Page 114 - "Xəzər"
P. 114
Elә bil mәni içimdәn gәmirib mәhv tökmәsindәn, bibimin göbәyinә qarın
edәn dәrdim bәs elәmirdi bu fahişәyә, yumşaldan mәlhәm bağlamasından
istәyirdi işgәncә verә-verә öldürüb dәm vurmağa. Gәlәn kimi, çarpayımın
kamına çata. baş tәrәfindә әylәşdi, nәbzimi tutdu,
Nәhayәt, iş-gücün daşını tamam dilimә baxıb eşşәk südüylә arpa suyu
atdım. Heç küçә-bazara da çıxmadım. içmәk tapşırdı; bir neçә dәrmanın adını
Güşәnişin oldum, xәlvәtә çәkildim – da uzun bir kağıza yazıb dayәmә verdi
elә bil canlı meyit idim, evdә kölgә – bunları hazırlatdırmaq lazım idi;
kimi gәzib dolaşırdım. Aramızdakı qәribә, әcaib-qәraib yağlar, dәmlәmә-
münasibәtlәrin sirrindәn kimsә lәr, cövhәrlәr idi: döyülmüş quru şüyüd,
xәbәrdar deyildi. Yavaş-yavaş, tәdricәn zeytun yağı, әzilmiş biyan kökü, kafur
ölmәyimin şahidi tәkcә dayәm idi, o yağı, döyülmüş dәfnә yarpağı, çoban-
da mәni qınayırdı hәr şeydә. Camaat yastığı yağı, kәtan toxumu, küknar qo-
isә bu fahişәnin halına acıyırdı. Arx- zaları vә sair boş-boş şeylәr...
amca pıçıldaşır, qulağım eşidә-eşidә Vәziyyәtim isә xarablaşa-xarablaşa
114 deyirdilәr: “Yazıq qadın! Bu divanә gedirdi. Yanımda bircә dayәm olurdu
2015 әrinә necә tab gәtirir, görәsәn?” Vallah, – hәm mәnim, hәm dә onun süd anası;
haqlı idilәr, çünki mәnim bu dәrәcәdә kül rәngli saçlarından, qocalmış
zәlil, çarәsiz olmağım da axı inandırıcı çöhrәsindәn әzabkeşlik yağan qadın.
görünmürdü... Gәlib çarpayımın yanında oturur,
Günbәgün arıqlayıb әldәn düşür- alnıma soyuq suda islanmış dәsmal
düm. Üzümü qırxanda güzgüyә baxıb qoyur, bitki şәrbәti içirirdi. Hәm dә
görürdüm ki, yanaqlarım qızara-qızara söhbәt edirdi mәnimlә, fahişәnin
qәssabxanadan asılmış cәmdәklәrin uşaqlığından danışır, deyirdi ki, arvadım
rәngini alır. Bәdәnim alışıb yanır, hәlә nәnnidә yatan zamandan sol
gözlәrimdә bir çarәsiz, xәstәhal әlinin dırnaqlarını çeynәmәyә adәt
xumarlıq vardı. etmişdi. O qәdәr çeynәyirmiş, axırda
Sadiq Hidayәt. Kor bayquş Düşdüyüm vәziyyәt әslindә lap dırnaqlarının mayasını zәdәlәyibmiş...
ürәyimdәndi – tezliklә ölәcәyimi bilir, Hәrdәn dә nağıl danışırdı mәnә. O
gözlәrimdә ölüm pәrdәsi görürdüm. nağıllar elә bil hәyatımın axarını tәrsinә
Nәhayәt, bizim hәkimbaşıya xәbәr çevirir, içimdә yatan mәsum uşağı
verdilәr – qara camaatın hәkiminә. oyadırdı. Axı nağılların hamısı mәnim
Yeri gәldi-gәlmәdi, deyәrdi ki, hamımızı keçmişimlә bağlı idi...
