Page 38 - 2017-4

– Mən belə şeylərlə maraqlanmama- oynadırlar. Bunu hiss etmisiniz, Stivens?

lıyam, ser. Hiss etmisiniz ki, bu oyun, ən azından,

– Ancaq zati-aliləri sizə əzizdir. Çox artıq üç-dörd ildi aparılır?

əzizdir, indicə özünüz dediniz. Və əgər – Üzrlü bilin, ser, ancaq belə bir şey

zati-aliləri sizə əzizdirsə, ona görə nara- hiss etməmişəm.

hatçılıq keçirməlisiniz, ya yox? Heç ol- – Hətta sizdə şübhə də yaranmayıb?

masa, bir az maraqlananda nə olar? Si- Hətta azacıq da olsun şübhə yaranmayıb

zin ağanız gecənin qaranlığında Baş na- ki, herr Hitler bizim əziz dostumuz herr

zirlə Almaniya səfirini gizli danışıqlar üçün Ribbentropun əliylə Berlindəki başqa pi-

bir araya gətirir, bu isə sizdə hətta maraq yadaları kimi, zati-alilərini də asanca oy-

oyatmır? nadır?

– Maraqlı olmağına maraqlıdır, ser. – Üzrlü bilin, ser, ancaq mən belə bir

Ancaq mənə belə şeylərlə maraqlanmaq şey hiss etməmişəm.

olmaz. – Əlbəttə, necə hiss edə bilərdiniz ki,

– Olmaz? A-a, anlayıram, görünür, siz Stivens, axı maraq göstərmirsiniz. Hər

bunu sədaqət hesab edirsiniz. Doğrudur? şey gözünüzün qarşısında baş verir, am-

38 Sədaqətin bundan ibarət olduğunu düşü- ma ağlınıza gəlmir ki, özünüzdən soruşa-
nürsünüz? Zati-alilərinə sədaqət? İndi ki sınız: axı, doğrudan, nə baş verir?

2017 belə oldu, krala sədaqət? Mister Kardinal yerində qurcuxdu, kres-

– Üzr istəyirəm, ser, nə təklif etdiyinizi loda dikəlib, qonşu stoldakı səliqəsiz hal-

anlamıram. da səpələnmiş yarımçıq yazısına fikirli-fi-

Mister Kardinal yenə dərindən nəfəs kirli baxdı.

alıb, başını yırğaladı. – Zati-aliləri, – dedi, – centlmendir.

– Stivens, mən heç nə təklif etmirəm. Hamısının da günahı bundadır. O, centl-

Açığı, nə etməyi heç özüm də bilmirəm. mendir, almanlara qarşı vuruşub məğlub

Ancaq siz, heç olmasa, həvəs göstərin. olan düşməninə alicənablıqla, dostcası-

O susub, ifadəsiz baxışlarını ayağım na yanaşmaq onun qanındadır. Qanın-

Kazuo İşiquro. O günlərdən qalanlar altındakı xalçaya zillədi. dadır. Çünki centlmendir, köhnə kişilər-

– Siz, doğrudan, mənimlə içməyəcək- dən olan əsl ingilis centlmenidir. Siz, şüb-

siniz, Stivens? – nəhayət, soruşdu. həsiz, onların oyununu başa düşmüsünüz,

– Yox, ser, minnətdaram. Stivens, necə başa düşməyə bilərdiniz?

– Sizə sözüm budur, Stivens. Zati-ali- Mister Kardinal yenə döşəməyə zil-

lərini axmaq yerinə qoyurlar. Burda hər ləndi. Bir az susub, sözünə davam elədi:

şeyi necə lazımdırsa, öyrəndim, Almani- – Yadımdadı, çox illər əvvəl bura gəl-

yada nələr baş verdiyi haqqında da indi mişdim, bir amerikalı da var idi. Onda

yaxşı təsəvvürüm var. Sizə deyirəm ki, böyük konfrans oldu, atam konfransın ha-

zati-alilərini axmaq yerinə qoyurlar. zırlığında iştirak etmişdi. Bu amerikalının –

Mən dinmədim, mister Kardinal isə o, məndən də möhkəm içmişdi – hörmətli

hələ də ifadəsiz baxışlarını xalçaya zillə- məclis iştirakçılarının qarşısında necə

mişdi. Sonra sözünə davam etdi: ayağa qalxdığı yadımdadı. O, zati-aliləri-

– Zati-aliləri gözəl insandır. Ancaq ni həvəskar adlandırdı. Hə, onu bacarıq-

bədbəxtlik ondadır ki, möhkəm ilişib. Onun- sız həvəskar adlandırdı, özünü pis vəziy-

la oynayırlar. Nasistlər onu piyada kimi yətə saldığını dedi. Stivens, o vaxt ameri-