Ağır xәs- onları bir dә dayandıra bilmәzdim.
tәlik mәni yatağa salandan bәri, Bәdәnimә daim nәzarәt etmәsәydim,
bilmәdiklәrimlә dolu qәribә bir alәmdә onu daim pusub keşiyindә ayıq-sayıq
yaşayırdım vә indi bu alәmin bütün dayanmasaydım, özümün dә
künc-bucaqlarını qarış-qarış gәzmәli, gözlәmәdiyim işlәr törәdә bilәrdi. Bu
dolaşmalıydım. hisslәr içimdә çoxdan, bәdәnim hәlә
Gecәlәr dәrin yuxuya qәrq olma- diriykәn ölmәyә başladığı anlardan
mışdan, canım varlıqla yoxluq arasında yaranmışdı. Mәnim yalnız bәdәnim
vurnuxanda elә bil yuxu görürdüm. yox, ruhum da qәlbimlә daim
Bu yuxu mәni bir göz qırpımında toqquşmada, ziddiyyәtdә idi – onların
sığallayır, sәnә lay-lay çalırdı”. “Qızım” çox-çox uzaqlarda keçәn fәrqli bir
deyәndә, fahişә arvadımı, o lәçәri hәyatın havasını çәkirdim ciyәrlәrimә.
nәzәrdә tuturdu. Görünür, hәmin an Elә bil özümdәn qaçmaq, taleyimi
onun içindә analıq hissi oyanıbmış, dәyişmәk istәyirdim. Gözlәrimi yumur-
kimisә uşağı kimi әzizlәmәk keçirmiş dum, qarşımda öz hәqiqi dünyam
könlündәn... Kaş elә hәmin an açılırdı. Onun mәnzәrәlәri öz müstәqil
ölәydim!.. Bәlkә bәtnindә gәzdirdiyi hәyatlarını yaşayır, asanca itәrәk
körpәsi ölüdür? Bәlkә anadan olub şәkillәrini dәyişib yenidәn tәzahür
artıq? Bunların heç birindәn mәnim edirdilәr – sanki mәnim iradәmdәn
xәbәrim yox idi. qәti asılı deyildilәr. Anlaya bilmirdim:
Günbәgün qәbrә daha çox bәnzә- qarşımda cilvәlәnәn mәnzәrәlәri yuxu
yәn bu dar, qaranlıq otaqda daim onun da saymaq olmazdı, axı hәlә yatma-
yolunu – arvadımın yolunu gözlәyirdim, mışdım. Sakit vaxtlarımda, hüzur içindә
amma gәlib çıxmaq bilmirdi. Mәgәr olanda bu mәnzәrәlәri bir-birindәn
116 mәn bu günә onun ucbatından düş- ayırır, bir-biriylә tutuşdururdum. Mәnә
2015 mәmişdim? Zarafat deyil, üç il idi... elә gәlirdi, o zamana qәdәr özümü
yox, iki il dörd ay keçib artıq. Deyәndә, heç tanımamışam, әvvәllәr tәsәvvür
asan gәlir: iki il dörd ay! Amma mәnim etdiyim alәm indi artıq gücünü dә itirib,
alәmimdә nә ayların mәnası qalıb, nә mәnasını da... İndi onun yerini zülmәt
illәrin. Qәbirdә olan adam üçün hәr tutmuşdu, mәnә isә nә gecәnin sәsini
şey әhәmiyyәtini itirir; bu otaq dinlәmәyi, nә onun zülmәtini sevmәyi
hәyatımın, düşüncәlәrimin gömüldüyü öyrәdәn olmamışdı...
bir qәbir idi. Eyni maddәdәn yapılmış, Hәmin anlarda әllәrim sözümә
cismani vә mәnәvi cәhәtdәn yaxınla- baxırdımı? Bilmirәm, amma mәnә elә
şaraq yekcins olmuş qara camaat gәlirdi, әllәrimi özbaşına qoysaydım,
üçün, kütlә üçün hәyatın tәzahürü olan mübhәm vә ecazkar bir qüvvәnin
Sadiq Hidayәt. Kor bayquş sәs-küy, qaynaşma mәnim gözümdә tәsirindәn elә oyun çıxarardılar ki,
mәnasız vә әcaib bir şey idi. Ağır xәs- onları bir dә dayandıra bilmәzdim.
tәlik mәni yatağa salandan bәri, Bәdәnimә daim nәzarәt etmәsәydim,
bilmәdiklәrimlә dolu qәribә bir alәmdә onu daim pusub keşiyindә ayıq-sayıq
yaşayırdım vә indi bu alәmin bütün dayanmasaydım, özümün dә
künc-bucaqlarını qarış-qarış gәzmәli, gözlәmәdiyim işlәr törәdә bilәrdi. Bu
dolaşmalıydım. hisslәr içimdә çoxdan, bәdәnim hәlә
Gecәlәr dәrin yuxuya qәrq olma- diriykәn ölmәyә başladığı anlardan
mışdan, canım varlıqla yoxluq arasında yaranmışdı. Mәnim yalnız bәdәnim
vurnuxanda elә bil yuxu görürdüm. yox, ruhum da qәlbimlә daim
Bu yuxu mәni bir göz qırpımında toqquşmada, ziddiyyәtdә idi – onların