boya-başa çatdıran odur. Bu dәfә dә O vaxtlar hәlә çox kiçik idim. Otaqda
başında ağ çalması, çәnәsindә bir indiki arvadımla yan-yana ikinәfәrlik
arşınlıq saqqal, başladı babama kişiliyi nәnnimizdә uzanmışdıq. Yaxşı yadım-
bәrpa edәn güclü bir iksir vermәsindәn, dadı, dayә onda da elә bu nağılları
boğazıma şәkәrli xakşir südünü zorla danışırdı. O zamanlar nağılların bәzi
edәn dәrdim bәs elәmirdi bu fahişәyә, yumşaldan mәlhәm bağlamasından
istәyirdi işgәncә verә-verә öldürüb dәm vurmağa. Gәlәn kimi, çarpayımın
kamına çata. baş tәrәfindә әylәşdi, nәbzimi tutdu,
Nәhayәt, iş-gücün daşını tamam dilimә baxıb eşşәk südüylә arpa suyu
atdım. Heç küçә-bazara da çıxmadım. içmәk tapşırdı; bir neçә dәrmanın adını
Güşәnişin oldum, xәlvәtә çәkildim – da uzun bir kağıza yazıb dayәmә verdi
elә bil canlı meyit idim, evdә kölgә – bunları hazırlatdırmaq lazım idi;
kimi gәzib dolaşırdım. Aramızdakı qәribә, әcaib-qәraib yağlar, dәmlәmә-
münasibәtlәrin sirrindәn kimsә lәr, cövhәrlәr idi: döyülmüş quru şüyüd,
xәbәrdar deyildi. Yavaş-yavaş, tәdricәn zeytun yağı, әzilmiş biyan kökü, kafur
ölmәyimin şahidi tәkcә dayәm idi, o yağı, döyülmüş dәfnә yarpağı, çoban-
da mәni qınayırdı hәr şeydә. Camaat yastığı yağı, kәtan toxumu, küknar qo-
isә bu fahişәnin halına acıyırdı. Arx- zaları vә sair boş-boş şeylәr...
amca pıçıldaşır, qulağım eşidә-eşidә Vәziyyәtim isә xarablaşa-xarablaşa
114 deyirdilәr: “Yazıq qadın! Bu divanә gedirdi. Yanımda bircә dayәm olurdu
2015 әrinә necә tab gәtirir, görәsәn?” Vallah, – hәm mәnim, hәm dә onun süd anası;
haqlı idilәr, çünki mәnim bu dәrәcәdә kül rәngli saçlarından, qocalmış
zәlil, çarәsiz olmağım da axı inandırıcı çöhrәsindәn әzabkeşlik yağan qadın.
görünmürdü... Gәlib çarpayımın yanında oturur,
Günbәgün arıqlayıb әldәn düşür- alnıma soyuq suda islanmış dәsmal
düm. Üzümü qırxanda güzgüyә baxıb qoyur, bitki şәrbәti içirirdi. Hәm dә
görürdüm ki, yanaqlarım qızara-qızara söhbәt edirdi mәnimlә, fahişәnin
qәssabxanadan asılmış cәmdәklәrin uşaqlığından danışır, deyirdi ki, arvadım
rәngini alır. Bәdәnim alışıb yanır, hәlә nәnnidә yatan zamandan sol
gözlәrimdә bir çarәsiz, xәstәhal әlinin dırnaqlarını çeynәmәyә adәt
xumarlıq vardı. etmişdi. O qәdәr çeynәyirmiş, axırda
Sadiq Hidayәt. Kor bayquş Düşdüyüm vәziyyәt әslindә lap dırnaqlarının mayasını zәdәlәyibmiş...
ürәyimdәndi – tezliklә ölәcәyimi bilir, Hәrdәn dә nağıl danışırdı mәnә. O
gözlәrimdә ölüm pәrdәsi görürdüm. nağıllar elә bil hәyatımın axarını tәrsinә
Nәhayәt, bizim hәkimbaşıya xәbәr çevirir, içimdә yatan mәsum uşağı
verdilәr – qara camaatın hәkiminә. oyadırdı. Axı nağılların hamısı mәnim
Yeri gәldi-gәlmәdi, deyәrdi ki, hamımızı keçmişimlә bağlı idi...
boya-başa çatdıran odur. Bu dәfә dә O vaxtlar hәlә çox kiçik idim. Otaqda
başında ağ çalması, çәnәsindә bir indiki arvadımla yan-yana ikinәfәrlik
arşınlıq saqqal, başladı babama kişiliyi nәnnimizdә uzanmışdıq. Yaxşı yadım-
bәrpa edәn güclü bir iksir vermәsindәn, dadı, dayә onda da elә bu nağılları
boğazıma şәkәrli xakşir südünü zorla danışırdı. O zamanlar nağılların bәzi