Page 265 - 2017-3
P. 265
– Әlbəttə, çevrənizdəki real insanların rafata söykənərək oynadı. Pyesdə baş 265
obrazlarından, vərdiş və xarakterlərindən verən hadisələri müxtəlif istiqamətlərə 2017
geniş istifadə edə bilərsiniz. Amma fərdi yozmaq olar. Amma gənc aktyor müəllifin
təxəyyülün məhsulundan istifadə etmək qayəsindən uzaqlaşaraq, bu rolu öz Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
daha məqbul sayıla bilər. Bu halda xeyli düşüncə tərzinə uyğun, istədiyi şəkildə
sayda yardımçı fikirlər gələcək və sizin ifa etdi. Rolun öhdəsindən yaxşı gəlsə
seçim imkanınız genişlənəcək. Onları saf- də, pyesin bütün qayəsini darmadağın
çürük edib birləşdirmək və obrazı formalaş- etdi, əsər uğursuzluğa düçar oldu.
dırmaq olar, bura həmçinin çevrənizdəki
insanların mənfi və müsbət xarakterlərin- Yaradıcılıq fərdiyyəti – ali fərdiyyət
dən də müəyyən ştrixlər qatmaqla uğur
qazana bilərsiniz. – Yaradıcılıq fərdiyyəti çox maraqlı
problemdir və müəyyən dünyagörüşü ilə
– Yaxın tanışlarımdan birinin bağlıdır. Bu, daxilimizdən gələn fərdi, bən-
xarakterik cəhətlərini diqqətlə öyrənib, zərsiz hislərdir, yaradıcılığın şah əsəridir.
rol üçün istifadə etməyə çalışdım. Lakin Belə bir fikir mövcuddur: aktyor tam ob-
əvəzində məndə həmin tanışa şəxsi yektiv olduqda nəzəri cəhətdən elə görünə
münasibətimi bildirən hislərdən başqa bilər ki, obyektivlik ən ali səviyyəyə yüksə-
heç nə yaranmadı. Bu hislər, əsasən, lib, amma bu təqdirdə fərdi nöqteyi-nəzər
tanışımın xarakterində bəyənmədiyim itib. Həqiqət isə bunun tam əksini göstərir
xüsusiyyətlərdən ibarət idi. Amma hiss – yaradıcı ruh dünyası insan varlığının
edirdim ki, həmin xüsusiyyətlərdən, adi anlamdakı mahiyyətindən fərqlənir.
onun xarakterindəki mənfi cizgilərdən Yəni biz bir sənətkar və ən başlıcası, fərd
yararlansam, oynayacağım rolun kimi daha sərbəst və obyektiv düşüncəyə
xarakteri, psixoloji jesti daha dolğun malik adamlarıq, xarakterləri bu və ya di-
alına bilər. Təəssüf ki, bu adama şəxsi gər yollarla həyatdan götürüb interpreta-
münasibətimin təzahüründən yaxa siya etməyi bacarmalıyıq.
qurtara bilmədim...
Obyektivlik azaldıqca gündəlik hə-
– Bu yalnız indicə söhbət açdığım ob- yatda keçirdiyimiz hislərin əl-qolu bağla-
yektivliyin inkişafı ilə bağlıdır. Obyektivlik nır, yaradıcılıq fərdiyyətimizin səviyyəsi
müəyyən üsullardan istifadə sayəsində aşağı düşür. Pyesə, rola bu səhv yanaş-
yaranır. Siz tanışınıza daha obyektiv ya- ma ucbatından, tamamilə şəxsi impulsla-
naşa bilərsiniz, digər tərəfdən, konsent- ra və düşüncələrə görə belə bir təəssürat
rasiyanın gücü sizə şəxsi hislərdən xilas yaranır: MӘN Şekspirin “Hamlet” əsərini
olmağa kömək edəcək. Sonra elə bir an səhnələşdirməliyəm! MӘN Şekspirin Ham-
yetişəcək ki, şəxsi münasibət sizin üçün let barədə ideyalarından vaz keçib, bu
o qədər də böyük əhəmiyyət kəsb etmə- qəhrəman haqqında yalnız öz ideyaları-
yəcək, yəni narahatlıq doğurmayacaq. mı israrla ortaya qoymalıyam! Tamaşaçı
Siz uzun müddətdən sonra baş verən pyesi, Hamleti belə görmək istəyir, MӘN
transformasiyadan bəhs edirsiniz. Ruhu- də onun istəyinə uyğun hərəkət etməli-
nuza tamamilə yad olan bir rolu oynayan- yəm! Әslində, pyesə belə yanlış yanaş-
da pyesdəki obrazın konsepsiyasını və ma özü faciə ilə nəticələnə bilər. Yaradı-
görünüşünü təsvir etməlisiniz. Məsələn, cılıq fərdiyyəti heç də “MӘN”dən ibarət
“Mulat” adlı pyesin qəhrəmanı mulat olsa deyil. Bu, yaradıcılığın, düşüncə özəlliyi-
da, öz zahiri görünüşünə etiraz edir. Bir nin ən yüksək zirvəsidir. Düşünün: Rafa-
dəfə texaslı bir gənc bu rolu güclü irqi xu-
obrazlarından, vərdiş və xarakterlərindən verən hadisələri müxtəlif istiqamətlərə 2017
geniş istifadə edə bilərsiniz. Amma fərdi yozmaq olar. Amma gənc aktyor müəllifin
təxəyyülün məhsulundan istifadə etmək qayəsindən uzaqlaşaraq, bu rolu öz Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
daha məqbul sayıla bilər. Bu halda xeyli düşüncə tərzinə uyğun, istədiyi şəkildə
sayda yardımçı fikirlər gələcək və sizin ifa etdi. Rolun öhdəsindən yaxşı gəlsə
seçim imkanınız genişlənəcək. Onları saf- də, pyesin bütün qayəsini darmadağın
çürük edib birləşdirmək və obrazı formalaş- etdi, əsər uğursuzluğa düçar oldu.
