Page 66 - 2017-3
P. 66
zim nəslin şöhrətpərəst niyyətləri sələflə- qaçan bir məsələni ilk dəfə bizim nəsil
rimizin məqsədlərindən çox da fərqlən- dərk etdi: dünyanın taleyini həll edən
mir. Ancaq əminliklə deyə bilərəm ki, məq- böyük qərarlar, əslində, iclas zallarında,
sədlərdəki başlıca fərqlər peşə yoldaşla- ya iştirakçıların və mətbuatın gözü qarşı-
rının yalnız bölüşdükləri mülahizələrdə sında beynəlxalq konfranslarda bir-iki gün
deyil, həm də bizim nəslin qabiliyyətli ərzində qəbul olunmur. Әsl mübahisələr
nümayəndələrinin çoxunun öz ağalarını həmin ölkənin böyük evlərindəki bağlı qa-
nə üçün dəyişdirdiyində də əksini tapırdı. pıları arxasında baş verir, mühüm qərar-
Belə qərarlar təkcə aldıqları məvaciblə, lar da məhz orada qəbul olunur.
tabeliyində olan xidmətçilərin sayı və ata- Camaatın qarşısında təntənə ilə təş-
baba malikanəsinin cah-calalı ilə diktə kil olunan mərasimlərdə isə bu evlərin di-
olunmurdu; ədalət naminə qeyd etmək varları arasında həftələrlə, bəlkə də, ay-
istəyirəm ki, bizim nəsil üçün peşə nüfu- larla hazırlanan müqavilələr vur-tut təs-
zu hər şeydən əvvəl ağanın əxlaqi keyfiy- diq edilir. Beləliklə, bizim üçün dünya fır-
yətləri ilə bağlı idi. lanan təkərə bənzəyirdi, böyük evlər də
Nəsillər arasındakı fərqi, çox güman, onun təkər topudu və qəbul edilən qərar-
66 müqayisə yolu ilə daha yaxşı göstərə bi- lar mərkəzdən onun ətrafında fırlananla-
lərəm. Mən deyərdim ki, atamın nəslin- rın hamısına – varlılara da, kasıblara da
2017 dən olan eşikağaları dünyaya pilləkən ki- eyni qaydada bərabər paylanırdı. Peşə
mi baxıblar: yuxarı pillədə damarından şöhrətpərəstliyindən xali olmayan bizlər-
kral qanı axanlar, əsilli-nəsilli hersoq və dən kimlərsə öz qüvvəsi daxilində bu tə-
lordlar, onlardan aşağıda “yeni pullanan” kər topuna can atırdı. Çünki bizim nəsil,
zadəganlar otururlar və iyerarxiya vur-tut artıq dediyim kimi, idealistlər nəsli idi, on-
var-dövlətlə, ya da onun yoxluğu ilə müəy- lar üçün məsələ yalnız şan-şöhrətdə de-
yən olunana qədər beləcə davam edir. yil, həm də öz ustalığını nəyin naminə is-
İstənilən şöhrətpərəst eşikağası imkanı tifadə etməkdə idi. Bizdən hər birimiz ürə-
Kazuo İsiquro. O günlərdən qalanlar daxilində bu pilləkənlə yuxarı dırmaşırdı yinin dərinliyində daha yaxşı dünyanın
və nə qədər yuxarı qalxa bilirdisə, onun yaradılmasına öz kiçik payını vermək is-
peşə nüfuzu da bir o qədər yüksək olur- təyirdi və başa düşürdü ki, peşəkar nöqte-
du. Heys Cəmiyyətinin “məşhur ev” anla- yi-nəzərdən buna müvəffəq olmağın ən
yışında məhz bu dəyərlər ifadə olunmuş- etibarlı yolu – sivilizasiyanın taleyinin tap-
du və hətta 1929-cu ildə bu cür yekəxana şırıldığı görkəmli insanlara xidmət elə-
bəyanatla çıxış etməsi faktı Cəmiyyətin məkdi.
