Page 39 - "Xəzər"
P. 39
2 qətli məxluq elə bu atdır. Knyaz Sisianov 39
Şirvanda başlamış qızdırma, üşütmə həyatı boyu ölümlə çox üzbəüz dayanmışdı 2016
knyaz Sisianovdan əl çəkmirdi, gündə və o, hərdən fikirləşirdi ki, haçansa bir
neçə dəfə tutmaları olurdu, qoşundan geri dəfə, nəhayət, ölüm onu boğazlasa, Pan- Elçin. Baş
qalırdı, sonra əshabə zabitləri ilə çapıb tera heç kimi yaxına buraxmayacaq, kədər-
qoşuna çatırdı və belə bir mühüm hərbi qüssə Panteranı da öldürəcək – buna
səfərdə bu namərd xəstəliyə düçar olması knyazın şübhəsi yox idi.
onun bütün əhvalını pozmuşdu, ancaq
qəribədir, Bakının üç-dörd verstliyində Qarabağ cinsli atların arasında ağ at
onun içinə, elə bil bir yüngüllük dolmuşdu nadir hadisə idi, Pantera da o nadir atlardan
və bu yüngüllük ona açıq-aşkar bir ruh biri idi və knyaz Sisianov, nədənsə bu ağ
yüksəkliyi gətirmişdi. ata onun təzadının – qapqara Panteranın
Milad tarixi ilə 1806-cı il fevral ayının adını qoydu – nədən belə oldu, bu göz-
8-i, hicri tarixi ilə 1220-ci il şubat ayının 2-si lənilməz ad hardan peyda oldu? – knyaz
səhər vaxtı idi və knyaz Sisianov yavəri – özü də buna təəccüb etdi. Fərqi nədir,
ikinci yavər polkovnik fon Qrenfald Baş onsuz da sədaqətin rəngi yoxdur, çünki
komandanın xüsusi tapşırıqlarını yerinə sədaqət Yaradanın əta etdiyi bir vergidir
yetirmək üçün Tiflisdə qalmışdı – pod- və knyaz Sisianov Panteranın boynunu
polkovnik knyaz Elizbar Eristov ilə birlikdə, tumarlayaraq gülümsəyib, fikrində ona
bir serjant da onların ardınca, atlarının müraciət etdi: “Belədir, dostum Pantera,
belində yavaş-yavaş Bakının məşhur Qoşa ya yox?”
Qala qapısına tərəf yaxınlaşırdılar və
yüyəni sol əlində tutmuş knyaz Sisianov Pantera, elə bil belindəki sahibinin fik-
sağ əli ilə Panteranın – bu sevimli Qarabağ rindən keçənləri duyurdu və onun boynunu
atının – boynunu tumarlaya-tumarlaya hə- tumarlayan knyaz Sisianov bu tumarla-
mişəki kimi yenə fikrindən keçirdi ki, Pan- madan atın xumarlanmasını, sevinməsini
tera insanların əksəriyyətində olmayan açıq-aşkar hiss edirdi.
bir dəyərin – sədaqətin sahibidir; bunu
fikrindən keçirdi və daha artıq bir sevgi Bir azdan Bakı qalası görünəcəkdi.
ilə atın yalını qaşıdı. Və knyaz, Panteranın belində Hüseyn-
Üç il yarım bundan əvvəl – o vaxt ki, qulu xanın müşayiəti ilə Qoşa Qala qapı-
knyaz Sisianov Baş komandan kimi Za- sından Bakıya daxil olacaqdı.
qafqaziyaya gəldi və seçmə atlar arasın- Əslində, knyaz Sisianovun timsalında
dan bu atı seçib ilk dəfə onun belinə Böyük Rusiya İmperiyası həmişəlik Bakıya
mindi, o vaxtdan etibarən də Pantera ilə daxil olurdu.
knyaz arasında qarşılıqlı bir məhəbbət Və elə bil bu anların təntənəsi knyazın
yarandı. Knyaz hər dəfə Panteraya belini daha da dikəltdi – o, şax oturaraq,
yaxınlaşıb onun yalını tumarlayanda, əlini dərindən nəfəs aldı, qış sabahının dəniz-
onun belinə, boynuna sürtəndə, qarnını dən əsən soyuq, ancaq tərtəmiz və yüngül
qaşıyanda bu atın məhəbbətini və sevincini səhər mehi, elə bil onun bədənindəki o
az qala cismani hiss edirdi və Sisianovun xəstəliyi qovub çıxartdı və özü ilə birlikdə
fikrindən keçirdi ki, həyatda ona ən səda- daha artıq bir fərəh gətirdi.
