Page 32 - "Xəzər"

üzərindən qara buludlar heç zaman əskik qədər təzminat istədi, o qədər pul, ləl-

olmurdu. Bu gün də bu çıxılmaz vəziyyətin cəvahirat aldı ki, xanlığın topdağıtmaz

səbəbi bu idi ki, Bakı xanlığı kürk, papaq, xəzinəsi tamam boşaldı.

ayaqqabı tikmək üçün aşılanmış qoyun O zaman ki, Ağa Məhəmməd Qara-

və keçi dərisi, qoyun və dəvə yunundan bağa hücum edib, Şuşanı otuz üç gün

qalın mahud, pambıq, ipək ixrac edirdi, mühasirədə saxladı, ancaq qalanı ala

Suraxanıda toxunan xalçalara az qala bilmədi, ölümcül bir Qacar qəzəbi ilə Kartli-

Hacı Muxtar xalçaları dərəcəsində təlabat Kaxetiyaya hücum çəkib, bir neçə günün

var idi, bu xalçalar da Hacı Muxtar xalçaları içində oranı özünə tamam ram elədi, onda

ilə bərabər Bakı limanından gəmilərlə Hüseynqulu xanın qulağına çatmışdı ki,
Ənzəliyə daşınırdı, oradan da İstanbula Ağa Məhəmməd şah xaraba qoyduğu
göndərilirdi, Şüvəlan zəfəranı bütün dünya- Tiflisdəki bir məşvərətdə onun ünvanına:
da məşhur idi, yazın əvvəllərində Novxanı “Bu cırtdan xanların arasında ən ikiüzlü
düzlərindən yığılan donbalan Avropanın, tülkü Hüseynquludur!” – demişdi və bu
ələlxüsus da Firəngistanın şah saraylarında gün Fətəli şahın münasibəti də qəddar
ən ləziz və bahalı ərzaq hesab olunurdu, əmisinin münasibətindən fərqli deyildi –
32 Bakı duzu az qala qızıl qiymətinə gedirdi, Hüseynqulu xan bunu yaxşı bilirdi.
əsas da, əlbəttə, neft idi – uzun sözün
2016 qısası, Bakı xanlığı divlərin gözü qabağında Ancaq indi bütün bunları xatırlamağın
həmişə təptəzə bir quyruq tikəsi idi. nə mənası var? Artıq şahmat oynamağa
iynənin ucu qədər də ümid yox idi və
Hüseynqulu xan çiyninə saldığı kürkün Hüseynqulu xan Sərdar Sisianovu yaxşı
yaxalarını sinəsinə çəkdi – əməlli-başlı tanıyırdı: bu, son idi, Sisianov qan
üşüyürdü – son illər onun gücü və ağlı tökmədən Rusiyanın tam təbəəliyini qəbul
daima seçim qarşısında idi: ruslar, yoxsa etmək üçün bir gün vaxt vermişdi, aman
Qacarlar və bu seçimin heç biri də, aydın yox idi.
məsələdir ki, onun üzünə gülmürdü, çünki
Manqalda közərən közlərin üzünü
o, hər iki divin ayağının altındakı qarışqa
getdikcə nazik kül pərdəsi örtürdü və
idi, əvvəl-axır basıb əzəcəkdilər.
Hüseynqulu xan gözlərini manqaldan çə-
İndi elə həmin məqam idi.
O zaman ki, Ağa Məhəmməd şah kib, bayaqdan bəri susub bir söz deməyən
Qacar səltənətini yaradıb, Azərbaycanın Molla Müzəffər Ağaya baxdı:
– Ağa, – dedi – niyə bir söz demirsən?
şimalındakı xanlıqları da cənubdakı xan-
Həmişə doğrusunu söyləyən Molla
lıqlar kimi özünə tabe etmək istəyirdi,
xanlıqlardan itaət cavabı gözləyirdi, Hü- Müzəffər Ağa bu dəfə də düzünü dedi:
– Həzrət, mən bir söz deməkdə aci-
Elçin. Baş seynqulu aşkar mövqe bildirmirdi, vaxtı

uzadırdı, boğazdan yuxarı dostluq, din zəm…

birliyi və qardaşlığı söhbətlərinin arxasında Hüseynqulu xan gülümsədi:

gizlənməyə çalışırdı və qəddarlığı qədər – Bu dəfə məsələ tamam xətm olunub,

də ağlı olan Ağa Məhəmməd onun bu hə?

yalançı yaltaqlığının qiymətini yaxşı bilirdi. Molla Müzəffər Ağa, yəqin ki, səkkiz il

Axırı nə oldu? Ağa Məhəmməd Şamaxını bundan qabaqkı o söhbəti xatırladı, ancaq

tutub talan elədi, sonra da Bakıdan o yenə bir söz demədi.