Page 264 - 2017-3
P. 264
lardan ibarətdir. Lakin yaradıcılıq ruhu- nəsə yox olur və dəyişir. Bu, obyektiv və-
muzda transformasiya edilmiş təxəyyül, ziyyətə gətirdiyimiz hisləri transformasiya
formasını dəyişmiş hislər və impulslar an- edir. Məni nəsə, yaxud kimsə narahat
layışı mövcuddur. Onlar transformasiya edirsə və ya buna görə əzab çəkirəmsə,
olunandan və biz bu hislərə yol tapandan deməli, məni narahat edən səbəblərə qar-
sonra, mən belə başa düşürəm ki, bütün şı obyektiv deyiləm, yəni “mən”i ön plana
metod – transformasiya olunmuş hislərin çəkib əlimdə bayraq etmişəm. Bunu unu-
qapısını açmaq üçün bir üsuldur. Bu təq- danda həmin ağrı daha da kəskinləşir və
indi mən həmin səbəblərə qarşı obyektiv
dirdə ştamplara heç bir ehtiyac qalmır.
Әlbəttə, bədənimiz bizimlə mübarizə mövqe tuturam. Bundan rolun ifasında
aparacaq, daxilimizdə kök salmış ştamp- istifadə edə bilərəm. Həqiqətən, yaxşı ak-
tyor dolğun, səlis və bitkin oynamalıdır,
ları işə salmağa çalışacaq, ancaq biz həm güləndə, həm də ağlayanda obyek-
mübarizədən qorxmamalı və qalib çıx- tiv olmalı, hadisələrə reaksiya verməyi
mağa çalışmalıyıq. bacarmalıdır. Әsl aktyor hətta tamaşa sa-
lonunun birinci cərgəsində əyləşmiş ba-
– Yəqin, ştamplara müqavimət
göstərmək prosesi uzun çəkir. Axı on- cısının səhnədə baş verənlərə münasi-
lar daxilimizdə özlərinə möhkəm yuva bətini gözucu görüb qiymətləndirməyi ba-
264 qurublar, heç nədən çəkinmir, geri ad- carmalıdır. Səhnədə əsl sərbəstlik bun-
2017 dım atmağı düşünmürlər... dan ibarətdir.
– Bəli, jest həmişə uzun prosesdir. Kli- Әgər rola aludə olaraq tərəf-müqabili-
şe, ştamplar mühitə, şəraitə həmişə uy- nin “nəfəsini kəsiriksə”, stulları bir-birinə
ğunlaşa bilmir, digər sahə isə nəhayətsiz çırpıb səhnəni viran qoyuruqsa, bu, sə-
uzun proseslərdən biridir. Transformasiya nət yox, dəlilikdir. Bir zamanlar, Rusiyada
edilmiş hislər deyəndə mən həyatımıza yaşayanda düşünürdük ki, əgər səhnədə
nüfuz etmiş hisləri nəzərdə tuturam. Mə- oynayırıqsa, yerdə qalan hər şeyi yad-
sələn, dəfələrlə sınaqdan çıxardığınız xoş dan çıxarmalıyıq. Şübhəsiz, bu, səhv ya-
Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri hislər qəlbinizə hakim kəsilib, nəsə ürək- naşmadır. Bəzi aktyorlar elə bir həddə
açan şeylər barədə düşünürsünüz. An- çatdılar ki, əsl oyunun nədən ibarət oldu-
caq bu hislər hələ transformasiya olun- ğunu anlamağa başladılar: oynamaq və
mayıb və siz yatmağa gedirsiniz. Ola bi- eyni zamanda hislərin burulğanına düşmək
lər, yuxuda həmin hisləri unudasınız. Son- mümkündür, bu hislərə elə aludə olursan
ra gözlənilmədən bir fərd kimi, özünüzdə ki, hətta müəyyən məqamda tərəf-müqa-
yeni imkanlar kəşf edirsiniz. Onlar hardan bilini lağa da qoya bilərsən...
peyda oldu? Gözəgörünməz xoşbəxtlik
və sevinc duyğusundan!
