Page 35 - "Xəzər"
P. 35
x istəməsi yalnız sarayda yox, bütün Hüseynqulu xan, elə bil tamam hövsə- 35
xanlıqda heç kim üçün sirr deyildi. Güzəştə lədən çıxaraq, bağırdı: 2016
gedə bilən, birbaşalığa, müstəqimliyə yox,
dolama yollara meyil edən, hiylə-fəsaddan – Bəs sonra? Bəs sonra? Bunu fikirləş- Elçin. Baş
istifadə etməyi bacaran, vaxtı olanda şeir mirsən?! Sisianov Bakı xanlığını da Gəncə
oxuyan Hüseynqulu xan yaşı artıq otuzu kimi dağıtsın?! Bakının da adını dəyişib,
haqlamış, baxışlarından od yağan bu bir kafir adını qoysun? Hə? Soruşuram
yaraşıqlı cavanda, bəlkə də, özündə ol- səndən?
mayan, ancaq ömrü boyu xiffətini çəkdiyi
mərdliyi, qətiyyəti, dönməzliyi, igidliyi gör- Mahmud bəy ayağa sıçrayıb ağzını
düyü üçün, ona məhəbbəti bu dərəcədə açmağa macal tapmamış, Hüseynqulu
idi və Hüseynqulu xan tamam əmin idi ki, xan daha artıq bir bağırtıyla:
bu satqın dünyada öz övladları da daxil ol-
maqla, xanlığın əyan-əşrəfi arasında ona – Otur! – dedi. – Otur yerində dinməz-
heç vaxt xəyanət etməyəcək bir adam söyləməz! Sənin ağzından hələ süd iyi
vardısa – əgər vardısa – o da Mahmud idi. gəlir!
Mahmud bəy “millət” dedikdə yalnız Xanın bağırtısı yox, içində xana ehti-
Abşeron camaatını yox, hətta yalnız bütün ramı məcbur etdi ki, Mahmud bəy dilini
xanlıqlar da daxil olmaqla, Azərbaycan dişinə sıxıb yerində otursun və heç nə
əhalisini yox, dünyada yaşayan bütün deməsin.
türkləri nəzərdə tuturdu və bu adlı-sanlı
cavan bəyin od kimi püsgürən əqidəsi – Hüseynqulu xanın məşvərətləri zamanı
türkçülüyü də hamıya və təbii ki, Bakı xanın da, əhli-məclisin də bircə sözünü
xanının məşvərət otağında əyləşmiş bu belə ötürməyən Münşi Hacı Həsənağa
adamlara da yaxşı məlum idi. bu mükalimədən və ümumiyyətlə, otağı
bürümüş o isti kədərdən o qədər təsir-
Hüseynqulu xan: lənmişdi, o qədər əlacsız bir qayğı içində
– Yaxşı, sənin millətinin hünəri göz idi ki, nə xanın, nə də Mahmud bəyin
qabağındadır! – dedi. – Bunu bildik! Hü- sözlərini dəftərinə qeyd etdi.
seynqulu xan çox az vaxtlar belə qəzəb-
lənərdi. – Bunu bildik, ay millət dəlisi! Bəs Hüseynqulu xan, elə bil bu gərgin
indi? İndi nə edərsən? Sabah Sisianov sükutu bir az yumşaltmaq istədi:
cavab gözləyir! Sabah! Üç gündən, beş
gündən sonra yox e, sabah! De görüm! – Kor-kor, gör-gör!.. Sultan Səlim Ru-
De görüm, nə edərsən? siya ilə də, Qacarlarla da münasibəti
Mahmud bəy: gərginləşdirmək istəmir. İndi “nizami-
– Cavad xan kimi vuruşub, ölərəm! – cədid”lə1 məşğuldu, Allah xeyirli eləsin,
dedi və Mahmud bəyin, dediyi kimi də ancaq indi Bakının aqibəti heç gecə yatan-
edə biləcəyinə o məşvərət otağında dövrə da da Sultan Səlimin yuxusuna girmir…
vurub oturmuş adamların qəti şəkk-şübhəsi
yox idi. Xan yenə gözlərini manqala zillədi.
Zavalişin, gəmilərindəki topları şəhərin
qala divarına tuşlamışdı, düzdü, Zavalişin
keçən ilin yayında da Sisianovun əmri ilə
Bakı körfəzində lövbər salıb Hüseynqulu
xandan tələb etmişdi ki, şəhəri təslim
etsin, ancaq o zaman bakılılar müqavimət
1nизами-ъядид – йяни, йени гайдалар. Османлы султаны 3-ъц Сялим хцсуси олараг дявят етдийи франсыз эенералы Себастианинин
кюмяйи иля ордуда Авропасайаьы ислащатлар апарырды, анъаг о дювркц Османлы ъямиййяти sултаны мцдафия етмяди вя бу
ислащатлары ахыра чатдырмаг мцмкцн олмады, Султан Сялим тахдан салынды, боьулараг юлдцрцлдц.
