Page 259 - 2017-3
P. 259
tərzdə, fərqli cəhətlər və üsullarla görmək və “diqqət” hissi digər mühüm hislərin 259
mümkündür. Bunu necə adlandırmağın oyadılması üçün körpü rolunu oynayır. 2017
fərqi yoxdur, “xüsusi” sözü həmişə müəy- Ona görə də bu hislər maksimum qabarıq
yən məna kəsb edəcək. Bu, “aktyor oyu- təzahür olunmalıdır. Digər mühüm hislərin Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
nu” adlı sirrin çox mühüm açarıdır, əks yaranması isə bizim necə oynayacağımız-
təqdirdə, hər şey bəsit alınacaq. dan və ifanın keyfiyyətindən asılıdır.
Nümunə kimi, qalanın bürcündə ka- – Siz Hamletin monoloqlarından
busu gözləyən Hamlet və Horasionu birini nəzərdə tutursunuz? Deməli,
götürək. Hamlet nə edir? O, bütün diqqə- keyfiyyət oyundan doğur?
tini bir şeyin üzərində cəmləşdirir. Varlığı-
nı narahatlıq hissi bürüyüb və bu, digər – Әslində, həm oyun, həm də keyfiyyət
hislərin oyanması üçün təməl daşı rolunu eyni anlama gəlir. Hərəkət heç vaxt
oynayır. Məsələn, rejissor sizə belə bir keyfiyyəti və hərəkətin keyfiyyətini diktə
təlimat verə bilər: narahatlıq və çılğınlıq etmir – bunlar qovuşmuş vəziyyətdədir.
hislərini birləşdirin. Konkret halda bu,
mümkün görünür. Aktyorluq baxımından – Hamletin “İndi mən tənhayam”
siz daha mürəkkəb oyuna keçid ala bilər- monoloqunu götürək. Atasının qisasını
siniz və nəticədə rolun məziyyətlərini da- almaq üçün Hamletin atdığı addımlar
ha tez qavrayıb tamaşaçıya çatdırmaq müəyyən hislərə bürünüb. Onun hərə-
olar. Özü də bu oyun aktyorların yaxa kətləri atasının qisasını almağa yönəlib,
qurtara bilmədiyi mənasız ştamp, sönük amma bu işin özünəməxsus cəhətləri
klişe xarakterli yox, özünəməxsus, fərqli var və Hamletin bunu necə etməsi
ifa tərzi kimi məqbul sayılacaq. maraqlıdır.
Adi hərəkətlər, sadə oyun aktyorun – Məqsədim hətta bitmiş görünən
bütün daxili aləminə sirayət edir, amma şeyləri sadələşdirmək idi, ona görə də
burulğan yaratmır, əslində, bu təlatümün hərəkət kimi jesti nəzərdə tutub bu barədə
doğmasına özümüz razılıq vermirik. Bə- danışırdım.
zən aktyor öz hislərinin burulğanına düşsə
də, lazımi keyfiyyətlər tapmaqda aciz qa- – Cülyettanın “Romeo, Romeo, sən
lır, məsələn, səhnədə “övladına” məhəb- niyə?” replikasını məsafəni dəlib-keçən
bətini bildirməli olan aktyorun oyunu inan- hərəkət kimi qəbul edək. Bu hərəkəti
dırıcı alınmır. Aktyor rejissora bildirir ki, tapmaq, onun məziyyətlərini düzgün
övladı olmadığı üçün bu hiss ona tanış müəyyənləşdirmək ən güclü arzulardan
deyil. Peşəkar rejissor “övlad məhəbbəti” biridir. Bu arzunun zirvəsinə yüksəlmək
hissinin bütün incəliklərini, özünəməxsus üçün digər hisləri də ora qatmaq
cəhətlərini aktyor üçün açmalıdır – elə bir vacibdirmi?
sadə hərəkət, jest tapılmalıdır ki, tamaşaçı
bu məhəbbəti dərhal duysun. – Әlbəttə. Gəlin hərəkəti bu hislərlə
zənginləşdirək. Әvvəlcə bu hərəkətin nə-
Stulun yerini dəyişəndə biz eyni dən ibarət olduğunu təsvir edək. Bu təs-
zamanda “diqqət” keyfiyyətindən istifadə vir yalnız uzun-uzadı söhbətlərdən, rolun
edirik. Lakin bu hissi də son nəticə hesab keyfiyyətləri və detalları barədə danışıq-
etmək olmaz. Stulu başqa yerə qoyanda lardan ibarət olacaqsa Moskva Bədaye
aktyorun göstərdiyi “sevə-sevə”, “qayğı” Teatrındakı əhvalat təkrarən bizim də ba-
şımıza gələcək. Yadınızdadırsa, sizə söylə-
mişdim, teatrda toplaşıb pyes və rollar
haqqında uzun-uzadı müzakirələr aparır-
dıq. Cülyetta rolunun məziyyətlərini günlər-
mümkündür. Bunu necə adlandırmağın oyadılması üçün körpü rolunu oynayır. 2017
fərqi yoxdur, “xüsusi” sözü həmişə müəy- Ona görə də bu hislər maksimum qabarıq
yən məna kəsb edəcək. Bu, “aktyor oyu- təzahür olunmalıdır. Digər mühüm hislərin Mixail Çexov. Peşəkar aktyorluq dərsləri
nu” adlı sirrin çox mühüm açarıdır, əks yaranması isə bizim necə oynayacağımız-
təqdirdə, hər şey bəsit alınacaq. dan və ifanın keyfiyyətindən asılıdır.
