Page 107 - "Xəzər"
P. 107
divarlarının bu üzündә fikirlәrim laşdıra bilmәdiyim, amma buralarda 107
aramla әriyir. öz izini qoymuş başqa qoxular da var... 2015
Yox, sәhv edirәm: mәnim hәyatım Mәnim otağım aralıq otaq olub, Sadiq Hidayәt. Kor bayquş
quru odunların alovuna yanan yaş qara camaatın dünyasıyla әlaqәsi
odun qalağı kimidir – özü yanmır, yalnız arxa otaqdakı iki xırdaca
ancaq qaralır, başqa odunların tüstü- pәncәrәdәndir: biri hәyәtә açılır, digәri
dumanından kömürlәşir. küçәyә. Bu pәncәrә mәni qәdim Reyә
bağlayır. O şәhәrә ki, adını “Dünyanın
Mәnim otağım da, minlәrlә başqa gәlini” qoymuşdular, minlәrlә küçәsi,
otaqlar kimi, qәdim tikililәrin xaraba- dalanı, alçaq evlәri, mәdrәsә vә
lıqları üzәrindә kәrpicdәn ucaldılıb. karvansaraları vardı, dünyanın әn
Ağardılmış, suvanmış divarlarında yazı әzәmәtli şәhәri hesab olunurdu. Hә,
haşiyәlәr görünür. Lap mәqbәrәlәrdә arxa otağımın pәncәrәsindәn nәfәs
olan kimi. Otağımın әn xırda detalları, alan, yaşayan şәhәrin nәbzi duyulurdu.
mәsәlәn, künclәrdәki hörümçәk torları Burda, bu otaqda gözlәrimi yummağa
mәnim fikrimi saatlarca işğal edә bilәr. bәndәm ki, otağımın bir küncündә,
Yatağa düşәndәn bәri, evimi yığışdır- lәng, xәyali baxışlarım önündә şәhәrin
mağa az-az gәlirlәr. Divara çalınmış solğun, pozuq kölgәlәri, mәnim
uzun mismar nәnnidәn yadigardır – tәxәyyülümü sarsıdan nәyi varsa,
mәnimlә arvadımın nәnnisindәn. Bu hamısı: sarayları, mәdrәsәlәri, bağları
mismar çox güman ki, bizdәn başqa tәzahür etsin.
da neçә-neçә körpәnin ağırlığına dö-
zәsi olub. Mismardan bir az aşağıda Bu iki pәncәrә mәni bu dünyaya –
divara taxta lövhә mıxlanıb. Onun qara camaatın dünyasına bağlayır.
altından bizdәn әvvәl burda yaşayan- Otağımda divardan bir güzgü dә asılıb,
ların qoyub getdiyi qoxular gәlir. Qәliz, hәrdәn özümә baxıram vә mәhdud
davamlı qoxulardır – indiyә kimi heç dünyamda bu güzgünün yeri mәnә
bir yel, heç bir külәk onları dağıda heç bir aidiyyәti olmayan qara ca-
bilmәyib – tәr, köhnә azar-bezar, ağız, maatdan daha çoxdur.
ayaq, qaxsımış yağ, çürüyәn hәsir,
yanmış qayğanaq iyi, cürbәcür dәmlә- Pәncәrәmdәn gündә cәmi iki
mәlәrin, qovrulmuş soğanın, bişәn şor- cәmdәklik әt sata bilәn kiçik, kasıb
banın, pendirin, cinsi yetkinliyә çatmış qәssab dükanı görünürdü. Sәhәrlәr
oğlanın yatağının, uşaq әskisinin qo- dükanın qabağında vәrәmli adam kimi
xusu; küçәdәn gәlәn qoxuların qoxu- quru, kal öskürәn, qaxaca dönmüş
su; ölü, yaxud can verәn bir kimsәnin, qabaq ayaqlarının dırnaqları bozarmış
ya da hәlә yaşayan vә özünәmәxsus bir cüt arıq yabı dururdu. Bu dırnaqlar
qoxusunu da yaşadan kiminsә qoxusu. elә bil hansısa vicdansız, vәhşi hökmün
Vә daha neçә-neçә, mәnşәyini aydın- icrası üçün әllәri kәsilmiş, qaynar yağa
basılaraq yarası dağlanan qol güdülünü
xatırladırdı...
