Page 255 - 2017-3
P. 255
Gəlin bəzi abstrakt hərəkətləri araşdı- səsləndikcə mühitə söykənərək rolu ne- 255
raq. Adamlardan biri çıxış vəziyyəti alıb, cə oynayacağınızı təsəvvürdə canlandı- 2017
digər şəxs də ona qoşulub həmin vəziy- rın, lakin dərhal oynamağa cəhd göstər-
yəti alacaq və birinci şəxslə harmoniyaya məyin. İlk mühit xaosa və səbəbi bilinmə- Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
girəcək. Növbəti addım. Forma hissini yən, düşünülməmiş addıma bənzəyir.
mövzu ilə – bu halda musiqi ilə birləşdir-
məliyik. Musiqini dinləyirik, mövzunu hiss Dekorasiyalar – mizansəhnələr
edirik, duyuruq, sonra ona uyğun bədən
vəziyyəti alırıq – bədənin bu vəziyyəti mu- Sənətdə hər şey mürəkkəb, qarışıq
siqinin yaratdığı mövzunu əks etdirməli- və dolaşıq görünür – bu səhv fikir ucba-
dir. Növbəti mərhələ: bədəni elə bir və- tından pyesin dekorasiyası aktyorlarda
ziyyətə gətirək ki, paxıllıq hissini əks et- abstrakt hislər doğurur. Aktyorun dekora-
dirsin. siyanı öz doğma və rahat ev şəraiti kimi
qəbul etməsi sevindirici haldır. Amma hə-
Sərbəstlik, yüngüllük hissi mişə belə olmur. Ona görə də qarşıya
sual qoymazdan əvvəl dekorasiyanı ət-
Gəlin sadə üsulla yüngüllük, sərbəst- raflı öyrənmək lazımdır. Məsələn, işıq har-
lik hissi ilə bağlı çalışmanı bir daha yeri- dan düşür? Bu tip suallara cavab tapmaq
nə yetirək – əlləri yuxarı qaldırıb sərbəst üçün təsəvvürdə mühiti dolğun canlan-
vəziyyətdə saxlayın. Sonra stulu yüngüllük dırmaq vacibdir. Bu hissi daim inkişaf et-
hissi ilə özünüzə tərəf çəkin. Stul sanki dirməyin faydası böyükdür. Yəni işığın
çəkisini itirib, çünki qəlbimizi yüngüllük, hardan düşməsi, əslində, mühitin canlan-
sərbəstlik hissi bürüyüb. Bir qrup adam masına şərait yaratmalıdır. Rejissor mi-
ağır masanı yüngüllük hissi ilə qaldırır və zansəhnəni quranda aktyorların sərbəst
masa sanki havada süzür. Qrupdakı şəxs- improvizəsinə şərait yaratmalıdır.
lər növbə ilə ayağa qalxıb yoldaşlarına:
“Xoş gördük”, – deyir. Bu, hər biriniz üçün Rejissor müəyyən mizansəhnə ve-
yüngüllük, sərbəstlik hissi verən kiçik ta- rəndə səhnənin necə göründüyünü anla-
maşaya çevriləcək. Məşq zamanı bütün mağa çalışmalıdır: 1. Xaotik; 2. Mahnı ilə
ağır çəkilərdən – hislərdən yaxa qurtarıb birləşmiş; 3. İntim. İlk replikalara diqqət
yalnız sərbəstlik və yüngüllük hissinə yi- yetirin. Aktyorlardan bəzisi artıq səhnədə
yələnmək çox faydalıdır. öz yerini tutub, digərləri də onlara qoşul-
mağa hazırlaşırlar. Səhnədəkilər sözləri
Yeddinci dərs elə tələffüz etməlidirlər ki, hamı aydın
eşitsin. Sonradan səhnəyə çıxanlar isə
Bütövlük hissi xaotik, tələsik danışmalı və bununla da
(28 noyabr 1941-ci il) oyundaşlarının diqqətini yayındırmamalı-
dırlar. Replikası olmayan personajlar isə
Aktyor ssenarini təsəvvürdə canlan- bu zaman səhnədə həyəcanla, cəld hə-
dıraraq oxuyursa, hər növbəti məşqə ye- rəkət etməlidirlər.