Bakının küçələri, xalça və ipək bazar-
ları, təmiz və isti hamamları, dünya arxi-
tekturasının şedevrlərindən olan qədim
Şirvanda başlamış qızdırma, üşütmə həyatı boyu ölümlə çox üzbəüz dayanmışdı 2016
knyaz Sisianovdan əl çəkmirdi, gündə və o, hərdən fikirləşirdi ki, haçansa bir
neçə dəfə tutmaları olurdu, qoşundan geri dəfə, nəhayət, ölüm onu boğazlasa, Pan- Elçin. Baş
qalırdı, sonra əshabə zabitləri ilə çapıb tera heç kimi yaxına buraxmayacaq, kədər-
qoşuna çatırdı və belə bir mühüm hərbi qüssə Panteranı da öldürəcək – buna
səfərdə bu namərd xəstəliyə düçar olması knyazın şübhəsi yox idi.
onun bütün əhvalını pozmuşdu, ancaq
qəribədir, Bakının üç-dörd verstliyində Qarabağ cinsli atların arasında ağ at
onun içinə, elə bil bir yüngüllük dolmuşdu nadir hadisə idi, Pantera da o nadir atlardan
və bu yüngüllük ona açıq-aşkar bir ruh biri idi və knyaz Sisianov, nədənsə bu ağ
yüksəkliyi gətirmişdi. ata onun təzadının – qapqara Panteranın
Milad tarixi ilə 1806-cı il fevral ayının adını qoydu – nədən belə oldu, bu göz-
8-i, hicri tarixi ilə 1220-ci il şubat ayının 2-si lənilməz ad hardan peyda oldu? – knyaz
səhər vaxtı idi və knyaz Sisianov yavəri – özü də buna təəccüb etdi. Fərqi nədir,
ikinci yavər polkovnik fon Qrenfald Baş onsuz da sədaqətin rəngi yoxdur, çünki
komandanın xüsusi tapşırıqlarını yerinə sədaqət Yaradanın əta etdiyi bir vergidir
yetirmək üçün Tiflisdə qalmışdı – pod- və knyaz Sisianov Panteranın boynunu
polkovnik knyaz Elizbar Eristov ilə birlikdə, tumarlayaraq gülümsəyib, fikrində ona
bir serjant da onların ardınca, atlarının müraciət etdi: “Belədir, dostum Pantera,
belində yavaş-yavaş Bakının məşhur Qoşa ya yox?”
Qala qapısına tərəf yaxınlaşırdılar və
yüyəni sol əlində tutmuş knyaz Sisianov Pantera, elə bil belindəki sahibinin fik-
sağ əli ilə Panteranın – bu sevimli Qarabağ rindən keçənləri duyurdu və onun boynunu
atının – boynunu tumarlaya-tumarlaya hə- tumarlayan knyaz Sisianov bu tumarla-
mişəki kimi yenə fikrindən keçirdi ki, Pan- madan atın xumarlanmasını, sevinməsini
tera insanların əksəriyyətində olmayan açıq-aşkar hiss edirdi.
bir dəyərin – sədaqətin sahibidir; bunu
fikrindən keçirdi və daha artıq bir sevgi Bir azdan Bakı qalası görünəcəkdi.
ilə atın yalını qaşıdı. Və knyaz, Panteranın belində Hüseyn-
Üç il yarım bundan əvvəl – o vaxt ki, qulu xanın müşayiəti ilə Qoşa Qala qapı-
knyaz Sisianov Baş komandan kimi Za- sından Bakıya daxil olacaqdı.
qafqaziyaya gəldi və seçmə atlar arasın- Əslində, knyaz Sisianovun timsalında
dan bu atı seçib ilk dəfə onun belinə Böyük Rusiya İmperiyası həmişəlik Bakıya
mindi, o vaxtdan etibarən də Pantera ilə daxil olurdu.
knyaz arasında qarşılıqlı bir məhəbbət Və elə bil bu anların təntənəsi knyazın
yarandı. Knyaz hər dəfə Panteraya belini daha da dikəltdi – o, şax oturaraq,
yaxınlaşıb onun yalını tumarlayanda, əlini dərindən nəfəs aldı, qış sabahının dəniz-
onun belinə, boynuna sürtəndə, qarnını dən əsən soyuq, ancaq tərtəmiz və yüngül
qaşıyanda bu atın məhəbbətini və sevincini səhər mehi, elə bil onun bədənindəki o
az qala cismani hiss edirdi və Sisianovun xəstəliyi qovub çıxartdı və özü ilə birlikdə
fikrindən keçirdi ki, həyatda ona ən səda- daha artıq bir fərəh gətirdi.
Bakının küçələri, xalça və ipək bazar-
ları, təmiz və isti hamamları, dünya arxi-
tekturasının şedevrlərindən olan qədim