– Deməli, emosiyalar fərqli oldu- Xarakterlər yaratmaq sənəti
ğundan bu hislər transformasiya edi-
lir? – Xarakterlər yaratmaq sənəti
barədə soruşmaq istəyirəm və bunun
Şüurun iki vəziyyəti üçün lazımi şəraiti və “vəsaiti” necə
əldə etmək olar? Buna görə material
– Şüur azad olmayanda, asılı vəziy- axtaranda dərindən bələd olduğunuz
yətə düşəndə dəyişikliklərə məruz qalır. adamların xarakterindən nəsə əxz
Bu proses bizdən asılı deyil. Hər dəqiqə etməyə cəhd göstərirsinizmi?
muzda transformasiya edilmiş təxəyyül, ziyyətə gətirdiyimiz hisləri transformasiya
formasını dəyişmiş hislər və impulslar an- edir. Məni nəsə, yaxud kimsə narahat
layışı mövcuddur. Onlar transformasiya edirsə və ya buna görə əzab çəkirəmsə,
olunandan və biz bu hislərə yol tapandan deməli, məni narahat edən səbəblərə qar-
sonra, mən belə başa düşürəm ki, bütün şı obyektiv deyiləm, yəni “mən”i ön plana
metod – transformasiya olunmuş hislərin çəkib əlimdə bayraq etmişəm. Bunu unu-
qapısını açmaq üçün bir üsuldur. Bu təq- danda həmin ağrı daha da kəskinləşir və
indi mən həmin səbəblərə qarşı obyektiv
dirdə ştamplara heç bir ehtiyac qalmır.
Әlbəttə, bədənimiz bizimlə mübarizə mövqe tuturam. Bundan rolun ifasında
aparacaq, daxilimizdə kök salmış ştamp- istifadə edə bilərəm. Həqiqətən, yaxşı ak-
tyor dolğun, səlis və bitkin oynamalıdır,
ları işə salmağa çalışacaq, ancaq biz həm güləndə, həm də ağlayanda obyek-
mübarizədən qorxmamalı və qalib çıx- tiv olmalı, hadisələrə reaksiya verməyi
mağa çalışmalıyıq. bacarmalıdır. Әsl aktyor hətta tamaşa sa-
lonunun birinci cərgəsində əyləşmiş ba-
– Yəqin, ştamplara müqavimət
göstərmək prosesi uzun çəkir. Axı on- cısının səhnədə baş verənlərə münasi-
lar daxilimizdə özlərinə möhkəm yuva bətini gözucu görüb qiymətləndirməyi ba-
264 qurublar, heç nədən çəkinmir, geri ad- carmalıdır. Səhnədə əsl sərbəstlik bun-
2017 dım atmağı düşünmürlər... dan ibarətdir.
– Bəli, jest həmişə uzun prosesdir. Kli- Әgər rola aludə olaraq tərəf-müqabili-
şe, ştamplar mühitə, şəraitə həmişə uy- nin “nəfəsini kəsiriksə”, stulları bir-birinə
ğunlaşa bilmir, digər sahə isə nəhayətsiz çırpıb səhnəni viran qoyuruqsa, bu, sə-
uzun proseslərdən biridir. Transformasiya nət yox, dəlilikdir. Bir zamanlar, Rusiyada
edilmiş hislər deyəndə mən həyatımıza yaşayanda düşünürdük ki, əgər səhnədə
nüfuz etmiş hisləri nəzərdə tuturam. Mə- oynayırıqsa, yerdə qalan hər şeyi yad-
sələn, dəfələrlə sınaqdan çıxardığınız xoş dan çıxarmalıyıq. Şübhəsiz, bu, səhv ya-
Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri hislər qəlbinizə hakim kəsilib, nəsə ürək- naşmadır. Bəzi aktyorlar elə bir həddə
açan şeylər barədə düşünürsünüz. An- çatdılar ki, əsl oyunun nədən ibarət oldu-
caq bu hislər hələ transformasiya olun- ğunu anlamağa başladılar: oynamaq və
mayıb və siz yatmağa gedirsiniz. Ola bi- eyni zamanda hislərin burulğanına düşmək
lər, yuxuda həmin hisləri unudasınız. Son- mümkündür, bu hislərə elə aludə olursan
ra gözlənilmədən bir fərd kimi, özünüzdə ki, hətta müəyyən məqamda tərəf-müqa-
yeni imkanlar kəşf edirsiniz. Onlar hardan bilini lağa da qoya bilərsən...
peyda oldu? Gözəgörünməz xoşbəxtlik
və sevinc duyğusundan!
– Deməli, emosiyalar fərqli oldu- Xarakterlər yaratmaq sənəti
ğundan bu hislər transformasiya edi-
lir? – Xarakterlər yaratmaq sənəti
barədə soruşmaq istəyirəm və bunun
Şüurun iki vəziyyəti üçün lazımi şəraiti və “vəsaiti” necə
əldə etmək olar? Buna görə material
– Şüur azad olmayanda, asılı vəziy- axtaranda dərindən bələd olduğunuz
yətə düşəndə dəyişikliklərə məruz qalır. adamların xarakterindən nəsə əxz
Bu proses bizdən asılı deyil. Hər dəqiqə etməyə cəhd göstərirsinizmi?
