Page 127 - 2017-4
P. 127
ər. Əgər bədən mükəmməl harmoniya- tişizmi ilə bədən arasında bərabərlik işa- 127
ya çatsaydı, sahibi olduğum “mən” əbədi rəsi qoymağa çalışanda sonrakı kəşfləri- 2017
olaraq ev dustağına çevrilərdi. Həmişə fi- mə yol açıldı. Beləliklə, tənliyin sol tərə-
kirləşirdim ki, yekə qarın (ruhani pintiliyi- fində səssiz, gözəl bədən, sağ tərəfində yukio Misima. Günəş və polad
nin bir nişanəsi) və sısqa sinə (son dərə- isə fiziki gözəlliyi imitasiya edən Söz. Ey-
cə həssaslığın nişanəsi) həddən artıq iy- ni ideyanın bu iki törəməsini qarşı-qarşı-
rəncdi. Buna görə də bu fiziki qüsurları ya qoymaq kifayət edirdi ki, Sözün buxo-
cəlbedici hesab eləyən insanların oldu- vundan qurtulum. Çünki vücudun səssiz
ğunu öyrənəndə çox təəccübləndim. Bə- gözəlliyi ilə Sözün gözəlliyinin eyni mən-
dənin natamamlığı mənə nəsə utandırıcı bədən yarandığı barədə düşünmək Pla-
bir şey kimi görünürdü. Axı o natamamlı- tonun bədənlə sözün bərabərliyi fikrini
ğın sahibi mahiyyət etibarilə özünün mə- təsdiq eləməkdi. Buradan çıxış eləyərək
nəvi eybəcərliyinin rüsvayçı atributlarını növbəti mərhələyə lap yaxınlaşdım. Hə-
nümayiş etdirir. Zənnimcə, bu, narsissiz- min mərhələdə Sözün kölgəsi bütün fiziki
min anlaya və bağışlaya bilmədiyim ye- varlığımın üstünü (hərçənd bu, qətiyyən
ganə növüdü. Platonun ruhunda deyildi) bürümüşdü. Ar-
tıq bədənin ideologiyası və bəlağəti barə-
Ruhun bədəndən ayrı düşməsi (içim- də var gücümlə danışa bilməyimçün son
də məni incidən gizli ehtirasın bəhrəsidi addım qalıb. Amma əvvəlcə günəşlə ilk
bu) uzun illər əsərlərimin əsas mövzusu görüşüm haqqında danışmalıyam.
oldu. Bu mövzudan yalnız o zaman uzaq-
laşmağa başladım ki, bədənin də öz mən- Nə qədər qəribə səslənsə də, mən
tiqi, hətta öz ideologiyası ola biləcəyi ağ- Günəşlə cəmi iki dəfə görüşmüşəm. Bə-
lıma gəldi. zən belə də olur: həyat səni elə bir adam-
la qarşılaşdırır ki, ölənəcən ondan ayrıl-
Tədricən zahiri cazibə və səssizliyin mırsan. Bununla belə, zaman-zaman
heç də bədənin ideal xüsusiyyəti olmadı- müəyyən eləyirsiniz ki, bir-birinizi əvvəl-
ğına dair içimdə bir əminlik yarandı. O, lər, təsadüfən də olsa, heç olmasa, bircə
bəzən bəlağətli də ola bilər. dəfə görmüsünüz. Amma onda həmin
görüşə əhəmiyyət verməmisiniz. Mənim
Amma fikirlərimin gedişatını izləyən də Günəşlə görüşüm, təxminən, belə ol-
oxucu, yəqin, deyəcək ki, mən hamının muşdu.
