Page 20 - 2017-4
P. 20
mister Endryus başını tərpətdi, hamı da mentə seçmək, ya onu parlamentdən ge-
onunla razılaşdı. ri çağırmaq üçün doğulursan. Bağışlayın,
– Əlbəttə, ləyaqətin mister Lindseyə ser, bax elə bu, ləyaqət deməkdi.
ziyanı olmazdı, – missis Teylor dilləndi. – – Sakit ol, Harri, sakit ol, – mister Tey-
Bədbəxtlik odur ki, belə adamlar ləyaqət- lor dedi, – yoxsa görürəm, elə coşmusan,
lə təkəbbürü səhv salırlar. bu saat növbəti siyasi nitq irad edəcək-
– Ancaq, – mister Harri Smit dedi, – sən.
fikrinizi qiymətləndirməklə yanaşı, ser, eti- Hamı gülüşdü. Mister Harri Smit azca
raz etməyə də bilmərəm. Ləyaqət yalnız karıxsa da, sözünə davam elədi:
– Mən siyasətdən danışmıram,
centlmenlərdə olmur. Ləyaqətə bizim ölkə-
nin hər bir insanı can ata və ona sahib düşündüyümü deyirəm, vəssalam. Qulun
ola bilər. Məni bağışlayın, ser, ancaq ba- ləyaqəti ola bilməz. Ancaq hər bir ingilis,
yaq dediyim kimi, biz burda öz fikrimizi istəsə, ona sahib ola bilər. Çünki biz bu
çəkinmədən deməyə adət eləmişik. Doğ- haqqımız üçün vuruşmuşuq.
– Elə görünə bilər ki, kəndimiz bala-
ru olsa da, olmasa da, bu, mənim fikrim-
di. Ləyaqət – yalnız centlmenlərə xas ca, əldən-ayaqdan uzaqdadı, – onun ar-
vadı dedi, – ancaq müharibəyə hər şeyi
20 olan şey deyil. lazım olduğundan da artıqlaması ilə ver-
2017 Əlbəttə, mister Harri Smitlə baxışları- mişik.
mızın bir qədər fərqləndiyini və bu adam- Bu sözlərdən sonra hamı qürurla sus-
lara öz fikrimi daha sadə sözlərlə izah et- du. Nəhayət, mister Teylor mənə müraciət-
məyin son dərəcə çətin olacağını anlayır- lə sükutu pozdu:
dım. Ona görə sadəcə gülümsəməyi üstün
tutdum. – Harri burda bizim parlament üzvünün
təbliğatını aparır. Ona imkan verilsə, ölkə-
– Əlbəttə, siz tamamilə doğru buyu- mizin necə pis idarə edildiyini sizə izah
rursunuz, – dedim. edər.
Otaqda yaranan gərginlik bir andaca – Mən ölkəmizdə elə nəyin yaxşı ol-
Kazuo İşiquro. O günlərdən qalanlar yoxa çıxdı. Mister Harri Smit, görünür, duğunu deyirdim.
lap ürəkləndi, çünki qabağa əyilərək
– Bəs siz, ser, siyasətlə çoxmu məş-
sözünə davam etdi:
ğul olursunuz? – mister Endryus soruş-
– Bir yana baxanda, biz elə bunun du.
uğrunda Hitlerlə vuruşmuşuq. Əgər Hitler
– Elə də məşğul olmuram, – cavab
dediyi kimi olsaydı, biz indi kölə idik. verdim, – xüsusən də indi. Müharibəyə
Bütün bəşəriyyət bir ovuc ağaya və mil- qədər az-çox olub.
yonlarla qula bölünmüşdü. Burda isə ha-
– Məsələ ondadır ki, iki il əvvəl parla-
mıya məlumdur ki, qul kimi yaşayanda ment üzvü olan hansısa mister Stivens
ləyaqət olmaz. Buna görə vuruşmuşuq yadıma düşdü. Bir-iki dəfə ona radioda
və bunu qazanmışıq. Biz azad vətəndaş qulaq asmışam. Mənzil problemiylə bağlı
olmaq haqqını qazanmışıq. İngiltərədə yaxşı çıxış eləmişdi. Yoxsa, o, siz idiniz,
doğulmağın bir üstünlüyü – azad doğul- ser?
maqdı. Sənin kim olmağın, kasıb, ya varlı – Yox, – gülərək cavab verdim. Onda
olmağın vacib deyil və öz fikrini azad şə- bilmirəm mənə oldu, yalnız onu deyə bi-
kildə ifadə etmək, öz nümayəndəni parla- lərəm ki, şərait, vəziyyət sanki məni təh-
onunla razılaşdı. ri çağırmaq üçün doğulursan. Bağışlayın,
– Əlbəttə, ləyaqətin mister Lindseyə ser, bax elə bu, ləyaqət deməkdi.
