Page 109 - "Xəzər"
P. 109
inandırıcı gәlәni elә süd anamın gecәnin zülmәti kimi qara hörüklәri 109
danışdıqları idi. Atamla әmim ekiz olub. boynunun ardında yığılıb; topuqlarında, 2015
Sifәtlәrinin cizgilәri dә, bәdәn quru- bilәklәrindә bilәrzik, burnunda qızıl
luşları da, xasiyyәtlәri dә eyni imiş. halqası var; gözlәri çox iri, badamı, Sadiq Hidayәt. Kor bayquş
Hәtta sәslәri belә bir-birinә o qәdәr dişlәri parlaqdır. Sitar, tәbil, sinc, tәmbur
bәnzәyirmiş, onları seçmәk mümkün sәsinә ağır-ağır rәqs edir... Başıçalmalı,
deyilmiş. Bundan başqa aralarında belibağlı çılpaq kişilәrin çaldığı incә
mәnәvi, ruhi bir bağlılıq da varmış; vә yeknәsәq bir rәqs – hindlilәrin bütün
hәtta hissiyyatları belә o qәdәr üst- tilsim vә ovsunlarını, bütün inanc vә
üstә düşürmüş ki, biri xәstәlәnәndә, dәrdlәrini, şәhvani hiss-hәyәcanlarını
eyni azara digәri dә tutulurmuş. Belә özündә әks etdirәn dәrin mәnalı bir
adamlar üçün deyiblәr: elә bil bir rәqs.
almadırlar, yarı bölüblәr. Axırda iş elә
gәtirir, iyirmi yaşlarına çatanda ticarәti Bu rәqs sanki Buqamdasinin iç
özlәrinә peşә seçir, bir-birinә qoşulub dünyasını üzә çıxarırdı. Şәhvani
Hindistana yollanırlar. Orda Rey işarәlәrlә dolu müqәddәs hәrәkәtlәr
şәhәrindә düzәlәn mәhsullar satırdılar qızın bәdәnini gül qönçәsi kimi açır,
– rәgbәrәng pambıq parçalar, xәlәtlәr, rәqqasә çiyinlәrindә başlanan dәli
cübbәlәr, şallar, iynә-sap, gil qablar, titrәyişi qollarına, barmaqlarının ucuna
yerli gilabidәn düzәlәn sabun, şәkilli kimi dalğa-dalğa ötürür, gah әyilir, gah
qәlәmdanlar... da qәddini açırdı. Xüsusi mәna kәsb
edәn, sözsüz danışan bu hәrәkәtlәrin
İş elә gәtirir, atam özü Benaresdә mәnim atama tәsiri necә idi, görәsәn?
qalası olur, әmimi isә Hindistanın başqa Bәs tәr qoxusu, müşk әtri, saçlarının
şәhәrlәrinә alverә göndәrir. Bir rayihәsinә qarışan sәndәl yağı?.. Bütün
müddәtdәn sonra atam Linqamın bunlar ecazkar tamaşanın seyrindәn
şәrәfinә ucaldılmış mәbәddә rәqqasәlik oyanan ehtirasını bir az da alovlandırdı.
edәn Buqamdasi adlı bakirә bir qıza Onun saçlarının әtrindә uzaq-uzaq
aşiq olur. Qızın işi Linqamın nәhәng ölkәlәrdә bitәn qәribә bitkilәrin rayihәsi
bütü qarşısında mәrasim rәqslәri ifa vardı; bu әtir köhnә, çoxdan yatmış
etmәk, bütxananın yır-yığışıyla mәşğul hisslәri dirildir, onlara yeni nәfәs verirdi.
olmaq idi. Gözәl qız imış; lumu kimi Bu әtir yenicә anadan olmuş körpәnin
şux döşlәri, iri, badamı gözlәri, çatma otağındakı, içindә yad ellәrdәn gәlәn
qәlәm qaşlarının qovşağında qırmızı dava-dәrman saxlanan mücrüdәn dә
xalı varmış... gәlirdi. Bәlkә körpә ikәn mәnә içirdiklәri
ot dәmlәmәlәrinin qoxusu idi bu? Bütün
Mәn indi Buqamdasini, yәni anamı bu qoxular atamla bağlı köhnә, unudul-
görә bilirәm. Şux rәngli, qızıl tikmәli, muş xatirәlәrimi oyadır, yaddaşımı
sinәsi açıq sari var әynindә, alnına canlandırırdı...