sonunun artıq çatdığını, bunun hələ bir Bütün bunlar, əlbəttə, ümumiləşdir-
xeyli əvvəl baş verməli olduğunu açıq- mədi və güman edirəm ki, bizim nəsildə
aşkar göstərir. Çünki həmin vaxt bu cür bu incə mətləbdən başı çıxmayanlar da
düşüncə bizim peşədə önə çıxan hörmətli çox olub. Başqa tərəfdən də, əminəm ki,
şəxsləri razı salmırdı. Bizim nəsil dünya- atamın nəslindən olanların əksəriyyəti öz
nı pilləkən kimi yox, çox ehtimal, təkər ki- fəaliyyətində instinktiv olaraq bu “əxlaqi”
mi dərk edirdi. Mən bu metaforanı, deyə- ölçüyə əsaslanıb. Ancaq təfsilata varma-
sən, inkişaf etdirməli olacağam. dan, güman edirəm, bu ümumiləşdirmə-
Mənə elə gəlir, əvvəlkilərin gözündən lər doğrudu, elə mənim peşə taleyimdə
rimizin məqsədlərindən çox da fərqlən- dərk etdi: dünyanın taleyini həll edən
mir. Ancaq əminliklə deyə bilərəm ki, məq- böyük qərarlar, əslində, iclas zallarında,
sədlərdəki başlıca fərqlər peşə yoldaşla- ya iştirakçıların və mətbuatın gözü qarşı-
rının yalnız bölüşdükləri mülahizələrdə sında beynəlxalq konfranslarda bir-iki gün
deyil, həm də bizim nəslin qabiliyyətli ərzində qəbul olunmur. Әsl mübahisələr
nümayəndələrinin çoxunun öz ağalarını həmin ölkənin böyük evlərindəki bağlı qa-
nə üçün dəyişdirdiyində də əksini tapırdı. pıları arxasında baş verir, mühüm qərar-
Belə qərarlar təkcə aldıqları məvaciblə, lar da məhz orada qəbul olunur.
tabeliyində olan xidmətçilərin sayı və ata- Camaatın qarşısında təntənə ilə təş-
baba malikanəsinin cah-calalı ilə diktə kil olunan mərasimlərdə isə bu evlərin di-
olunmurdu; ədalət naminə qeyd etmək varları arasında həftələrlə, bəlkə də, ay-
istəyirəm ki, bizim nəsil üçün peşə nüfu- larla hazırlanan müqavilələr vur-tut təs-
zu hər şeydən əvvəl ağanın əxlaqi keyfiy- diq edilir. Beləliklə, bizim üçün dünya fır-
yətləri ilə bağlı idi. lanan təkərə bənzəyirdi, böyük evlər də
Nəsillər arasındakı fərqi, çox güman, onun təkər topudu və qəbul edilən qərar-
66 müqayisə yolu ilə daha yaxşı göstərə bi- lar mərkəzdən onun ətrafında fırlananla-
lərəm. Mən deyərdim ki, atamın nəslin- rın hamısına – varlılara da, kasıblara da
2017 dən olan eşikağaları dünyaya pilləkən ki- eyni qaydada bərabər paylanırdı. Peşə
mi baxıblar: yuxarı pillədə damarından şöhrətpərəstliyindən xali olmayan bizlər-
kral qanı axanlar, əsilli-nəsilli hersoq və dən kimlərsə öz qüvvəsi daxilində bu tə-
lordlar, onlardan aşağıda “yeni pullanan” kər topuna can atırdı. Çünki bizim nəsil,
zadəganlar otururlar və iyerarxiya vur-tut artıq dediyim kimi, idealistlər nəsli idi, on-
var-dövlətlə, ya da onun yoxluğu ilə müəy- lar üçün məsələ yalnız şan-şöhrətdə de-
yən olunana qədər beləcə davam edir. yil, həm də öz ustalığını nəyin naminə is-
İstənilən şöhrətpərəst eşikağası imkanı tifadə etməkdə idi. Bizdən hər birimiz ürə-
Kazuo İsiquro. O günlərdən qalanlar daxilində bu pilləkənlə yuxarı dırmaşırdı yinin dərinliyində daha yaxşı dünyanın
və nə qədər yuxarı qalxa bilirdisə, onun yaradılmasına öz kiçik payını vermək is-
peşə nüfuzu da bir o qədər yüksək olur- təyirdi və başa düşürdü ki, peşəkar nöqte-
du. Heys Cəmiyyətinin “məşhur ev” anla- yi-nəzərdən buna müvəffəq olmağın ən
yışında məhz bu dəyərlər ifadə olunmuş- etibarlı yolu – sivilizasiyanın taleyinin tap-
du və hətta 1929-cu ildə bu cür yekəxana şırıldığı görkəmli insanlara xidmət elə-
bəyanatla çıxış etməsi faktı Cəmiyyətin məkdi.
sonunun artıq çatdığını, bunun hələ bir Bütün bunlar, əlbəttə, ümumiləşdir-
xeyli əvvəl baş verməli olduğunu açıq- mədi və güman edirəm ki, bizim nəsildə
aşkar göstərir. Çünki həmin vaxt bu cür bu incə mətləbdən başı çıxmayanlar da
düşüncə bizim peşədə önə çıxan hörmətli çox olub. Başqa tərəfdən də, əminəm ki,
şəxsləri razı salmırdı. Bizim nəsil dünya- atamın nəslindən olanların əksəriyyəti öz
nı pilləkən kimi yox, çox ehtimal, təkər ki- fəaliyyətində instinktiv olaraq bu “əxlaqi”
mi dərk edirdi. Mən bu metaforanı, deyə- ölçüyə əsaslanıb. Ancaq təfsilata varma-
sən, inkişaf etdirməli olacağam. dan, güman edirəm, bu ümumiləşdirmə-
Mənə elə gəlir, əvvəlkilərin gözündən lər doğrudu, elə mənim peşə taleyimdə