Page 270 - 2017-3
P. 270
isə şkafdan asılıb. Dəhlizlə çıxıb giriş qa- də toqqalı-toqqasız, amma mütləq əlisi-
pısına çatmalı idi – bu mərtəbədə yanğın lahlı adamlar gəlib səni məcbur edə bilər-
olandan, tibb bacısı ilə bir yerdə iki xəstə lər ki, olan-qalanını yığışdırıb, çəkməli-
öləndən sonra onu qıfıllamırdılar. Bunu çəkməsiz onlarla gedəsən. İyirmi il qa-
çərənçi sanitar Kreyn, xəstələrin qoltuğu- baq, hələ dörd yaşı olanda bir cüt ayaq-
nun altını yuyanda daim saqqız çeynə- qabısı vardı, düzdür, bir tayının dabanı
yən sanitar danışmışdı. Amma yəqin, bu laxlayır, hər addımda yerə dəyib taqqıl-
da bir bəhanə idi, çünki işçilər orada si- dayırdı. Onda on beş evin sakinlərinə iyir-
qaret çəkirdilər, buna görə bağlamırdılar. mi dörd saata şəhər ətrafındakı qəsəbə-
Qaçış üçün ilk planı Kreyn palataya gə- lərindən çıxmaq əmri vermişdilər. Әks
ləndə başına vurub onu huşsuz halda ye- təqdirdə... “Әks təqdir” isə artıq ölüm de-
rə yıxmaq idi. Bunun üçün qolundakı qan- mək idi. Xəbərdarlıq səhər tezdən edil-
dalları boşaltmaq lazım gələcəkdi. Bu, mişdi, gün də çaşqınlıq, qəzəb, yır-yığış
çox riskli olduğundan, tamam başqa yol içində keçmişdi. Axşam çoxları kimi ma-
seçmək məcburiyyətində qaldı. şınla, maşını olmayanlar da pay-piyada
İki gün əvvəl, polis maşınının arxa çıxıb getmişdi – gödəkcəli-gödəkcəsiz
270 oturacağında bura qolubağlı gətiriləndə adamların təhdidlərinə, qonşuların dilə
elə hey o yana, bu yana boylanırdı ki, ha- tutmasına baxmayaraq, qoca Krouford
2017 ra aparıldığını anlasın. Buralarda heç ol- eyvanının pillələrində oturub, getməkdən
mamışdı. Әsasən, Sentral-Sitidə gəzib- imtina etmişdi. Dirsəklərini dizlərinə söykə-
dolaşırdı. Yeməkxananın qapısındakı ne- yib, barmaqlarını daraqlayıb, tənbəki çey-
on işıqlardan, bir də qaradərililərin Sion- nəyə-çeynəyə bütün gecəni gözləmişdi.
dakı balaca metodist kilsəsinin həyəti qa- İyirmi dörd saatdan sonra, dan yeri
bağındakı yekə lövhədən başqa, o yerlə- söküləndə onu dəmir dəyənəklərlə, tüfəng
rin heç bir xüsusi əlaməti yoxdu. Әgər qundağıyla ölənəcən döymüş, sonra da
yanğın çıxışından sivişə bilsəydi, elə bir- cəsədini bu ətrafdakı ən qoca, elə öz qa-
baş ora – Siona gedəcəkdi. Amma qaç- pısında bitən maqnoliya ağacına bağla-
mazdan əvvəl haradansa çəkmə tapmalı mışdılar. Bəlkə də, kişi bu ağaca məhəb-
idi. Qışda küçə ilə ayaqyalın getsə, mütləq bətinə görə inad göstərmişdi. Hərdən ağa-
Toni Morrison. Evə qayıdış tutulacaqdı, xəstəxanaya qaytaracaq, son- cı hələ ulu nənəsinin əkdiyi ilə qürrələnir-
ra da səfil dilənçi kimi içəri basacaqdılar. di. Gecə qaçıb canlarını qurtaran qonşu-
Maraqlı qanundur: əgər küçədə veyil- ları qayıdıb onu ağacdan açmış, sevimli
lənirsənsə, ya da elə boş-bekar dayan- maqnoliyasının altında torpağa tapşırmış-
mısansa, deməli, səfilsən. Әlində kitab dılar. Qəbirqazanlardan biri onu dinləmə-
olsa, karına gələrdi, lakin ayaqyalınsan- yə həvəs göstərənlərə qoca Kroufordun
sa, deməli, səfilsən; elə-belə durmusan- gözlərinin də çıxarıldığını danışmışdı...