xanlıqda heç kim üçün sirr deyildi. Güzəştə lədən çıxaraq, bağırdı: 2016
gedə bilən, birbaşalığa, müstəqimliyə yox,
dolama yollara meyil edən, hiylə-fəsaddan – Bəs sonra? Bəs sonra? Bunu fikirləş- Elçin. Baş
istifadə etməyi bacaran, vaxtı olanda şeir mirsən?! Sisianov Bakı xanlığını da Gəncə
oxuyan Hüseynqulu xan yaşı artıq otuzu kimi dağıtsın?! Bakının da adını dəyişib,
haqlamış, baxışlarından od yağan bu bir kafir adını qoysun? Hə? Soruşuram
yaraşıqlı cavanda, bəlkə də, özündə ol- səndən?
mayan, ancaq ömrü boyu xiffətini çəkdiyi
mərdliyi, qətiyyəti, dönməzliyi, igidliyi gör- Mahmud bəy ayağa sıçrayıb ağzını
düyü üçün, ona məhəbbəti bu dərəcədə açmağa macal tapmamış, Hüseynqulu
idi və Hüseynqulu xan tamam əmin idi ki, xan daha artıq bir bağırtıyla:
bu satqın dünyada öz övladları da daxil ol-
maqla, xanlığın əyan-əşrəfi arasında ona – Otur! – dedi. – Otur yerində dinməz-
heç vaxt xəyanət etməyəcək bir adam söyləməz! Sənin ağzından hələ süd iyi
vardısa – əgər vardısa – o da Mahmud idi. gəlir!
Mahmud bəy “millət” dedikdə yalnız Xanın bağırtısı yox, içində xana ehti-
Abşeron camaatını yox, hətta yalnız bütün ramı məcbur etdi ki, Mahmud bəy dilini
xanlıqlar da daxil olmaqla, Azərbaycan dişinə sıxıb yerində otursun və heç nə
əhalisini yox, dünyada yaşayan bütün deməsin.
türkləri nəzərdə tuturdu və bu adlı-sanlı
cavan bəyin od kimi püsgürən əqidəsi – Hüseynqulu xanın məşvərətləri zamanı
türkçülüyü də hamıya və təbii ki, Bakı xanın da, əhli-məclisin də bircə sözünü
xanının məşvərət otağında əyləşmiş bu belə ötürməyən Münşi Hacı Həsənağa
adamlara da yaxşı məlum idi. bu mükalimədən və ümumiyyətlə, otağı
bürümüş o isti kədərdən o qədər təsir-
Hüseynqulu xan: lənmişdi, o qədər əlacsız bir qayğı içində
– Yaxşı, sənin millətinin hünəri göz idi ki, nə xanın, nə də Mahmud bəyin
qabağındadır! – dedi. – Bunu bildik! Hü- sözlərini dəftərinə qeyd etdi.
seynqulu xan çox az vaxtlar belə qəzəb-
lənərdi. – Bunu bildik, ay millət dəlisi! Bəs Hüseynqulu xan, elə bil bu gərgin
indi? İndi nə edərsən? Sabah Sisianov sükutu bir az yumşaltmaq istədi:
cavab gözləyir! Sabah! Üç gündən, beş
gündən sonra yox e, sabah! De görüm! – Kor-kor, gör-gör!.. Sultan Səlim Ru-
De görüm, nə edərsən? siya ilə də, Qacarlarla da münasibəti
Mahmud bəy: gərginləşdirmək istəmir. İndi “nizami-
– Cavad xan kimi vuruşub, ölərəm! – cədid”lə1 məşğuldu, Allah xeyirli eləsin,
dedi və Mahmud bəyin, dediyi kimi də ancaq indi Bakının aqibəti heç gecə yatan-
edə biləcəyinə o məşvərət otağında dövrə da da Sultan Səlimin yuxusuna girmir…
vurub oturmuş adamların qəti şəkk-şübhəsi
yox idi. Xan yenə gözlərini manqala zillədi.
Zavalişin, gəmilərindəki topları şəhərin
qala divarına tuşlamışdı, düzdü, Zavalişin
keçən ilin yayında da Sisianovun əmri ilə
Bakı körfəzində lövbər salıb Hüseynqulu
xandan tələb etmişdi ki, şəhəri təslim
etsin, ancaq o zaman bakılılar müqavimət
1nизами-ъядид – йяни, йени гайдалар. Османлы султаны 3-ъц Сялим хцсуси олараг дявят етдийи франсыз эенералы Себастианинин
кюмяйи иля ордуда Авропасайаьы ислащатлар апарырды, анъаг о дювркц Османлы ъямиййяти sултаны мцдафия етмяди вя бу
ислащатлары ахыра чатдырмаг мцмкцн олмады, Султан Сялим тахдан салынды, боьулараг юлдцрцлдц.
