Page 226 - 2017-3
P. 226
Cennaro. Düzdü, mən yox idim… gülləyə tutulmuşdu… Әsl cəhənnəm idi.
(İstər-istəməz əvvəl özünün yatdığı, indi Evlərin damından, mağazalardan, su
isə xeyli dəyişilmiş küncə baxır. Barışaraq.) çənlərindən… Camaat qaçırdı… Pulemyot-
Mənə bir az ağır… (Uzun pauza. Hərdən- lar… Almanlar… Hər yer meyitlə doluy-
hərdən Amaliyaya razılıqla baxaraq, bütün du… Bu qarma-qarışıqlıqda kimsə
əşya və mebelləri diqqətlə gözdən keçirir.) dirsəyiylə məni vurdu. Mən də yıxıldım.
Әlbəttə… Belə xeyli gözəldi… Çörək, almalar – hamısı dağıldı. Arxası
Amedeo. Amma… sən axı hardaydın üstə yerə yıxıldım. Burda hər şey soyul-
ki, ata? muşdu… (Peysərini göstərir.) Yadımdadı,
Cennaro (səmimi şəkildə). Bilmirəm. bu əlim al-qan içində idi… (Sol əlini elə
Әgər sizə harda olduğumu demək istəsəm, göstərir ki, elə bil hələ də qan içindədi.)
onda mən… Oturun görüm… (Furajkasını, Qulağıma aramsız güllə səsləri gəlirdi.
bağlamanı, dəmir qabı səhnənin Elə həmin vaxt huşumu itirmişəm… (Öz
dərinliyindəki stolun üstünə qoyub uşaqlarla yükünü yadına salaraq.) Kim bilir, o almaları
yanaşı, Amaliya ilə üzbəüz oturur.) Demək, kim yeyib… (Pauza.) Özümə gələndən
belə… Sizə nə deyim axı? Sahilboyu sonra hiss elədim ki, kimsə məni boğur,
səslər eşidirəm, adamlar qışqırır…
226 zolağın üç yüz metr hissəsinin evakuasiya Tərpənmək istəyirəm, amma
2017 olunması barədə əmr gələndə… Cəmi bacarmıram… Ayağım var, amma onları
saat yarıma qəflətən: “Təmizləyin!” hiss eləmirəm… Öz-özümə deyirəm, bəlkə,
(Amaliyaya.) Yadındadı? Camaat dağıntılar altında qalmışam, üstümdə də
bağlamalarla, çamadanlarla… adamlar uzanıb… (Bu yeni qənaət o birini
Amaliya (o səhnəni xatırlayaraq). Bəs sıxışdırıb çıxarır.) Yaxınlaşan qatarın səsi…
Eduardo de Filippo. Neapol – milyonçular şəhəri necə…
Әvvəl-əvvəl uzaqdan… get-gedə
Cennaro. Bu zaman mən türmənin yaxından… Mənim bu “sığınacağım” ha-
yanından keçirdim. Frattamacoredən rasa şütüyür… Onda yaxşı eşitmək üçün
qayıdırdım. On kilo almayla dörd kilo gözlərimi yumuram… Öz-özümə deyirəm:
çörəyi almaq üçün getmişdim… On dörd “Demək, bu, qatarmış?” Təkərlərin səsini
kilometrlik yolu çiynimdəki on dörd kiloluq eşidirəm… Qatar! İşıq parladı və qeyb
yüklə… Necə yorulduğumu təsəvvür eləyə oldu, sonra yenə peyda oldu… Bu, nə
bilirsizmi? (Sanki yekunlaşdıraraq.) Yaxşı! qədər çəkdi… bilmirəm… Sonra sükut…
Yolu yarı eləmişdim ki, eşitdim, bəs, Get-gedə yer bir az boşalır. Artıq tərpənmək
dənizdən atacaqlar… “Qaçın! Sığınacağa!”, mümkündü… İşıq… İçəri hava dolur, nəfəs
“Dənizdən bombalayırlar!”, “Amerika almaq asanlaşır… Camaat tərpənir…
qırıcıları!”, “Sığınacağa qaçın”. Mən səni, Qatardan düşür. Mən də düşürəm… Mən
uşaqları fikirləşdim… Sığınacağa necə hardayam? Hansı ölkədə? Təsəvvürüm
gedib çıxacam? (Hədəylə.) Öz-özümə belə yoxdu! Lazaretdə yaramı sarıdılar.
dedim, qoy hardan istəyirlər, ordan da İki gün sonra isə alman serjantı məndən
bombalasınlar… Dənizdən, göydən, nə bacardığımı soruşur… Qorxu içində
yerdən, lap yerin altından… Mən evə fikirləşdim: “Әgər desəm, tramvay
gedib çıxmalıyam… Yoluma davam elə- sürənəm, deyəcək…” (Haqqında danışdığı
dim… Çiynimdəki on dörd kiloyla… serjantı təqlid etməyə çalışaraq.) “Burda
Atmayacaqdım ki… Yol dörd bir tərəfdən tramvay yoxdu, siz bizə lazım deyilsiz
(İstər-istəməz əvvəl özünün yatdığı, indi Evlərin damından, mağazalardan, su
isə xeyli dəyişilmiş küncə baxır. Barışaraq.) çənlərindən… Camaat qaçırdı… Pulemyot-
Mənə bir az ağır… (Uzun pauza. Hərdən- lar… Almanlar… Hər yer meyitlə doluy-
hərdən Amaliyaya razılıqla baxaraq, bütün du… Bu qarma-qarışıqlıqda kimsə
əşya və mebelləri diqqətlə gözdən keçirir.) dirsəyiylə məni vurdu. Mən də yıxıldım.