bildiyi şeylərdən başladım, sonra isə sağ-
lam düşüncənin çərçivələrindən kənara Bizim ilk, ötəri görüşümüz qırx beşin-
çıxıb məntiqsizlik labirintində azdım. Ru- ci ilin yayında baş vermişdi. Müharibə ye-
hun bədəndən uzaqlaşması müasir cə- nicə qurtarmışdı və Günəş şiddətlə yerə
miyyətdə elə geniş yayılmış təzahürə çev- şığıyıb müharibə ilə dinc həyat arasında-
rilib ki, hamı bundan gileylənməyə başla- kı sərhəddə bitmiş qalın yay otlarını yan-
yıb. Oxucu düşünəcək ki, bütün bunlar dırırdı. O sərhəd yaşıl pöhrəliyin arxasın-
ideologiyadır və bu, bədənin bəlağəti haq- dan güclə görünən, yarısı sökülmüş paslı
qında mütəəssiredici cəfəngiyyat danış- məftil çəpəri xatırladırdı. Mən Günəşin
mağa əsas vermir, müəllif çaşqınlığı və şəfəqləri barədə heç bir anlayışım olma-
qarışıqlığı gizlətmək üçün sadəcə sözlə dan onun qaynar şüaları altında addımla-
oynayır. Qətiyyən elə deyil. Mən bir tərəf-
dən reallığın, digər tərəfdənsə Sözün fe-
ya çatsaydı, sahibi olduğum “mən” əbədi rəsi qoymağa çalışanda sonrakı kəşfləri- 2017
olaraq ev dustağına çevrilərdi. Həmişə fi- mə yol açıldı. Beləliklə, tənliyin sol tərə-
kirləşirdim ki, yekə qarın (ruhani pintiliyi- fində səssiz, gözəl bədən, sağ tərəfində yukio Misima. Günəş və polad
nin bir nişanəsi) və sısqa sinə (son dərə- isə fiziki gözəlliyi imitasiya edən Söz. Ey-
cə həssaslığın nişanəsi) həddən artıq iy- ni ideyanın bu iki törəməsini qarşı-qarşı-
rəncdi. Buna görə də bu fiziki qüsurları ya qoymaq kifayət edirdi ki, Sözün buxo-
cəlbedici hesab eləyən insanların oldu- vundan qurtulum. Çünki vücudun səssiz
ğunu öyrənəndə çox təəccübləndim. Bə- gözəlliyi ilə Sözün gözəlliyinin eyni mən-
dənin natamamlığı mənə nəsə utandırıcı bədən yarandığı barədə düşünmək Pla-
bir şey kimi görünürdü. Axı o natamamlı- tonun bədənlə sözün bərabərliyi fikrini
ğın sahibi mahiyyət etibarilə özünün mə- təsdiq eləməkdi. Buradan çıxış eləyərək
nəvi eybəcərliyinin rüsvayçı atributlarını növbəti mərhələyə lap yaxınlaşdım. Hə-
nümayiş etdirir. Zənnimcə, bu, narsissiz- min mərhələdə Sözün kölgəsi bütün fiziki
min anlaya və bağışlaya bilmədiyim ye- varlığımın üstünü (hərçənd bu, qətiyyən
ganə növüdü. Platonun ruhunda deyildi) bürümüşdü. Ar-
tıq bədənin ideologiyası və bəlağəti barə-
Ruhun bədəndən ayrı düşməsi (içim- də var gücümlə danışa bilməyimçün son
də məni incidən gizli ehtirasın bəhrəsidi addım qalıb. Amma əvvəlcə günəşlə ilk
bu) uzun illər əsərlərimin əsas mövzusu görüşüm haqqında danışmalıyam.
oldu. Bu mövzudan yalnız o zaman uzaq-
laşmağa başladım ki, bədənin də öz mən- Nə qədər qəribə səslənsə də, mən
tiqi, hətta öz ideologiyası ola biləcəyi ağ- Günəşlə cəmi iki dəfə görüşmüşəm. Bə-
lıma gəldi. zən belə də olur: həyat səni elə bir adam-
la qarşılaşdırır ki, ölənəcən ondan ayrıl-
Tədricən zahiri cazibə və səssizliyin mırsan. Bununla belə, zaman-zaman
heç də bədənin ideal xüsusiyyəti olmadı- müəyyən eləyirsiniz ki, bir-birinizi əvvəl-
ğına dair içimdə bir əminlik yarandı. O, lər, təsadüfən də olsa, heç olmasa, bircə
bəzən bəlağətli də ola bilər. dəfə görmüsünüz. Amma onda həmin
görüşə əhəmiyyət verməmisiniz. Mənim
Amma fikirlərimin gedişatını izləyən də Günəşlə görüşüm, təxminən, belə ol-
oxucu, yəqin, deyəcək ki, mən hamının muşdu.
bildiyi şeylərdən başladım, sonra isə sağ-
lam düşüncənin çərçivələrindən kənara Bizim ilk, ötəri görüşümüz qırx beşin-
çıxıb məntiqsizlik labirintində azdım. Ru- ci ilin yayında baş vermişdi. Müharibə ye-
hun bədəndən uzaqlaşması müasir cə- nicə qurtarmışdı və Günəş şiddətlə yerə
miyyətdə elə geniş yayılmış təzahürə çev- şığıyıb müharibə ilə dinc həyat arasında-
rilib ki, hamı bundan gileylənməyə başla- kı sərhəddə bitmiş qalın yay otlarını yan-
yıb. Oxucu düşünəcək ki, bütün bunlar dırırdı. O sərhəd yaşıl pöhrəliyin arxasın-
ideologiyadır və bu, bədənin bəlağəti haq- dan güclə görünən, yarısı sökülmüş paslı
qında mütəəssiredici cəfəngiyyat danış- məftil çəpəri xatırladırdı. Mən Günəşin
mağa əsas vermir, müəllif çaşqınlığı və şəfəqləri barədə heç bir anlayışım olma-
qarışıqlığı gizlətmək üçün sadəcə sözlə dan onun qaynar şüaları altında addımla-
oynayır. Qətiyyən elə deyil. Mən bir tərəf-
dən reallığın, digər tərəfdənsə Sözün fe-
