Page 260 - 2017-3

lə, aylarla araşdırmaq olar, amma rolun
260
2017 çalışın. Jestlər emosional həyatı riqqətə kilsəni, ordakı ixlaskar mühiti təsəvvürdə
Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
– Hər şeydən əvvəl deməliyəm: öyrən-
incəliklərini duymaq, ilk növbədə, aktrisa- məyə çalışdığımız sistemdə sırf hislərlə
nın istedadından asılıdır. Bu rolu oyna- bağlı məqam yoxdur. Yəni bu sistem sizi
maq üçün aktrisa ən mürəkkəb hərəkət- məcbur etmir ki, yalnız hislərinizi ortaya
ləri son dərəcə sadələşdirməyi bacarma- qoyasınız. Çünki bu, çox təhlükəli, viran-
lı, əl və bədən jestlərindən istifadə et- edici və etibarsız işdir. Sırf hislərin mən-
məklə məqbul yol tapmalıdır.
Biz aktyorlar üçün bundan sadə və gənəsinə düşən kimi nəzarətdən çıxırıq.
Səhnə hərəkətlərimizi tənzimləyə bilmi-
cəlbedici yol ola bilməz. Ona görə də rik, əhvali-ruhiyyə toruna düşüb çapala-
Cülyetta obrazı üçün xarakterik keyfiy- yırıq və getdikcə saxta oyun nümayiş et-
yətlər jestlərin vasitəsilə tapılmalıdır. Hət- dirməyə başlayırıq. Araşdırdığımız mə-
ta bayaq danışdığımız güclü arzular da qamların hamısı yalnız hislərin oyadılma-
xüsusi keyfiyyət doğurmalıdır. İndi bar- sına aparan yolları göstərir, biz öz-
maqlar, əllər, qollar və bədənin digər özlüyündə hislərə heç vaxt birbaşa müra-
üzvləri vasitəsi ilə güclü arzuları bildirən ciət etmirik. İzah etməyə çalışıram ki, ak-
jestləri göstərməyə çalışın. Әvvəlcə fizi-
oloji üsulla jesti bədənin hansı üzvü ilə tyor mütləq ətrafındakı müəyyən şəraitlə
yerinə yetirəcəyinizi müəyyən edin. Sadə zəngin mühiti duymalıdır. Bu, bizi hislərin
fiziki jestin müəyyən məna doğurmasına təzyiqindən xilas edir. Məsələn, kafedral
gətirəcək, impulsları oyadacaq. Siz sa- canlandırsaq, hislərimiz dərhal buna qar-
dəcə oynayırsınız, amma bu oyun yara- şılıq verəcək.
dıcılıq təxəyyülü, ilhamla doludur və ina- – Mühitə xarakter verməyin müm-
nın, tamaşaçıya zövq verir. künlüyünə inanmıram. Mühit obyekt-
lə, yaxud şəxslə əlaqədən doğur. Mə-
Mühit sələn, bu mühazirə otağının Mixail Çe-
xovla əlaqəsindən mühit yaranır. Bu
– Mühit barədə sizə bir neçə dəfə mühit artıq dəyişib, mənim münasibə-
sual vermişəm. Bəzi məşhur aktyorla- tim burda əyləşənlərin hər birinin müna-
rın heyrətamiz oyununu izləmişəm, am- sibətindən fərqlənir – o, şəxsi və fərdi
ma sonradan bu adamların ifası mən- hal alıb. Düşünürəm, mühit hissi kim-
də heç bir müsbət təəssürat oyatma- dənsə, yaxud nədənsə alınır, əxz olu-
yıb, sanki oyun əhvali-ruhiyyəsini iti- nur, bu, tamamilə fərdi bir hisdir, yəni
riblər, şablona aludə olublar. Təsəvvür mənim ay işığına, bağçaya, eyvana və
edin, tamaşa başlayır, on dəqiqə, bə- s.-yə münasibətimdən mühit doğur.
zən iyirmi dəqiqə keçir, amma aktyo- Mən səhər çimərlikdə olmuşam, siz isə
run oyunu görünmür, duyulmur. Peşə- ora getməmisiniz. Bizim çimərlik mühi-
kar oyun göstərmək əvəzinə, tamaşa- ti barədə təsəvvürümüz də tam fərqli
çıda müəyyən əhvali-ruhiyyə, sadəcə, olacaq. Əgər hərəkətli mühitdən istifa-
təəssürat doğurmaqla məşğuldurlar. də edirsinizsə, bu təqdirdə əhvali-ru-
Hərəkətlərdəki məhdudluq ucbatından hiyyə sizi çənginə ala bilməyəcək. Sta-
bəzi yaxşı aktyorlar bu bəladan xilas tik vəziyyətdə deyilsiniz, səhnədə da-
ola bilmir. Siz çıxış yolunu nədə im hərəkətdəsiniz və özünüzü məhz
görürsünüz? bu hərəkətlərlə ifadə edirsiniz. Məsə-