Page 124 - 2017-4
P. 124
Şübhəsiz, qeyri-təbii şəkildə yaranmış zid- olan anormal vücudum sözün təsiri ilə
diyyətlər, eləcə də təfəkkürümdə dərin korroziyaya məruz qalıb, o zaman “ideal
kök salmış reallığın və varlığın mahiyyə- bədən”də və “ideal gerçəklik”də söz, ümu-
tini anlamamaq – bütün bu təsirlər eyni miyyətlə, olmamalıdır. Mənim təxəyyü-
mənbədən qaynaqlanır. Bu ziddiyyətlər lümdə canlanan bədən iki əsas xarakte-
mənim reallığa, varlığa, təsir gücünə ha- rik cəhətə – formasının gözəlliyinə və
kim olmağım barədə möhkəm inama əsas- mütləq səssizliyə malik olmalı idi.
lanmır. Varlıq anlayışı həyatıma bir qədər “Əgər korroziyanın gücü təkcə dağıt-
gec daxil olub, beləliklə də, onu təpədən- mağa yox, həm də yaratmağa yetirsə,
dırnağa Sözlə silahlanmış halda qarşıla- onda bu yaradıcılığın meyvəsi “ideal bə-
mışam. Düşünürəm ki, yuxarıda qeyd elə- dən” olmalıdır”, – deyə öz-özümə düşünür-
diyim fetişizmlərdən birincisinin təsiri ilə düm. Söz sənətinin ən yüksək ifadə for-
bədənimi öz mülkiyyətim kimi qəbul elə- ması fiziki gözəlliyin mütləq təqlididi, baş-
mirdim. Əgər bədənimin mənə məxsus qa sözlə, korroziyaya tabe olmayan, ölməz,
olduğunu etiraf etsəydim, Söz öz son- əbədi reallığın axtarışıdı. Bu məntiqdə
suzluğunu itirər, reallıq zorla həyatıma gi- açıq-aşkar ziddiyyət gizlənir, belə ki, mən
124 rər, onunla qarşılaşmaq qaçılmaz olardı. Sözü eyni zamanda öz əsas funksiyasın-
Bax belə maraqlı bir vəziyyət yaran- dan məhrum eləmişdim və reallığın əsl
2017 mışdı. Bədənimin varlığını tanımamaq is- mahiyyətini əlindən almışdım. Eyni vaxt-
təyim qismən hansısa dərin, amma öz- da da mənim “üsulum” əsl zirəklik və us-
özlüyündə çox gözəl bir yanlışla izah olu- talıq möcüzəsi olub, Sözü, onun obyekti-
nurdu. Mən o vaxt kişi bədəninin özünü ni, gerçəkliyi bir-biriylə üz-üzə gəlmək-
heç vaxt obyektiv reallıq şəklində göstər- dən qorumaq imkanı verirdi.
mədiyini bilmirdim. Mənə elə gəlirdi ki, Mən yazmağa başlayanda qəlbim özü
bunun əksi sadəcə ola bilməz. Amma elə də bilmədən ayrı-ayrı istiqamətlərdə ça-
ki bədənim, ümumiyyətlə, reallığın varlı- pan atlarını iki yəhərdə oturdub idarə elə-
ğını inkar etdi, dəhşətə gəldim, sanki qor- məyə çalışırdı; buna ancaq Allahın gücü
xunc kabusla üz-üzə dayanmışdım və yetər. Amma həyatı və vücudu anlamaq
yukio Misima. Günəş və polad yanlış olaraq bunun yalnız mənim başı- həvəsi getdikcə daha da şiddətlənirdi...
ma gələn istisna bir şey olduğuna özümü Uzun illər sonra günəşin və poladın
inandırdım. Bütün başqa kişilərin əvvəl- sayəsində mən yeni bir dil – bədən dilini
axır özləri üçün belə bir kəşf elədikləri öyrəndim. O, mənim üçün ikinci ana dili,
ağlıma da gəlmirdi. anadangəlmə yox, sonradan dərk etdi-
Bu yanlışdan doğan qorxu, qarışıqlıq yim bir elm oldu. Məhz bu elmim haqqın-
məni mütləq şəkildə özüm üçün reallığı da danışmaq istəyirəm. Güman eləyirəm
və vücudu öz bildiyim kimi uydurmağa ki, pedaqogika və tərbiyə tarixində ikinci
məcbur elədi. Çünki ağlıma da gətirmir- belə bir nümunə yoxdu. Buna görə də
dim ki, hər bir kişinin bədəni öz təbiətinə danışacağım tarixçəni başa düşmək o
görə əsl mövcudluğunu (mənasızlığını?) qədər də asan olmayacaq.