aramla әriyir. öz izini qoymuş başqa qoxular da var... 2015
Yox, sәhv edirәm: mәnim hәyatım Mәnim otağım aralıq otaq olub, Sadiq Hidayәt. Kor bayquş
quru odunların alovuna yanan yaş qara camaatın dünyasıyla әlaqәsi
odun qalağı kimidir – özü yanmır, yalnız arxa otaqdakı iki xırdaca
ancaq qaralır, başqa odunların tüstü- pәncәrәdәndir: biri hәyәtә açılır, digәri
dumanından kömürlәşir. küçәyә. Bu pәncәrә mәni qәdim Reyә
bağlayır. O şәhәrә ki, adını “Dünyanın
Mәnim otağım da, minlәrlә başqa gәlini” qoymuşdular, minlәrlә küçәsi,
otaqlar kimi, qәdim tikililәrin xaraba- dalanı, alçaq evlәri, mәdrәsә vә
lıqları üzәrindә kәrpicdәn ucaldılıb. karvansaraları vardı, dünyanın әn
Ağardılmış, suvanmış divarlarında yazı әzәmәtli şәhәri hesab olunurdu. Hә,
haşiyәlәr görünür. Lap mәqbәrәlәrdә arxa otağımın pәncәrәsindәn nәfәs
olan kimi. Otağımın әn xırda detalları, alan, yaşayan şәhәrin nәbzi duyulurdu.
mәsәlәn, künclәrdәki hörümçәk torları Burda, bu otaqda gözlәrimi yummağa
mәnim fikrimi saatlarca işğal edә bilәr. bәndәm ki, otağımın bir küncündә,
Yatağa düşәndәn bәri, evimi yığışdır- lәng, xәyali baxışlarım önündә şәhәrin
mağa az-az gәlirlәr. Divara çalınmış solğun, pozuq kölgәlәri, mәnim
uzun mismar nәnnidәn yadigardır – tәxәyyülümü sarsıdan nәyi varsa,
mәnimlә arvadımın nәnnisindәn. Bu hamısı: sarayları, mәdrәsәlәri, bağları
mismar çox güman ki, bizdәn başqa tәzahür etsin.
da neçә-neçә körpәnin ağırlığına dö-
zәsi olub. Mismardan bir az aşağıda Bu iki pәncәrә mәni bu dünyaya –
divara taxta lövhә mıxlanıb. Onun qara camaatın dünyasına bağlayır.
altından bizdәn әvvәl burda yaşayan- Otağımda divardan bir güzgü dә asılıb,
ların qoyub getdiyi qoxular gәlir. Qәliz, hәrdәn özümә baxıram vә mәhdud
davamlı qoxulardır – indiyә kimi heç dünyamda bu güzgünün yeri mәnә
bir yel, heç bir külәk onları dağıda heç bir aidiyyәti olmayan qara ca-
bilmәyib – tәr, köhnә azar-bezar, ağız, maatdan daha çoxdur.
ayaq, qaxsımış yağ, çürüyәn hәsir,
yanmış qayğanaq iyi, cürbәcür dәmlә- Pәncәrәmdәn gündә cәmi iki
mәlәrin, qovrulmuş soğanın, bişәn şor- cәmdәklik әt sata bilәn kiçik, kasıb
banın, pendirin, cinsi yetkinliyә çatmış qәssab dükanı görünürdü. Sәhәrlәr
oğlanın yatağının, uşaq әskisinin qo- dükanın qabağında vәrәmli adam kimi
xusu; küçәdәn gәlәn qoxuların qoxu- quru, kal öskürәn, qaxaca dönmüş
su; ölü, yaxud can verәn bir kimsәnin, qabaq ayaqlarının dırnaqları bozarmış
ya da hәlә yaşayan vә özünәmәxsus bir cüt arıq yabı dururdu. Bu dırnaqlar
qoxusunu da yaşadan kiminsә qoxusu. elә bil hansısa vicdansız, vәhşi hökmün
Vә daha neçә-neçә, mәnşәyini aydın- icrası üçün әllәri kәsilmiş, qaynar yağa
basılaraq yarası dağlanan qol güdülünü
xatırladırdı...