ziyanı olmazdı, – missis Teylor dilləndi. – – Sakit ol, Harri, sakit ol, – mister Tey-
Bədbəxtlik odur ki, belə adamlar ləyaqət- lor dedi, – yoxsa görürəm, elə coşmusan,
lə təkəbbürü səhv salırlar. bu saat növbəti siyasi nitq irad edəcək-
– Ancaq, – mister Harri Smit dedi, – sən.
fikrinizi qiymətləndirməklə yanaşı, ser, eti- Hamı gülüşdü. Mister Harri Smit azca
raz etməyə də bilmərəm. Ləyaqət yalnız karıxsa da, sözünə davam elədi:
– Mən siyasətdən danışmıram,
centlmenlərdə olmur. Ləyaqətə bizim ölkə-
nin hər bir insanı can ata və ona sahib düşündüyümü deyirəm, vəssalam. Qulun
ola bilər. Məni bağışlayın, ser, ancaq ba- ləyaqəti ola bilməz. Ancaq hər bir ingilis,
yaq dediyim kimi, biz burda öz fikrimizi istəsə, ona sahib ola bilər. Çünki biz bu
çəkinmədən deməyə adət eləmişik. Doğ- haqqımız üçün vuruşmuşuq.
– Elə görünə bilər ki, kəndimiz bala-
ru olsa da, olmasa da, bu, mənim fikrim-
di. Ləyaqət – yalnız centlmenlərə xas ca, əldən-ayaqdan uzaqdadı, – onun ar-
vadı dedi, – ancaq müharibəyə hər şeyi
20 olan şey deyil. lazım olduğundan da artıqlaması ilə ver-
2017 Əlbəttə, mister Harri Smitlə baxışları- mişik.
mızın bir qədər fərqləndiyini və bu adam- Bu sözlərdən sonra hamı qürurla sus-
lara öz fikrimi daha sadə sözlərlə izah et- du. Nəhayət, mister Teylor mənə müraciət-
məyin son dərəcə çətin olacağını anlayır- lə sükutu pozdu:
dım. Ona görə sadəcə gülümsəməyi üstün
tutdum. – Harri burda bizim parlament üzvünün
təbliğatını aparır. Ona imkan verilsə, ölkə-
– Əlbəttə, siz tamamilə doğru buyu- mizin necə pis idarə edildiyini sizə izah
rursunuz, – dedim. edər.
Otaqda yaranan gərginlik bir andaca – Mən ölkəmizdə elə nəyin yaxşı ol-
Kazuo İşiquro. O günlərdən qalanlar yoxa çıxdı. Mister Harri Smit, görünür, duğunu deyirdim.
lap ürəkləndi, çünki qabağa əyilərək
– Bəs siz, ser, siyasətlə çoxmu məş-
sözünə davam etdi:
ğul olursunuz? – mister Endryus soruş-
– Bir yana baxanda, biz elə bunun du.
uğrunda Hitlerlə vuruşmuşuq. Əgər Hitler
– Elə də məşğul olmuram, – cavab
dediyi kimi olsaydı, biz indi kölə idik. verdim, – xüsusən də indi. Müharibəyə
Bütün bəşəriyyət bir ovuc ağaya və mil- qədər az-çox olub.
yonlarla qula bölünmüşdü. Burda isə ha-
– Məsələ ondadır ki, iki il əvvəl parla-
mıya məlumdur ki, qul kimi yaşayanda ment üzvü olan hansısa mister Stivens
ləyaqət olmaz. Buna görə vuruşmuşuq yadıma düşdü. Bir-iki dəfə ona radioda
və bunu qazanmışıq. Biz azad vətəndaş qulaq asmışam. Mənzil problemiylə bağlı
olmaq haqqını qazanmışıq. İngiltərədə yaxşı çıxış eləmişdi. Yoxsa, o, siz idiniz,
doğulmağın bir üstünlüyü – azad doğul- ser?
maqdı. Sənin kim olmağın, kasıb, ya varlı – Yox, – gülərək cavab verdim. Onda
olmağın vacib deyil və öz fikrini azad şə- bilmirəm mənə oldu, yalnız onu deyə bi-
kildə ifadə etmək, öz nümayəndəni parla- lərəm ki, şərait, vəziyyət sanki məni təh-
