Page 275 - 2017-3
P. 275
evlərdə həyatın necə ola biləcəyi ba- dirirdi, onlara qətiyyən toxunmaz, lazımlı 275
rədə düşünür, təxəyyülündə heç nə can- olduqlarını şübhə altına da almazdı. Bəli, 2017
lanmırdı. Tək və ayıq olanda gözlərinə bəzən saatlarla oturub qımıldanmır, da-
bağırsaqlarını öz qarnına dolduran oğlan nışmaq istəmirdi. Bəli, onu tapdığı müvəq- Toni Morrison. Evə qayıdış
görünürdü – oğlan onları falçının pis xə- qəti işlərdən tez-tez qovurdular. Lilinin ya-
bərdən çatlayan büllur şarı kimi, ovcunun nında hərdən bezsə də, onsuz yaşaya
içində ehtiyatla tuturdu; ya da sifətinin biləcəyinə əmin deyildi. Məsələ tək ya-
yalnız aşağı hissəsi salamat olan, anası- taqda, sevişəndə qıçlarının arasını “səl-
nı çağıran oğlanın səsini eşidirdi. Sonra tənət” adlandırmasında da deyildi. O uza-
sağ qalmaq üçün, onun da bağırsaqları nanda, sinəsində qız əlinin uşaq ağırlığı-
çölə tökülməsin deyə, oğlanın üstündən nı duyanda kabuslar yaxasından əl çəkir,
keçirdi. Qış mənzərəsinin ağ-qara fonun- rahat yuxuya gedə bilirdi. Yuxudan Lilinin
da qan qırmızısı rəngində nəsə şişib- yanında oyananda ilk arzusu bir qurtum
böyüyürdü. Bu mənzərələr heç vaxt çəki- viski olmurdu. Başlıcası isə, onu başqa
lib getmir, yalnız Lili yanında olanda so- qadınlar – fərqi yoxdur, istər açıqca giri-
lub sönürdü. Bu səfəri qəti ayrılıq say- şənlər, ya öz kefləri üçün xoşa gəlməyə
maq istəmirdi. Bunun sadəcə fasilə oldu- çalışanlar çəkmirdi. Onları Lili ilə müqayi-
ğuna ümid edirdi. Lakin birgə həyatları- sə eləmirdi, adi adam gözündə görürdü.
nın nəyə çevrildiyini də unutmaq mümkün Onun yanında isə hər şey unudulur, bey-
deyildi: qəzəb qadının səsini sanki kilid- ninin bir küncündə gizlənirdi, ancaq mə-
ləmişdi, sükutundan ümidsizlik sezilirdi. qamı çatanda yenə ittihamlar başlayırdı.
Qəribədir, qız yaman dəyişmişdi... Frenk Sən niyə tələsmədin? Әgər özünü tez
bu qızda nələri sevdiyini xatırlayanda – yetirsəydin, onu xilas edə bilərdin, Mayk
balaca qarnını, dizlərinin büküşündəki şu- kimi onu da təpənin arxasına darta bilər-
mal dərisini, ecazkar gözəlliyə malik çöhrə- din. Sonra nə qədər adamı, uşaqlarını
sini – ona elə gəlirdi ki, indi onun karika- darta-darta aparmağa çalışan qadınları
turunu görür. Vəziyyətin bu yerə çatması- öldürdün. Bir də təkqıç, çəlikli bir qocanı
nın günahı tək özündə ola bilməz axı, vurdun – arxadakıları, qaçaraq gələnləri
məgər elə deyil? Bəyəm, siqaret çəkmək ləngitməsin deyə yol qırağıyla səntirləyə-
üçün bayıra çıxmırdı? Maaşının yarısını səntirləyə gedirdi. Onun başına güllə sıx-
onun bəzək dolabçasının üstünə qoyub, dın. Fikirləşirdin ki, Maykın şalvarında
demirdi ki, ürəyi istədiyi kimi xərcləyə bi- donmuş sidiyin, anasını çağıran dodaq-
lər? Tualetin qapağını nəzakətlə qaldır- ların acığını çıxa biləcəksən. Çıxa bildin-
mırdı? O isə bunu təhqir sayırdı... mi? Baş tutdumu? Bir də o qız. Nə etmiş-
di ki, onu belə cəzalandırdılar? Verilmə-
Qadına məxsus nə vardısa – qapılar- miş suallar gördüyü şəkillərin kölgələrin-
dan asılan, şkaflarda sıxışan, əlüzyuyan- dəki kif kimi çoxalıb-artırdı. Liliyəcən belə
da-filanda, bütün mümkün və qeyri-müm- idi. Onu görənəcən, qız stulun üstünə
kün yerlərdə rastlaşdığı imalə başlıqları, qalxıb əlini bufetin yuxarı rəfindən nahar
imalə üçün maye qablar, qadın şampun- üçün çörək unu götürmək məqsədilə uza-
ları, bezlər, depilyatorlar, üz məlhəmləri, danacan belə idi. İlk dəfə. O qalxıb rəf-
palçıq maskaları, biqudilər, losyonlar, de- dən un qabını özü götürməli idi. Amma