gülbafta qatma bağlayıb. Onun ağır,
danışdıqları idi. Atamla әmim ekiz olub. boynunun ardında yığılıb; topuqlarında, 2015
Sifәtlәrinin cizgilәri dә, bәdәn quru- bilәklәrindә bilәrzik, burnunda qızıl
luşları da, xasiyyәtlәri dә eyni imiş. halqası var; gözlәri çox iri, badamı, Sadiq Hidayәt. Kor bayquş
Hәtta sәslәri belә bir-birinә o qәdәr dişlәri parlaqdır. Sitar, tәbil, sinc, tәmbur
bәnzәyirmiş, onları seçmәk mümkün sәsinә ağır-ağır rәqs edir... Başıçalmalı,
deyilmiş. Bundan başqa aralarında belibağlı çılpaq kişilәrin çaldığı incә
mәnәvi, ruhi bir bağlılıq da varmış; vә yeknәsәq bir rәqs – hindlilәrin bütün
hәtta hissiyyatları belә o qәdәr üst- tilsim vә ovsunlarını, bütün inanc vә
üstә düşürmüş ki, biri xәstәlәnәndә, dәrdlәrini, şәhvani hiss-hәyәcanlarını
eyni azara digәri dә tutulurmuş. Belә özündә әks etdirәn dәrin mәnalı bir
adamlar üçün deyiblәr: elә bil bir rәqs.
almadırlar, yarı bölüblәr. Axırda iş elә
gәtirir, iyirmi yaşlarına çatanda ticarәti Bu rәqs sanki Buqamdasinin iç
özlәrinә peşә seçir, bir-birinә qoşulub dünyasını üzә çıxarırdı. Şәhvani
Hindistana yollanırlar. Orda Rey işarәlәrlә dolu müqәddәs hәrәkәtlәr
şәhәrindә düzәlәn mәhsullar satırdılar qızın bәdәnini gül qönçәsi kimi açır,
– rәgbәrәng pambıq parçalar, xәlәtlәr, rәqqasә çiyinlәrindә başlanan dәli
cübbәlәr, şallar, iynә-sap, gil qablar, titrәyişi qollarına, barmaqlarının ucuna
yerli gilabidәn düzәlәn sabun, şәkilli kimi dalğa-dalğa ötürür, gah әyilir, gah
qәlәmdanlar... da qәddini açırdı. Xüsusi mәna kәsb
edәn, sözsüz danışan bu hәrәkәtlәrin
İş elә gәtirir, atam özü Benaresdә mәnim atama tәsiri necә idi, görәsәn?
qalası olur, әmimi isә Hindistanın başqa Bәs tәr qoxusu, müşk әtri, saçlarının
şәhәrlәrinә alverә göndәrir. Bir rayihәsinә qarışan sәndәl yağı?.. Bütün
müddәtdәn sonra atam Linqamın bunlar ecazkar tamaşanın seyrindәn
şәrәfinә ucaldılmış mәbәddә rәqqasәlik oyanan ehtirasını bir az da alovlandırdı.
edәn Buqamdasi adlı bakirә bir qıza Onun saçlarının әtrindә uzaq-uzaq
aşiq olur. Qızın işi Linqamın nәhәng ölkәlәrdә bitәn qәribә bitkilәrin rayihәsi
bütü qarşısında mәrasim rәqslәri ifa vardı; bu әtir köhnә, çoxdan yatmış
etmәk, bütxananın yır-yığışıyla mәşğul hisslәri dirildir, onlara yeni nәfәs verirdi.
olmaq idi. Gözәl qız imış; lumu kimi Bu әtir yenicә anadan olmuş körpәnin
şux döşlәri, iri, badamı gözlәri, çatma otağındakı, içindә yad ellәrdәn gәlәn
qәlәm qaşlarının qovşağında qırmızı dava-dәrman saxlanan mücrüdәn dә
xalı varmış... gәlirdi. Bәlkә körpә ikәn mәnә içirdiklәri
ot dәmlәmәlәrinin qoxusu idi bu? Bütün
Mәn indi Buqamdasini, yәni anamı bu qoxular atamla bağlı köhnә, unudul-
görә bilirәm. Şux rәngli, qızıl tikmәli, muş xatirәlәrimi oyadır, yaddaşımı
sinәsi açıq sari var әynindә, alnına canlandırırdı...
gülbafta qatma bağlayıb. Onun ağır,