Nümunə kimi, qalanın bürcündə ka- – Siz Hamletin monoloqlarından
busu gözləyən Hamlet və Horasionu birini nəzərdə tutursunuz? Deməli,
götürək. Hamlet nə edir? O, bütün diqqə- keyfiyyət oyundan doğur?
tini bir şeyin üzərində cəmləşdirir. Varlığı-
nı narahatlıq hissi bürüyüb və bu, digər – Әslində, həm oyun, həm də keyfiyyət
hislərin oyanması üçün təməl daşı rolunu eyni anlama gəlir. Hərəkət heç vaxt
oynayır. Məsələn, rejissor sizə belə bir keyfiyyəti və hərəkətin keyfiyyətini diktə
təlimat verə bilər: narahatlıq və çılğınlıq etmir – bunlar qovuşmuş vəziyyətdədir.
hislərini birləşdirin. Konkret halda bu,
mümkün görünür. Aktyorluq baxımından – Hamletin “İndi mən tənhayam”
siz daha mürəkkəb oyuna keçid ala bilər- monoloqunu götürək. Atasının qisasını
siniz və nəticədə rolun məziyyətlərini da- almaq üçün Hamletin atdığı addımlar
ha tez qavrayıb tamaşaçıya çatdırmaq müəyyən hislərə bürünüb. Onun hərə-
olar. Özü də bu oyun aktyorların yaxa kətləri atasının qisasını almağa yönəlib,
qurtara bilmədiyi mənasız ştamp, sönük amma bu işin özünəməxsus cəhətləri
klişe xarakterli yox, özünəməxsus, fərqli var və Hamletin bunu necə etməsi
ifa tərzi kimi məqbul sayılacaq. maraqlıdır.
Adi hərəkətlər, sadə oyun aktyorun – Məqsədim hətta bitmiş görünən
bütün daxili aləminə sirayət edir, amma şeyləri sadələşdirmək idi, ona görə də
burulğan yaratmır, əslində, bu təlatümün hərəkət kimi jesti nəzərdə tutub bu barədə
doğmasına özümüz razılıq vermirik. Bə- danışırdım.
zən aktyor öz hislərinin burulğanına düşsə
də, lazımi keyfiyyətlər tapmaqda aciz qa- – Cülyettanın “Romeo, Romeo, sən
lır, məsələn, səhnədə “övladına” məhəb- niyə?” replikasını məsafəni dəlib-keçən
bətini bildirməli olan aktyorun oyunu inan- hərəkət kimi qəbul edək. Bu hərəkəti
dırıcı alınmır. Aktyor rejissora bildirir ki, tapmaq, onun məziyyətlərini düzgün
övladı olmadığı üçün bu hiss ona tanış müəyyənləşdirmək ən güclü arzulardan
deyil. Peşəkar rejissor “övlad məhəbbəti” biridir. Bu arzunun zirvəsinə yüksəlmək
hissinin bütün incəliklərini, özünəməxsus üçün digər hisləri də ora qatmaq
cəhətlərini aktyor üçün açmalıdır – elə bir vacibdirmi?
sadə hərəkət, jest tapılmalıdır ki, tamaşaçı
bu məhəbbəti dərhal duysun. – Әlbəttə. Gəlin hərəkəti bu hislərlə
zənginləşdirək. Әvvəlcə bu hərəkətin nə-
Stulun yerini dəyişəndə biz eyni dən ibarət olduğunu təsvir edək. Bu təs-
zamanda “diqqət” keyfiyyətindən istifadə vir yalnız uzun-uzadı söhbətlərdən, rolun
edirik. Lakin bu hissi də son nəticə hesab keyfiyyətləri və detalları barədə danışıq-
etmək olmaz. Stulu başqa yerə qoyanda lardan ibarət olacaqsa Moskva Bədaye
aktyorun göstərdiyi “sevə-sevə”, “qayğı” Teatrındakı əhvalat təkrarən bizim də ba-
şımıza gələcək. Yadınızdadırsa, sizə söylə-
mişdim, teatrda toplaşıb pyes və rollar
haqqında uzun-uzadı müzakirələr aparır-
dıq. Cülyetta rolunun məziyyətlərini günlər-