ni ideyalarla gəlir. İndi bizim səhnə üçün
yazılmış ssenarini ucadan oxuyaq. Mətn Pyesin quruluşunda ilk addımların
rezümesi: 1. Dekorasiyanın bütün detal-
ları aktyora yaxşı bəlli olmalı, o, özünü
raq. Adamlardan biri çıxış vəziyyəti alıb, cə oynayacağınızı təsəvvürdə canlandı- 2017
digər şəxs də ona qoşulub həmin vəziy- rın, lakin dərhal oynamağa cəhd göstər-
yəti alacaq və birinci şəxslə harmoniyaya məyin. İlk mühit xaosa və səbəbi bilinmə- Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
girəcək. Növbəti addım. Forma hissini yən, düşünülməmiş addıma bənzəyir.
mövzu ilə – bu halda musiqi ilə birləşdir-
məliyik. Musiqini dinləyirik, mövzunu hiss Dekorasiyalar – mizansəhnələr
edirik, duyuruq, sonra ona uyğun bədən
vəziyyəti alırıq – bədənin bu vəziyyəti mu- Sənətdə hər şey mürəkkəb, qarışıq
siqinin yaratdığı mövzunu əks etdirməli- və dolaşıq görünür – bu səhv fikir ucba-
dir. Növbəti mərhələ: bədəni elə bir və- tından pyesin dekorasiyası aktyorlarda
ziyyətə gətirək ki, paxıllıq hissini əks et- abstrakt hislər doğurur. Aktyorun dekora-
dirsin. siyanı öz doğma və rahat ev şəraiti kimi
qəbul etməsi sevindirici haldır. Amma hə-
Sərbəstlik, yüngüllük hissi mişə belə olmur. Ona görə də qarşıya
sual qoymazdan əvvəl dekorasiyanı ət-
Gəlin sadə üsulla yüngüllük, sərbəst- raflı öyrənmək lazımdır. Məsələn, işıq har-
lik hissi ilə bağlı çalışmanı bir daha yeri- dan düşür? Bu tip suallara cavab tapmaq
nə yetirək – əlləri yuxarı qaldırıb sərbəst üçün təsəvvürdə mühiti dolğun canlan-
vəziyyətdə saxlayın. Sonra stulu yüngüllük dırmaq vacibdir. Bu hissi daim inkişaf et-
hissi ilə özünüzə tərəf çəkin. Stul sanki dirməyin faydası böyükdür. Yəni işığın
çəkisini itirib, çünki qəlbimizi yüngüllük, hardan düşməsi, əslində, mühitin canlan-
sərbəstlik hissi bürüyüb. Bir qrup adam masına şərait yaratmalıdır. Rejissor mi-
ağır masanı yüngüllük hissi ilə qaldırır və zansəhnəni quranda aktyorların sərbəst
masa sanki havada süzür. Qrupdakı şəxs- improvizəsinə şərait yaratmalıdır.
lər növbə ilə ayağa qalxıb yoldaşlarına:
“Xoş gördük”, – deyir. Bu, hər biriniz üçün Rejissor müəyyən mizansəhnə ve-
yüngüllük, sərbəstlik hissi verən kiçik ta- rəndə səhnənin necə göründüyünü anla-
maşaya çevriləcək. Məşq zamanı bütün mağa çalışmalıdır: 1. Xaotik; 2. Mahnı ilə
ağır çəkilərdən – hislərdən yaxa qurtarıb birləşmiş; 3. İntim. İlk replikalara diqqət
yalnız sərbəstlik və yüngüllük hissinə yi- yetirin. Aktyorlardan bəzisi artıq səhnədə
yələnmək çox faydalıdır. öz yerini tutub, digərləri də onlara qoşul-
mağa hazırlaşırlar. Səhnədəkilər sözləri
Yeddinci dərs elə tələffüz etməlidirlər ki, hamı aydın
eşitsin. Sonradan səhnəyə çıxanlar isə
Bütövlük hissi xaotik, tələsik danışmalı və bununla da
(28 noyabr 1941-ci il) oyundaşlarının diqqətini yayındırmamalı-
dırlar. Replikası olmayan personajlar isə
Aktyor ssenarini təsəvvürdə canlan- bu zaman səhnədə həyəcanla, cəld hə-
dıraraq oxuyursa, hər növbəti məşqə ye- rəkət etməlidirlər.
ni ideyalarla gəlir. İndi bizim səhnə üçün
yazılmış ssenarini ucadan oxuyaq. Mətn Pyesin quruluşunda ilk addımların
rezümesi: 1. Dekorasiyanın bütün detal-
ları aktyora yaxşı bəlli olmalı, o, özünü