zodorantlar – onu təəccübləndirib əylən-
rədə düşünür, təxəyyülündə heç nə can- olduqlarını şübhə altına da almazdı. Bəli, 2017
lanmırdı. Tək və ayıq olanda gözlərinə bəzən saatlarla oturub qımıldanmır, da-
bağırsaqlarını öz qarnına dolduran oğlan nışmaq istəmirdi. Bəli, onu tapdığı müvəq- Toni Morrison. Evə qayıdış
görünürdü – oğlan onları falçının pis xə- qəti işlərdən tez-tez qovurdular. Lilinin ya-
bərdən çatlayan büllur şarı kimi, ovcunun nında hərdən bezsə də, onsuz yaşaya
içində ehtiyatla tuturdu; ya da sifətinin biləcəyinə əmin deyildi. Məsələ tək ya-
yalnız aşağı hissəsi salamat olan, anası- taqda, sevişəndə qıçlarının arasını “səl-
nı çağıran oğlanın səsini eşidirdi. Sonra tənət” adlandırmasında da deyildi. O uza-
sağ qalmaq üçün, onun da bağırsaqları nanda, sinəsində qız əlinin uşaq ağırlığı-
çölə tökülməsin deyə, oğlanın üstündən nı duyanda kabuslar yaxasından əl çəkir,
keçirdi. Qış mənzərəsinin ağ-qara fonun- rahat yuxuya gedə bilirdi. Yuxudan Lilinin
da qan qırmızısı rəngində nəsə şişib- yanında oyananda ilk arzusu bir qurtum
böyüyürdü. Bu mənzərələr heç vaxt çəki- viski olmurdu. Başlıcası isə, onu başqa
lib getmir, yalnız Lili yanında olanda so- qadınlar – fərqi yoxdur, istər açıqca giri-
lub sönürdü. Bu səfəri qəti ayrılıq say- şənlər, ya öz kefləri üçün xoşa gəlməyə
maq istəmirdi. Bunun sadəcə fasilə oldu- çalışanlar çəkmirdi. Onları Lili ilə müqayi-
ğuna ümid edirdi. Lakin birgə həyatları- sə eləmirdi, adi adam gözündə görürdü.
nın nəyə çevrildiyini də unutmaq mümkün Onun yanında isə hər şey unudulur, bey-
deyildi: qəzəb qadının səsini sanki kilid- ninin bir küncündə gizlənirdi, ancaq mə-
ləmişdi, sükutundan ümidsizlik sezilirdi. qamı çatanda yenə ittihamlar başlayırdı.
Qəribədir, qız yaman dəyişmişdi... Frenk Sən niyə tələsmədin? Әgər özünü tez
bu qızda nələri sevdiyini xatırlayanda – yetirsəydin, onu xilas edə bilərdin, Mayk
balaca qarnını, dizlərinin büküşündəki şu- kimi onu da təpənin arxasına darta bilər-
mal dərisini, ecazkar gözəlliyə malik çöhrə- din. Sonra nə qədər adamı, uşaqlarını
sini – ona elə gəlirdi ki, indi onun karika- darta-darta aparmağa çalışan qadınları
turunu görür. Vəziyyətin bu yerə çatması- öldürdün. Bir də təkqıç, çəlikli bir qocanı
nın günahı tək özündə ola bilməz axı, vurdun – arxadakıları, qaçaraq gələnləri
məgər elə deyil? Bəyəm, siqaret çəkmək ləngitməsin deyə yol qırağıyla səntirləyə-
üçün bayıra çıxmırdı? Maaşının yarısını səntirləyə gedirdi. Onun başına güllə sıx-
onun bəzək dolabçasının üstünə qoyub, dın. Fikirləşirdin ki, Maykın şalvarında
demirdi ki, ürəyi istədiyi kimi xərcləyə bi- donmuş sidiyin, anasını çağıran dodaq-
lər? Tualetin qapağını nəzakətlə qaldır- ların acığını çıxa biləcəksən. Çıxa bildin-
mırdı? O isə bunu təhqir sayırdı... mi? Baş tutdumu? Bir də o qız. Nə etmiş-
di ki, onu belə cəzalandırdılar? Verilmə-
Qadına məxsus nə vardısa – qapılar- miş suallar gördüyü şəkillərin kölgələrin-
dan asılan, şkaflarda sıxışan, əlüzyuyan- dəki kif kimi çoxalıb-artırdı. Liliyəcən belə
da-filanda, bütün mümkün və qeyri-müm- idi. Onu görənəcən, qız stulun üstünə
kün yerlərdə rastlaşdığı imalə başlıqları, qalxıb əlini bufetin yuxarı rəfindən nahar
imalə üçün maye qablar, qadın şampun- üçün çörək unu götürmək məqsədilə uza-
ları, bezlər, depilyatorlar, üz məlhəmləri, danacan belə idi. İlk dəfə. O qalxıb rəf-
palçıq maskaları, biqudilər, losyonlar, de- dən un qabını özü götürməli idi. Amma
zodorantlar – onu təəccübləndirib əylən-