rədd edir. Malik olmadığım bütün keyfiy- Uşaqlıq yaddaşımda məbəd mərasim-
yətləri uydurduğum “ideal bədən”in adına ləri silinməz izlər buraxıb: bir dəstə cavan
yazırdım. Bir halda ki, mənim bu əti-qanı oğlan çiyinlərində qurbangah olan kəca-
diyyətlər, eləcə də təfəkkürümdə dərin korroziyaya məruz qalıb, o zaman “ideal
kök salmış reallığın və varlığın mahiyyə- bədən”də və “ideal gerçəklik”də söz, ümu-
tini anlamamaq – bütün bu təsirlər eyni miyyətlə, olmamalıdır. Mənim təxəyyü-
mənbədən qaynaqlanır. Bu ziddiyyətlər lümdə canlanan bədən iki əsas xarakte-
mənim reallığa, varlığa, təsir gücünə ha- rik cəhətə – formasının gözəlliyinə və
kim olmağım barədə möhkəm inama əsas- mütləq səssizliyə malik olmalı idi.
lanmır. Varlıq anlayışı həyatıma bir qədər “Əgər korroziyanın gücü təkcə dağıt-
gec daxil olub, beləliklə də, onu təpədən- mağa yox, həm də yaratmağa yetirsə,
dırnağa Sözlə silahlanmış halda qarşıla- onda bu yaradıcılığın meyvəsi “ideal bə-
mışam. Düşünürəm ki, yuxarıda qeyd elə- dən” olmalıdır”, – deyə öz-özümə düşünür-
diyim fetişizmlərdən birincisinin təsiri ilə düm. Söz sənətinin ən yüksək ifadə for-
bədənimi öz mülkiyyətim kimi qəbul elə- ması fiziki gözəlliyin mütləq təqlididi, baş-
mirdim. Əgər bədənimin mənə məxsus qa sözlə, korroziyaya tabe olmayan, ölməz,
olduğunu etiraf etsəydim, Söz öz son- əbədi reallığın axtarışıdı. Bu məntiqdə
suzluğunu itirər, reallıq zorla həyatıma gi- açıq-aşkar ziddiyyət gizlənir, belə ki, mən
124 rər, onunla qarşılaşmaq qaçılmaz olardı. Sözü eyni zamanda öz əsas funksiyasın-
Bax belə maraqlı bir vəziyyət yaran- dan məhrum eləmişdim və reallığın əsl
2017 mışdı. Bədənimin varlığını tanımamaq is- mahiyyətini əlindən almışdım. Eyni vaxt-
təyim qismən hansısa dərin, amma öz- da da mənim “üsulum” əsl zirəklik və us-
özlüyündə çox gözəl bir yanlışla izah olu- talıq möcüzəsi olub, Sözü, onun obyekti-
nurdu. Mən o vaxt kişi bədəninin özünü ni, gerçəkliyi bir-biriylə üz-üzə gəlmək-
heç vaxt obyektiv reallıq şəklində göstər- dən qorumaq imkanı verirdi.
mədiyini bilmirdim. Mənə elə gəlirdi ki, Mən yazmağa başlayanda qəlbim özü
bunun əksi sadəcə ola bilməz. Amma elə də bilmədən ayrı-ayrı istiqamətlərdə ça-
ki bədənim, ümumiyyətlə, reallığın varlı- pan atlarını iki yəhərdə oturdub idarə elə-
ğını inkar etdi, dəhşətə gəldim, sanki qor- məyə çalışırdı; buna ancaq Allahın gücü
xunc kabusla üz-üzə dayanmışdım və yetər. Amma həyatı və vücudu anlamaq
yukio Misima. Günəş və polad yanlış olaraq bunun yalnız mənim başı- həvəsi getdikcə daha da şiddətlənirdi...
ma gələn istisna bir şey olduğuna özümü Uzun illər sonra günəşin və poladın
inandırdım. Bütün başqa kişilərin əvvəl- sayəsində mən yeni bir dil – bədən dilini
axır özləri üçün belə bir kəşf elədikləri öyrəndim. O, mənim üçün ikinci ana dili,
ağlıma da gəlmirdi. anadangəlmə yox, sonradan dərk etdi-
Bu yanlışdan doğan qorxu, qarışıqlıq yim bir elm oldu. Məhz bu elmim haqqın-
məni mütləq şəkildə özüm üçün reallığı da danışmaq istəyirəm. Güman eləyirəm
və vücudu öz bildiyim kimi uydurmağa ki, pedaqogika və tərbiyə tarixində ikinci
məcbur elədi. Çünki ağlıma da gətirmir- belə bir nümunə yoxdu. Buna görə də
dim ki, hər bir kişinin bədəni öz təbiətinə danışacağım tarixçəni başa düşmək o
görə əsl mövcudluğunu (mənasızlığını?) qədər də asan olmayacaq.
rədd edir. Malik olmadığım bütün keyfiy- Uşaqlıq yaddaşımda məbəd mərasim-
yətləri uydurduğum “ideal bədən”in adına ləri silinməz izlər buraxıb: bir dəstə cavan
yazırdım. Bir halda ki, mənim bu əti-qanı oğlan çiyinlərində qurbangah olan kəca-