Әlbəttə… Belə xeyli gözəldi… Çörək, almalar – hamısı dağıldı. Arxası
Amedeo. Amma… sən axı hardaydın üstə yerə yıxıldım. Burda hər şey soyul-
ki, ata? muşdu… (Peysərini göstərir.) Yadımdadı,
Cennaro (səmimi şəkildə). Bilmirəm. bu əlim al-qan içində idi… (Sol əlini elə
Әgər sizə harda olduğumu demək istəsəm, göstərir ki, elə bil hələ də qan içindədi.)
onda mən… Oturun görüm… (Furajkasını, Qulağıma aramsız güllə səsləri gəlirdi.
bağlamanı, dəmir qabı səhnənin Elə həmin vaxt huşumu itirmişəm… (Öz
dərinliyindəki stolun üstünə qoyub uşaqlarla yükünü yadına salaraq.) Kim bilir, o almaları
yanaşı, Amaliya ilə üzbəüz oturur.) Demək, kim yeyib… (Pauza.) Özümə gələndən
belə… Sizə nə deyim axı? Sahilboyu sonra hiss elədim ki, kimsə məni boğur,
səslər eşidirəm, adamlar qışqırır…
226 zolağın üç yüz metr hissəsinin evakuasiya Tərpənmək istəyirəm, amma
2017 olunması barədə əmr gələndə… Cəmi bacarmıram… Ayağım var, amma onları
saat yarıma qəflətən: “Təmizləyin!” hiss eləmirəm… Öz-özümə deyirəm, bəlkə,
(Amaliyaya.) Yadındadı? Camaat dağıntılar altında qalmışam, üstümdə də
bağlamalarla, çamadanlarla… adamlar uzanıb… (Bu yeni qənaət o birini
Amaliya (o səhnəni xatırlayaraq). Bəs sıxışdırıb çıxarır.) Yaxınlaşan qatarın səsi…
Eduardo de Filippo. Neapol – milyonçular şəhəri necə…
Әvvəl-əvvəl uzaqdan… get-gedə
Cennaro. Bu zaman mən türmənin yaxından… Mənim bu “sığınacağım” ha-
yanından keçirdim. Frattamacoredən rasa şütüyür… Onda yaxşı eşitmək üçün
qayıdırdım. On kilo almayla dörd kilo gözlərimi yumuram… Öz-özümə deyirəm:
çörəyi almaq üçün getmişdim… On dörd “Demək, bu, qatarmış?” Təkərlərin səsini
kilometrlik yolu çiynimdəki on dörd kiloluq eşidirəm… Qatar! İşıq parladı və qeyb
yüklə… Necə yorulduğumu təsəvvür eləyə oldu, sonra yenə peyda oldu… Bu, nə
bilirsizmi? (Sanki yekunlaşdıraraq.) Yaxşı! qədər çəkdi… bilmirəm… Sonra sükut…
Yolu yarı eləmişdim ki, eşitdim, bəs, Get-gedə yer bir az boşalır. Artıq tərpənmək
dənizdən atacaqlar… “Qaçın! Sığınacağa!”, mümkündü… İşıq… İçəri hava dolur, nəfəs
“Dənizdən bombalayırlar!”, “Amerika almaq asanlaşır… Camaat tərpənir…
qırıcıları!”, “Sığınacağa qaçın”. Mən səni, Qatardan düşür. Mən də düşürəm… Mən
uşaqları fikirləşdim… Sığınacağa necə hardayam? Hansı ölkədə? Təsəvvürüm
gedib çıxacam? (Hədəylə.) Öz-özümə belə yoxdu! Lazaretdə yaramı sarıdılar.
dedim, qoy hardan istəyirlər, ordan da İki gün sonra isə alman serjantı məndən
bombalasınlar… Dənizdən, göydən, nə bacardığımı soruşur… Qorxu içində
yerdən, lap yerin altından… Mən evə fikirləşdim: “Әgər desəm, tramvay
gedib çıxmalıyam… Yoluma davam elə- sürənəm, deyəcək…” (Haqqında danışdığı
dim… Çiynimdəki on dörd kiloyla… serjantı təqlid etməyə çalışaraq.) “Burda
Atmayacaqdım ki… Yol dörd bir tərəfdən tramvay yoxdu, siz bizə lazım deyilsiz