sa, “şübhəli davranışda” ittiham edə bi- Qaçış üçün çəkmə lazım idi, xəstə isə
lərlər. çəkməsiz qalmışdı. Dan yeri sökülmə-
O, çoxlarından yaxşı bilirdi ki, haqlı- miş, səhər saat dörddə möhkəm parça-
haqsız cəza vermək üçün küçədə olma- dan olan qandalını boşaldıb açmağa
ğın vacib deyil. Evdə – illər uzunu yaşa- müvəffəq oldu, xəstəxana pijamasını so-
dığın evdə də ola bilərsən. Günlərin birin- yundu. Hərbçi şalvarını, gödəkcəsini ge-
pısına çatmalı idi – bu mərtəbədə yanğın lahlı adamlar gəlib səni məcbur edə bilər-
olandan, tibb bacısı ilə bir yerdə iki xəstə lər ki, olan-qalanını yığışdırıb, çəkməli-
öləndən sonra onu qıfıllamırdılar. Bunu çəkməsiz onlarla gedəsən. İyirmi il qa-
çərənçi sanitar Kreyn, xəstələrin qoltuğu- baq, hələ dörd yaşı olanda bir cüt ayaq-
nun altını yuyanda daim saqqız çeynə- qabısı vardı, düzdür, bir tayının dabanı
yən sanitar danışmışdı. Amma yəqin, bu laxlayır, hər addımda yerə dəyib taqqıl-
da bir bəhanə idi, çünki işçilər orada si- dayırdı. Onda on beş evin sakinlərinə iyir-
qaret çəkirdilər, buna görə bağlamırdılar. mi dörd saata şəhər ətrafındakı qəsəbə-
Qaçış üçün ilk planı Kreyn palataya gə- lərindən çıxmaq əmri vermişdilər. Әks
ləndə başına vurub onu huşsuz halda ye- təqdirdə... “Әks təqdir” isə artıq ölüm de-
rə yıxmaq idi. Bunun üçün qolundakı qan- mək idi. Xəbərdarlıq səhər tezdən edil-
dalları boşaltmaq lazım gələcəkdi. Bu, mişdi, gün də çaşqınlıq, qəzəb, yır-yığış
çox riskli olduğundan, tamam başqa yol içində keçmişdi. Axşam çoxları kimi ma-
seçmək məcburiyyətində qaldı. şınla, maşını olmayanlar da pay-piyada
İki gün əvvəl, polis maşınının arxa çıxıb getmişdi – gödəkcəli-gödəkcəsiz
270 oturacağında bura qolubağlı gətiriləndə adamların təhdidlərinə, qonşuların dilə
elə hey o yana, bu yana boylanırdı ki, ha- tutmasına baxmayaraq, qoca Krouford
2017 ra aparıldığını anlasın. Buralarda heç ol- eyvanının pillələrində oturub, getməkdən
mamışdı. Әsasən, Sentral-Sitidə gəzib- imtina etmişdi. Dirsəklərini dizlərinə söykə-
dolaşırdı. Yeməkxananın qapısındakı ne- yib, barmaqlarını daraqlayıb, tənbəki çey-
on işıqlardan, bir də qaradərililərin Sion- nəyə-çeynəyə bütün gecəni gözləmişdi.
dakı balaca metodist kilsəsinin həyəti qa- İyirmi dörd saatdan sonra, dan yeri
bağındakı yekə lövhədən başqa, o yerlə- söküləndə onu dəmir dəyənəklərlə, tüfəng
rin heç bir xüsusi əlaməti yoxdu. Әgər qundağıyla ölənəcən döymüş, sonra da
yanğın çıxışından sivişə bilsəydi, elə bir- cəsədini bu ətrafdakı ən qoca, elə öz qa-
baş ora – Siona gedəcəkdi. Amma qaç- pısında bitən maqnoliya ağacına bağla-
mazdan əvvəl haradansa çəkmə tapmalı mışdılar. Bəlkə də, kişi bu ağaca məhəb-
idi. Qışda küçə ilə ayaqyalın getsə, mütləq bətinə görə inad göstərmişdi. Hərdən ağa-
Toni Morrison. Evə qayıdış tutulacaqdı, xəstəxanaya qaytaracaq, son- cı hələ ulu nənəsinin əkdiyi ilə qürrələnir-
ra da səfil dilənçi kimi içəri basacaqdılar. di. Gecə qaçıb canlarını qurtaran qonşu-
Maraqlı qanundur: əgər küçədə veyil- ları qayıdıb onu ağacdan açmış, sevimli
lənirsənsə, ya da elə boş-bekar dayan- maqnoliyasının altında torpağa tapşırmış-
mısansa, deməli, səfilsən. Әlində kitab dılar. Qəbirqazanlardan biri onu dinləmə-
olsa, karına gələrdi, lakin ayaqyalınsan- yə həvəs göstərənlərə qoca Kroufordun
sa, deməli, səfilsən; elə-belə durmusan- gözlərinin də çıxarıldığını danışmışdı...
sa, “şübhəli davranışda” ittiham edə bi- Qaçış üçün çəkmə lazım idi, xəstə isə
lərlər. çəkməsiz qalmışdı. Dan yeri sökülmə-
O, çoxlarından yaxşı bilirdi ki, haqlı- miş, səhər saat dörddə möhkəm parça-
haqsız cəza vermək üçün küçədə olma- dan olan qandalını boşaldıb açmağa
ğın vacib deyil. Evdə – illər uzunu yaşa- müvəffəq oldu, xəstəxana pijamasını so-
dığın evdə də ola bilərsən. Günlərin birin- yundu. Hərbçi şalvarını, gödəkcəsini ge-