dırmaq olar, bura həmçinin çevrənizdəki
insanların mənfi və müsbət xarakterlərin- Yaradıcılıq fərdiyyəti – ali fərdiyyət
dən də müəyyən ştrixlər qatmaqla uğur
qazana bilərsiniz. – Yaradıcılıq fərdiyyəti çox maraqlı
problemdir və müəyyən dünyagörüşü ilə
– Yaxın tanışlarımdan birinin bağlıdır. Bu, daxilimizdən gələn fərdi, bən-
xarakterik cəhətlərini diqqətlə öyrənib, zərsiz hislərdir, yaradıcılığın şah əsəridir.
rol üçün istifadə etməyə çalışdım. Lakin Belə bir fikir mövcuddur: aktyor tam ob-
əvəzində məndə həmin tanışa şəxsi yektiv olduqda nəzəri cəhətdən elə görünə
münasibətimi bildirən hislərdən başqa bilər ki, obyektivlik ən ali səviyyəyə yüksə-
heç nə yaranmadı. Bu hislər, əsasən, lib, amma bu təqdirdə fərdi nöqteyi-nəzər
tanışımın xarakterində bəyənmədiyim itib. Həqiqət isə bunun tam əksini göstərir
xüsusiyyətlərdən ibarət idi. Amma hiss – yaradıcı ruh dünyası insan varlığının
edirdim ki, həmin xüsusiyyətlərdən, adi anlamdakı mahiyyətindən fərqlənir.
onun xarakterindəki mənfi cizgilərdən Yəni biz bir sənətkar və ən başlıcası, fərd
yararlansam, oynayacağım rolun kimi daha sərbəst və obyektiv düşüncəyə
xarakteri, psixoloji jesti daha dolğun malik adamlarıq, xarakterləri bu və ya di-
alına bilər. Təəssüf ki, bu adama şəxsi gər yollarla həyatdan götürüb interpreta-
münasibətimin təzahüründən yaxa siya etməyi bacarmalıyıq.
qurtara bilmədim...
Obyektivlik azaldıqca gündəlik hə-
– Bu yalnız indicə söhbət açdığım ob- yatda keçirdiyimiz hislərin əl-qolu bağla-
yektivliyin inkişafı ilə bağlıdır. Obyektivlik nır, yaradıcılıq fərdiyyətimizin səviyyəsi
müəyyən üsullardan istifadə sayəsində aşağı düşür. Pyesə, rola bu səhv yanaş-
yaranır. Siz tanışınıza daha obyektiv ya- ma ucbatından, tamamilə şəxsi impulsla-
naşa bilərsiniz, digər tərəfdən, konsent- ra və düşüncələrə görə belə bir təəssürat
rasiyanın gücü sizə şəxsi hislərdən xilas yaranır: MӘN Şekspirin “Hamlet” əsərini
olmağa kömək edəcək. Sonra elə bir an səhnələşdirməliyəm! MӘN Şekspirin Ham-
yetişəcək ki, şəxsi münasibət sizin üçün let barədə ideyalarından vaz keçib, bu
o qədər də böyük əhəmiyyət kəsb etmə- qəhrəman haqqında yalnız öz ideyaları-
yəcək, yəni narahatlıq doğurmayacaq. mı israrla ortaya qoymalıyam! Tamaşaçı
Siz uzun müddətdən sonra baş verən pyesi, Hamleti belə görmək istəyir, MӘN
transformasiyadan bəhs edirsiniz. Ruhu- də onun istəyinə uyğun hərəkət etməli-
nuza tamamilə yad olan bir rolu oynayan- yəm! Әslində, pyesə belə yanlış yanaş-
da pyesdəki obrazın konsepsiyasını və ma özü faciə ilə nəticələnə bilər. Yaradı-
görünüşünü təsvir etməlisiniz. Məsələn, cılıq fərdiyyəti heç də “MӘN”dən ibarət
“Mulat” adlı pyesin qəhrəmanı mulat olsa deyil. Bu, yaradıcılığın, düşüncə özəlliyi-
da, öz zahiri görünüşünə etiraz edir. Bir nin ən yüksək zirvəsidir. Düşünün: Rafa-
dəfə texaslı bir gənc bu rolu güclü irqi xu-
